26 grudnia 2019 r. turecki prezydent, Recep Tayyip Erdoğan, powiedział w przemówieniu w Ankarze na Rozszerzonym Spotkaniu Szefów Prowincji AKP: „Teraz oni [niejasne, o kim mówi] krzyczą i wrzeszczą: Rób, co chcesz, podpisaliśmy i skończyliśmy zadanie… Mówią: ‘Czy wyślesz żołnierzy [do Libii]?’… Pójdziemy tam dokąd będziemy zaproszeni. Ale nie pójdziemy tam, dokąd nie jesteśmy zaproszeni. Ponieważ teraz jest takie zaproszenie, odpowiemy przychylnie… Inszallah, gdy tylko parlament zostanie otwarty, przedstawimy projekt ustawy o wysłaniu żołnierzy. Z aprobatą naszego parlamentu będziemy w stanie poprzeć legalny rząd Libii w znacznie bardziej skuteczny sposób… Uchwalimy to 8 lub 9 [stycznia]”[1]. Turecki parlament ma przerwę i ma zostać otwarty 7 stycznia 2020 r. [2] Reuters informował 26 grudnia, że przedstawiciel Trypolisu powiedział, iż rząd Libii mieszczący się w Trypolisie formalnie poprosił o „powietrzne, naziemne i morskie” wsparcie militarne z Turcji[2].
Prezydent Erdoğan przemawial w Ankarze 26 grudnia.
Rząd AKP Turcji przez ostatni rok wysyłał drony, pojazdy opancerzone, „broń laserową” i amunicję do mieszczącego w Trypolisie Rządu Zgody Narodowej (GNA), a także szkolił personel militarny i policyjny GNA (patrz MEMRI Special Dispatch No. 8395 Violating UN Arms Embargo, Turkey’s AKP Government Ships Armed Drones, Armored Vehicles, 'Laser Weapons,’ Other Arms And Ammunition To Pro-Islamist Government In Libya, Trains Libyan Military And Police Personnel, December 6, 2019).
„Postanowiliśmy współpracować z Tunezją, z którą jesteśmy zgodni, by dać polityczne poparcie legalnemu rządowi”
Wspominając swoją wizytę 25 grudnia w Tunezji, Erdoğan powiedział: „Odwiedziliśmy prezydenta Kaisa Saieda na tym poziomie po raz pierwszy. Mieliśmy spotkanie twarz w twarz i z komitetami. Rozmawialiśmy, między innymi o relacjach miedzy naszym krajem a Tunezją, o kwestii Libii od góry do dołu. W kwestii stabilności Libii postanowiliśmy współpracować z Tunezją, z która jesteśmy zgodni, by dać polityczne poparcie legalnemu rządowi w kraju [tj. mieszczącemu się w Trypolisie rządowi pod przewodnictwem premiera Fajeza Al-Sarradża].”
Mówiąc o niedawnych staraniach dyplomatycznych kierowanych przez rząd Niemiec, by zakończyć walki w Libii, prezydent Erdoğan powiedział: „Jako Turcja nalegamy, by Tunezja, Algieria i Katar [otrzymały pozwolenie na uczestnictwo w] procesie berlińskim. Podzieliłem się tym [poglądem] z szanownym [rosyjskim prezydentem Władimirem] Putinem, z [premierem Wielkiej Brytanii] Borisem Johnsonem i z [niemiecką] kanclerz Merkel… [Pani] kanclerz powiedziała: ‘Ocenię to’. Jednak z drugiej strony widziałem, że Putin i Boris Johnson myśleli tak samo jak my… Sądzę, że w przyszłości znajdziemy okazję do znacznie głębszej i szerszej współpracy z [Tunezją]”. Powiedział, że pozycja Tunezji, jako nie stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ, która ma się zacząć 1 stycznia 2020 r. będzie bardzo cenna dla Turcji.
Należy wspomnieć, że 26 grudnia prezydentura Tunezji opublikowała oświadczenie wśród relacji prasowych o wizycie Erdoğana w Tunezji, mówiące: „Narodowe terytorium może być tylko pod tunezyjską suwerennością”[4].
