Wprowadzenie
10 lutego 2018 r. siły irańskie w Syrii wysłały irański dron wojskowy przez granicę w izraelską przestrzeń powietrzną; dron został zestrzelony przez helikopter izraelskiej armii. Izrael zbombardował następnie bazę i stanowisko dowodzenia i kontroli pojazdu, który wystrzelił drona, a izraelski samolot F-16 został zestrzelony przez ogień przeciwlotniczy sił syryjskich i rozbił się w północnym Izraelu. W odpowiedzi Izrael zbombardował następnie 12 celów irańskich i syryjskich w Syrii w operacji, którą zastępca dowódcy izraelskich sił powietrznych nazwał „największym i najbardziej znaczącym atakiem, jakie siły powietrzne prowadziły przeciwko syryjskiej obronie powietrznej” od wojny w Libanie w 1982 r.[1]
Iran zmienia strategię wobec Izraela – a potem natychmiast zmienia ją z powrotem
Ostatnio Iran nasilił przygotowania do uderzenia na Izrael; w grudniu 2017 r. informowano, że generał Kassem Soleimani, dowódca Siły Kuds Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC), rozmawiał o tej sprawie z Hamasem i Islamskim Dżihadem. Było także więcej wizyt wysokich rangą oficjeli irańskich na granicy libańsko-izraelskiej[2].
Mimo tego przed 10 lutego 2018 r. Teheran nie odchodził od głównego element swojej strategii: działania przez zastępców wszędzie na Bliskim Wschodzie, gdzie jest zaangażowany. Jednak wysłanie 10 lutego drona w izraelską przestrzeń powietrzną stanowi wyraźną zmianę strategii Iranu przez otwarcie bezpośredniego frontu powietrznego przeciwko Izraelowi.
Dziennikarz Hossein Dalirian, oddany reżimowi irańskiemu, kieruje działem wojskowym irańskiej agencji informacyjnej Tasnim, która jest związana z IRGC. Tweetował opis tego incydentu, zaczynając od wtargnięcia drona w izraelską przestrzeń powietrzną, a także tweetował zdjęcie z fragmentami drona po jego zestrzeleniu obok zdjęcie nieuszkodzonego drona tej samej marki i modelu [3] (wiecej tweetów Daliriana, oznajmiających, że dron był irański, znajduje się w Aneksie). W tweecie Dalirian nastepująco przedstawił wypadki:
„1. Irański dron wchodzi w izraelską przestrzeń powietrzną
- [Izraelski] helikopter Apache startuje i uderza go
- Równocześnie izraelskie myśliwce wkraczają w syryjską przestrzeń powietrzną, by uderzyć centrum kontroli drona
- Dron zostaje zestrzelony
- Syryjska obrona przeciwlotnicza strąca helikopter i F-16
- Izrael [mówi]: Dron został wysłany jako przynęta
„#Izrael padł”.
Tweet Daliriana (Twitter.com/HosseinDalirian/status/962233392854130688, 10 lutego 2018)
Powody, dla których Iran zmienił strategię od używania zastępców do bezpośredniej akcji przeciwko Izraelowi
Są dwa główne powody, dla których Iran podjął tym razem bezpośrednią akcję przeciwko Izraelowi:
- Irański reżim chciał przedstawić osiągnięcie na Dzień Rewolucji, 11 lutego.
- Reżim chciał skierować uwagę Irańczyków na zewnętrznego wroga (Izrael) i na własne osiągnięcia strategiczne, podczas gdy obywatelskie protest wobec reżimu trwają w kraju, choć mają bardziej ograniczony zasięg niż w poprzednim miesiącu.
