Wprowadzenie
Wśród przygotowań Autonomii Palestyńskiej do przeprowadzenia wyborów do Palestyńskiej Rady Legislacyjnej (PLC), prezydentury i Palestyńskiej Rady Narodowej (PNC) oraz po niedawnych rozmowach w Kairze przed wyborami, w których brali udział przedstawiciele różnych palestyńskich frakcji, palestyńska gazeta, “Al-Quds”, wydawana we wschodniej Jerozolimie, opublikowała artykuł szefa Biura Politycznego Hamasu, Ismaila Haniji, mający na celu “wyjaśnienie stanowiska Hamasu i wizji” wyborów.
W artykule opublikowanym 17 marca 2021 r. Hanija pisze, że Hamas widzi wybory jako sposób zakończenia palestyńskiego rozłamu; zbudowania nowego system politycznego z włączeniem wszystkich palestyńskich frakcji, zarówno w Palestynie, jak w diasporze, oraz zjednoczenia starań Palestyńczyków i całego narodu arabskiego i islamskiego, by powstrzymać regionalny proces normalizacji stosunków z Izraelem. Hanija podkreślił, że Hamas jest oddany wyborom i porozumieniu które zostało osiągnięte w tym przedmiocie, i nie ma zamiaru nie dotrzymać porozumienia.
Dwa zasadnicze punkty wybijają się w artykule Haniji. Pierwszy, podkreśla on, że Hamas woli ubiegać się w wyborach do PLC, wyznaczonych na maj, jako część „wspólnej krajowej listy obejmującej największe możliwe spektrum narodowych [sił]”. Drugi, podkreśla, że po wyborach Palestyńczycy będą musieli sformułować strategię przeciwstawienia się Izraelowi “używając wszystkich form walki, które są możliwe dla naszego ludu – głównym z nich jest opór militarny, koncentrując się na obecnym etapie na oporze powszechnym”.
Te dwie wypowiedzi wywołują istotne pytania dotyczące zamiarów Haniji i ich praktycznych konsekwencji. Kwestia wspólnej listy była dyskutowana od pewnego czasu przez przedstawicieli Hamasu i Fatahu, ale nie została rozwiązana. Według propozycji, Fatah, Hamas i wszystkie inne ruchy, które chcą dołączyć do listy, uzgodnią liczbę członków z każdego ugrupowania oraz ich miejsce na liście. Korzyścią wspólnej listy dla Fatahu i Hamasu jest to, że umożliwia obu ruchom zabezpieczenie miejsc dla ich członków w następnej PLC, a także ustala z góry podział miejsc między nimi – żeby żadna strona nie stanęła przed przytłaczającym zwycięstwem drugiej. Wspólna lista może więc służyć jako skuteczny kompromis, zapewniając, że wybory istotnie odbędą się i nie zostaną znowu odłożone, i że PLC wznowi działalność – nawet jeśli jej skład niekoniecznie będzie odzwierciedlał woli wyborców.
Dla Hamasu, który nie ma międzynarodowej legitymacji, ponieważ odmawia spełnienia żądań Kwartetu – mianowicie żądań uznania Izraela i porozumień z nim oraz wyrzeczenia się walki zbrojnej [1] – startowanie ze wspólnej listy daje jeszcze inną korzyść. Wejście do PLC z pieczęcią aprobaty Fatahu może zapobiec scenariuszowi, w którym społeczność międzynarodowa odmawia uznania wyniku wyborów.
Jednak wspólna lista Hamas-Fatah jest dziwnym pomysłem, biorąc pod uwagę długie lata wrogości między tymi ruchami i głęboki polityczny rozziew między nimi, szczególnie biorąc pod uwagę tenże brak międzynarodowej legitymacji Hamasu z powodu jego odrzucenia żądań Kwartetu. W ostatnich tygodniach przedstawiciele Hamasu i Fatahu przyznali, że wspólna lista jest mało prawdopodobna w świetle różnic między politycznymi platformami tych dwóch ruchów. Tę opcję nadal jednak wspominają inni funkcjonariusze Fatahu i Hamasu, jak również znajduje się w raportach, które wyciekły do mediów. Do opublikowania ostatecznych list los tej inicjatywy pozostanie niejasny.