„Libia jest pamiątką zarówno Imperium Osmańskiego, jak Mustafy Kemala [Atatürka]”
Wiążąc obecną działalność Turcji w Libii z Imperium Osmańskim i Mustafą Kemalem Atatürkiem, założycielem Republiki Turcji, Erdoğan powiedział: „Dla nas Libia jest pamiątką zarówno Imperium Osmańskiego, jak Mustafy Kemala [Atatürka]… Mustafa Kemal, w 1911 r. zorganizował naszych libijskich braci w Trypolisie, Dernie i Benghazi przeciwko silom okupacyjnym i walczył obok nich przeciwko [silom okupacyjnym]. W istocie, w bitwach pod Derna, został ranny w oko, i nosił ślad [tej rany] przez całe życie. Czy wie pan o tym, panie Kemalu [Kılıçdaroğlu, przywódca opozycyjnej CHP]?” Erdoğan powiedział, że porozumienie Turcji z Libią z 27 listopada 2019 r., które zmieniło jurysdykcję na wodach między Turcją a Libią, było całkowicie zgodne z prawem międzynarodowym i że „naszym zamiarem z tym porozumieniem nie jest kradzież czyichkolwiek praw na Morzu Śródziemnym; wręcz przeciwnie, chodzi o to, by nasze prawa nie zostały ukradzione. Bowiem gdybyśmy nie podjęli tego kroku, gra była przygotowywana by trzymać Turcję uwięzioną w jej brzegach”.
(źródło: Arabi21.com).
„Jesteśmy zdecydowani zrobić wszystko, co niezbędne, by bronić praw naszego kraju i naszych braci i sióstr, którzy żyją w Tureckiej Republice Północnego Cypru”
W kwestii wierceń gazu ziemnego na wschodnim Morzu Śródziemnym prezydent Erdoğan powiedział w przemówieniu z 26 grudnia: Jesteśmy zdecydowani zrobić wszystko, co niezbędne, by bronić praw naszego kraju i naszych braci i sióstr, którzy żyją w Tureckiej Republice Północnego Cypru.” W sprawie sprzeciwu tureckiej CHP wobec poszukiwań Turcji ropy naftowej i gazu ziemnego w wodach wokół Cypru Erdoğan powiedział: „Stanowisko opozycji dało greckim mediom wiele materiału. W Turcji robimy niemal wszystko wewnętrznie; tylko w sprawie głównej opozycji nie mogliśmy tego osiągnąć. Inszallah, osiągniemy to razem z naszym narodem”. W ciągu ostatniego roku rząd Turcji rozszerzał swoje wysiłki poszukiwania gazu ziemnego na wschodzie Morza Śródziemnego (patrz MEMRI Special Dispatch No. 8372 Following Announcement Of EU Sanctions Over Turkish Drilling In Eastern Mediterranean, Turkey Doubles Down, November 19, 2019).
Północna Syria: Turecka armia zabezpieczyła 8200 kilometrów kwadratowych w północnowschodniej Syrii; „Jeśli wysiłki Turcji w Idlib nie otrzymają niezbędnego wsparcia, wszyscy zapłacę cenę za wyniki, jakie się zdarzą”
Prezydent Erdoğan powiedział, że w wyniku najnowszej inwazji na północną Syrię, która zaczęła się 9 października 2019 r. 8200 kilometrów kwadratowych czyli około 3166 mil kwadratowych zostało oczyszczonych z „terroru”. Powiedział także, że obietnice poczynione przez inne kraje usunięcia organizacji terrorystycznych z danej części Syrii nie zostały spełnione i że „niepokoje” trwają od czasu do czasu na terenach, na których działała armia turecka poza regionem 30 kilometrów od turecko-syryjskiej granicy.
Nieoficjalna turecka witryna internetowa zaznacza ciemnozielonym kolorem obszar w północnowschodniej Syrii pod kontrolą tureckiej armii (źródło: Tskmap.net).
Mówiąc, że wymagane jest bezpieczeństwo, by można było rozpocząć zasiedlanie obszarów, jakie zostało zaplanowane dla tego regionu, prezydent Erdoğan powiedział, że „jesteśmy zdecydowani w podejmowaniu wszystkich kroków w tym kierunku. Z drugiej strony, sytuacja w Idlib jest dużo bardziej niepokojąca. Ataki reżimu i rozruchy czynią trwałe zawieszenie broni na tym terenie niemożliwym. Blisko 100 tysięcy ludzi uciekających przed tymi atakami, przesunęło się ku naszej granicy. Powiedzieliśmy całemu światu, a przed wszystkim Europie, że nie mamy możliwości wytrzymania kolejnej fali uchodźców. Powiedzieliśmy, że jeśli wysiłki Turcji w Idlib nie otrzymają niezbędnego wsparcia, wszyscy zapłacę cenę za wyniki, jakie się zdarzą. Kraje Europy muszą zabrać się za zadania dostarczenia spokoju do Idlib, w którym żyje blisko cztery miliony ludzi”.