Natychmiast po incydencie z dronem Iran powraca do strategii zastępców
Zaledwie w kilka godzin później rzecznicy irańskiego reżimu zaczęli zażarcie zaprzeczać jakiemukolwiek zaangażowaniu irańskiemu w tym incydencie, jak też samemu istnieniu irańskiego drona, powracając do poprzedniej strategii. Powtarzali także ostrzeżenia, by Izrael zatrzymał naloty na Syrię i podkreślali wypowiedź najwyższego przywódcy Alego Chamaneiego, że era izraelskiej swobody działania już minęła. Zastępca dowódcy IRGC, Hossein Salami, powiedział w kilka godzin po incydencie z dronem: „Jeśli chodzi o izraelskie twierdzenia, że uderzyli w irański dron na granicy między Syrią a okupowanymi ziemiami [tj. Izraelem], nie potwierdzamy żadnego izraelskiego raportu. Potwierdzimy to [tylko], jeśli potwierdzi to Syria, bo Izraelczycy są kłamcami. Nie mamy militarnej obecności w Syrii; jesteśmy w Syrii tylko jako doradcy wojskowi. Obecność armii syryjskiej jest wystarczająca do obrony [syryjskiej] ziemi”[4]. W innym doniesieniu cytują jego słowa: „Wiecie, że nasz Najwyższy Przywódca, Imam Chamenei, ogłosił koniec syjonistycznego reżimu w mniej niż 25 lat. Z pomocą Boga islamska ummah realizuje tę rzeczywistość. Dzisiaj Izraelczycy słyszą głosy muzułmańskich dzieci na swojej granicy i są zmuszeni do porzucenia marzenia o ‘[Izraelu] od morza do rzeki’. Ameryka narzuciła sankcje [na Iran], starając się nas sparaliżować, ale my poszliśmy do przodu i z tej pozycji możemy teraz zniszczyć wszystkie amerykańskie bazy w regionie i stworzyć piekło dla syjonistów”[5].
Rzecznik irańskiego ministerstwa spraw zagranicznych, Bahram Kassemi, powiedział 10 lutego: „Twierdzenie o irańskim dronie, który wleciał [do Izraela], i o irańskim udziale w atakowaniu syjonistycznego myśliwca jest zbyt absurdalne, by się nim zajmować, bo obecność Iranu w Syrii jest tylko w roli doradztwa wojskowego na prośbę prawomocnego i legalnego rządu syryjskiego”[6].
11 lutego, w Dzień Rewolucji Iranu, Farzad Esmaili, dowódca Chatam Al Anbia, sił powietrznych Iranu, powiedział: “Przez ostatnich 40 lat twierdzenia Izraela były fałszywe. Jesteśmy niepodległym krajem i każdy niepodległy kraj zrobiłby to samo, co zostało zrobione izraelskiemu F-16 i saudyjskiemu F-15[7]. Żaden niepodległy kraj nie zachowuje milczenia w obliczu ataku”[8].
Należy wspomnieć, że rzecznicy Iranu starannie mówili, że wszystko, co się zdarzyło, było dokonane przez Syrię, od decyzji do wykonania, w celu potwierdzenia, że Iran trzyma się poprzedniej strategii działania tylko przez zastępców i nie stara się o bezpośrednią konfrontację z Izraelem. Sekretarz Irańskiej Najwyższej Rady Bezpieczeństwa Narodowego, Ali Szamchani, opisał ten incydent następująco: „Syria postanowiła zmienić jednostronną formułę ‘uderz i uciekaj’ i doprowadziła do incydentu, który będzie zawsze [pamiętany] w regionie, co cieszyło ludność syryjską, rozdającą słodycze [by świętować]. Tutaj powinniśmy pogratulować narodowi syryjskiemu tego [aktu] oporu”[9].
Doradca Chameneiego, Ali Akbar Velajati także podkreślał, że to Syria działała przeciwko Izraelowi w odpowiedzi na izraelskie ataki i że bez izraelskiego ataku to by się nie zdarzyło: „Ten incydent [zestrzelenie izraelskiego samolotu] jest punktem zwrotnym w historii walki ludu palestyńskiego. Jeden z ważnych krajów osi oporu [Syria] użyła prawa do obrony swojej integralności terytorialnej. Gdyby izraelskie samoloty nie zaatakowały, ten incydent nie zdarzyłby się. Izrael powinien pomyśleć o tym, co zrobił. Jeśli zechce przeprowadzić kolejny taki atak, [powinien pamiętać, że] kraje mają prawo bronić swojej suwerenności. Syria także ma to prawo…
Iran jest obecny w Syrii, by pomóc prawomocnemu rządowi syryjskiemu i uciśnionej ludności syryjskiej. Bez Iranu, kto wie, co zdarzyłoby się osi oporu. Iran będzie nadal obecny w Syrii, by bronić osi oporu nie według interpretacji syjonistycznego reżimu [gdzie powinien być], ale według tego, co uzgodnili Iran i Syria”[10].
Powody powrotu Syrii do poprzedniej strategii działania przez zastępców
Według oceny MEMRI odwrót Iranu od strategii bezpośredniego działania był wynikiem izraelskiego odstraszenia, a także powstrzymującego wpływu Rosji, która z różnych przyczyn zarówno krajowych, jak globalnych, nie jest zainteresowana w otwartej konfrontacji Izrael-Iran na terenie pod jej auspicjami – tj. w Syrii.