Drugim punktem, który wybija się w artykule Haniji jest niejasny komunikat w sprawie strategii oporu wobec Izraela, jaki ma zostać przyjęty po wyborach. Jak powiedziano, podkreśla on potrzebę sformułowania strategii “w oparciu o zasadę oporu wszystkimi formami walki, które są możliwe dla naszego ludu – głównym z nich jest opór militarny, koncentrując się na obecnym etapie na oporze powszechnym”. Ta niejasna wypowiedź wyraźnie ma na celu trzymanie się obu końców kija. Wyraża, z jednej strony, że Hamas pozostaje oddany walce zbrojnej i w rzeczywistości uważa to za główną formę walki, ale, z drugiej strony, że na obecnym etapie Hamas zamierza skupić się na powszechnym oporze.
Oświadczenie o skupieniu się na powszechnym oporze na obecnym etapie może być przeznaczone dla uszu Kwartetu, który żąda, by Hamas porzucił drogę przemocy. Według doniesień, w przygotowaniu do planowanych wyborów Hamas zgodził się chwilowo zrezygnować ze zbrojnego oporu i skupić na powszechnym oporze, żeby przekonać Kwartet i społeczność międzynarodową do uznania palestyńskich wyborów i ich wyników. Hamas nie zaprzecza tym wypowiedziom, ale równocześnie jego funkcjonariusze zachęcają do zbrojnego oporu[2]. Tak więc, nie można wykluczyć, że jest to chwilowa taktyka Hamasu do realizowania przynajmniej do czasu zakończenia wyborów, mająca na celu zapewnienie ustanowienia nowych instytucji, w których Hamas będzie reprezentowany.
Artykuł Haniji w Al-Quds (Źródło: Al-Quds, wschodnia Jerozolima, 17 marca 2021)
[Ciąg dalszy tekstu – przetłumaczone na angielski fragmenty artykułu Haniji z 17 marca 2021 – nie jest spolszczony]
[1] The Quartet has presented these demands as conditions for recognizing any government of which Hamas is part.
[2] On February 21, 2021 it was reported that the PA had sent a letter to the Biden administration and to the Quartet stressing that all the Palestinian factions participating in the elections, including those that are not part of the PLO, such as Hamas, are committed to „a Palestinian state on the 1967 borders” and to non-violent popular resistance. On February 23, the Saudi website Elaph.com reported that Hamas Political Bureau deputy head Salah Al-’Arouri had conveyed a message to Fatah Central Committee secretary Jibril Al-Rajoub stating that Hamas „is committed to the two-state solution and to the establishment of a Palestinian state on the 1967 borders,” and that it would become „a popular movement [waging] unarmed resistance.” See Inquiry and Analysis No. 1562 – Senior Hamas Officials: We Intend To Run For Office In Elections While Maintaining The Armed Struggle For The Palestinian Land 'From The River To The Sea’, March 8, 2021.
[3] Al-Quds (Jerusalem)
[4] The National Accord Document, signed on May 10, 2006, was drawn up by five Palestinian leaders imprisoned in Israel, representing Fatah, Hamas, the PIJ, the Popular Front for the Liberation of Palestine and (PFLP) and the Democratic Front for the Liberation of Palestine (DFLP). It includes a demand to hold elections and incorporate the Hamas and PIJ in the PLO.
[5] The reference is to a September 3, 2020 video conference of Palestinian leaders in Ramallah and Beirut, attended by the heads of the main Palestinian factions, inlcuding PA President and PLO chairman Mahmoud 'Abbas and Hamas political bureau head 'Isma’il Haniyya. The conference’s concluding statement included a commitment to hold elections, incorporate all the Palestinian factions in the PLO and establish a joint framework to direct the Palestinian „popular resiatance.” Wafa.ps, September 3, 2020.
[6] The Palestinian Islamic Jihad (PIJ) has announced that it will not participate in the elections to the PLC, because this body was created as part of the Oslo Accords, which the PIJ refuses to recognize. However, it means to participate in the elections to the PNC.