*A. Savyon jest dyrektorką MEMRI Iran Media Project; U. Kafash pracownikiem badawczym w MEMRI.
Aneks: Tweety o dronie kierownika działu wojskowego Tasnim, Hosseina Daliriana
10 lutego Dalirian tweetował, co następuje:[11]
” Saegheh jest dronem dalekiego zasięgu, zdolnym do przenoszenia celnych, inteligentnych bomb. Te bomby mogą uderzyć z góry w cel z wielką precyzją. Dron został po raz pierwszy pokazany 1 października 2016 (Nie jest jasne, czy dron [zestrzelony przez Izrael] jest irański, mówię jedynie o podobieństwach między [tymi dwoma]” Twitter.com/HosseinDalirian/status/962304677122539520
„Iran musi dopiero powiedzieć, czy ten dron był irański, czy nie. Ale Saegheh jest dronem odrzutowym i bombowcem. (Na zdjęciu: dron strącony dziś rano przez Izrael jest odrzutowy i jest bardzo podobny do Saegheh).” Twitter.com/HosseinDalirian/status/962306884014346240
„Moja ocena była poprawna. Proszę zauważyć to zdjęcie [pokazujące] część skrzydła z wraku strąconego drona obok irańskiego drona Saegheh. Dron strącony przez Izrael jest wyraźnie irańskim dronem Saegheh. #Izrael padł” Twitter.com/HosseinDalirian/status/962398606136356866
„Segheh; #iran #drone; #Izrael padł.” Twitter.com/HosseinDalirian/status/962400696611082240
[1] Haaretz (Israel), February 10, 2018.
[2] On December 11, 2017, it was reported that Soleimani had spoken by telephone with the commanders of the military wings of Hamas and Palestinian Islamic Jihad, and instructed them to recruit new activists in the West Bank. It was also reported that he had told them that the arming of the West Bank was a top priority for Iranian Leader Khamenei, and that Tehran was ready to help support the Palestinian Islamic resistance forces in all ways. It was further reported that Soleimani had pointed out that the other resistance groups in the region were ready to defend Al-Aqsa mosque. Tasnim, Iran, December 11, 2017; Al-Jarida, Kuwait, December 13, 2017. With regard to visits by Iranian officials and officials from Iran’s Shi’ite militias, such as Khamenei associate Ebrahim Raisi and Iraqi Shi’ite militia commander Qais Al-Khazali, see MEMRI Special Dispatch No, 7313, Ebrahim Raisi, Associate And Designated Heir Of Iranian Supreme Leader Khamenei, At Lebanon-Israel Border: „Soon We Will Witness The Liberation Of Jerusalem,” February 2, 2018; MEMRI Inquiry and Analysis No. 1366, Intensive Discussions In Resistance Axis Ahead Of Possible Joint Confrontation With Israel; Syrian Daily: A Confrontation Is Inevitable, January 1, 2018; MEMRI TV Clip No. 5745, Iraqi Shiite Militia Commander Qais Al-Khazali Enters Lebanon, Visits Israeli Border, December 8, 2017.
[3] It should be noted that the Iranian drone was reverse-engineered from an American RQ-170 that crashed in Iran; President Obama did not order it destroyed and therefore Iran was able to seize it in its entirety.
[4] Tasnim (Iran), February 10, 2018.
[5] Tasnim (Iran), February 10, 2018.
[6] ISNA (Iran), February 10, 2018. Also on February 10, Iranian President Hassan Rohani warned, in a Tehran speech to foreign ambassadors and representatives several hours after the drone incident: „If a particular country thinks that by strengthening terrorism, foreign intervention, or bombing neighboring [countries] it will be able to obtain desired results, then it is wrong and mistaken. Iran is ready to be more active than in the past in order to instill stability and security… We see today connections among three countries, or among several countries [a reference to the cooperation between Iran, Russia and Turkey regarding Syria] in the region, and we recognize this sort of relationship as beneficial to peace and stability in the region.” President.ir/fa, February 10, 2018.
[7] A reference to the downing of a Saudi F-15 over Yemen by pro-Iran Houthi forces in January 2018.
[8] Tasnim (Iran), February 10, 2018.
[9] ISNA (Iran), February 11, 2018.
[10] Mehr (Iran), February 12, 2018.
[11] Twitter.com/HosseinDalirian, February 10, 2018.