Mówiąc to Erdoğan powtarzał swoją wypowiedź z 22 grudnia, że „osiemdziesiąt tysięcy naszych braci i sióstr zaczęło migrować ku naszej granicy. Jeśli barbarzyństwo wobec ludności Idlib nie ustanie, ta liczba powiększy się. W takiej sytuacji Turcja nie będzie sama dźwigała tego brzemienia migracji. Wszystkie europejskie kraje, nade wszystko Grecja, odczują negatywne odbicie presji, na jaką my jesteśmy narażeni. W takiej sytuacji powtórka tego, co zdarzyło się przed umową 18 marca, będzie nieunikniona ” (patrz MEMRI Specjalny komunikat Nr 8433 https://www2.memri.org/polish/turecki-prezydent-erdogan-znowu-grozi-wypchnieciem-uchodzcow-do-europy-wszystkie-kraje-europejskie-nade-wszystko-grecja-odczuja-nacisk-jaki-czuje-turcja/ 24 grudnia 2019).
Erdoğan cytuje islamistycznego poetę, którego idee dały początek dżihadystycznej grupie znanej z zamachów na konsulaty Wielkiej Brytanii i USA w Stambule oraz na inne cele
Omawiając projekty budowlane w Turcji, włącznie z wielkim projektem kanału w Stambule, planowanym jako alternatywny kanał do Bosforu, Erdoğan wyrecytował pierwszą zwrotkę wiersza tureckiego poety, powieściopisarza i dramaturga oraz islamistycznego ideologa, Necipa Fazıl Kısaküreka, zatytułowanego „Mój drogi Stambuł”[5]. Kısakürek, który żył w latach 1904-1983 publikował (z przerwami) pismo w latach 1943-1978 „Büyük Doğu” („Wielki Wschód”), które podobno było jedynym islamistycznym pismem tego okresu. Był pionierem islamistycznego ruchu politycznego o nazwie Büyük Doğu i odsiedział 9 miesięcy i 12 dni w więzieniu za sprowokowanie w 1952 r. próby zamachu na Ahmeta Emina Yalmana, ówczesnego właściciela i redaktora naczelnego świeckiej gazety „Vatan”. Jego idee dały początek dżihadystycznej organizacji, İslami Büyük Doğu Akıncılar Cephesi („Front Jeźdźców Islamskiego Wielkiego Wschodu” IBDA-C).
Erdoğan cytował Necipa Fazıl Kısaküreka (po lewej), którego idee dały poczateko IBDA-C, z Salihem Mirzabeyoğlu (po prawej).
Zamachy terrorystyczne IBDA-C
W listopadzie 2003 r., IBDA-C wysadziła w powietrze dwie synagogi w Stambule, zabijając 20 osób[6]. W tydzień później wysadziła oddział banku HSBC w Stambule i Brytyjski konsulat, zabijając 27 osób, w tym brytyjskiego konsula generalnego, Rogera Shorta[7] i raniąc 450. Jeden z członków tej organizacji został aresztowany w związku z zamachem w lipcu 2008 r. na konsulat USA w Stambule, w którym zginęły trzy osoby[8]. We wrześniu 1997 r. członkowie tej organizacji dokonali zamachu na targi książki na stoisko sprzedające chrześcijańskie książki; małe dziecko zginęło w tym zamachu[9]. W 1999 r. ta grupa zabiła byłego ministra kultury Turcji[10]. Artykuł redakcyjny z września 2014 r. ISIS, wy [walczycie] stamtąd, my [walczymy] stąd![11] w związanym z IBDA-C piśmie „Adımlar” [12] wzywał czytelników, by nie sprzeciwiali się Państwu Islamskiemu (ISIS) w jego „oporowi” wobec sił USA. Salih Mirzabeyoğlu, którego prawdziwe nazwisko brzmi Salih İzzet Erdiş, przewodził IBDA-C do jego aresztowania w 1998 r. i skazania w 2001 r. na śmierć za „próbę zmiany siłą porządku konstytucyjnego”. Wyrok zamieniono następnie na dożywocie[13].
[1] Amerikaninsesi.com/a/libya-tezkeresi-8-9-ocak-ta-tbmm-ye-gidiyor/5220724.html, December 26, 2019; Tccb.gov.tr/haberler/410/114102/-akdeniz-deki-amacimiz-kimsenin-hakkini-hukukunu-gasbetmek-degil-hakkimizin-gasbedilmesine-engel-olmaktir-, December 26, 2019; Youtube.com/watch?v=LUDuGO_wPyw, December 26, 2019.
[2] Hurriyet.com.tr/gundem/meclis-ne-zaman-acilacak-tbmmde-yeni-donem-ne-zaman-baslayacak-41406408, December 7, 2019.
[3] Reuters.com/article/us-turkey-libya-request/libya-makes-formal-request-for-turkish-military-support-official-idUSKBN1YU158, December 26, 2019.
[4] Tap.info.tn/en/Portal-Politics/12166341-presidency-of, December 26, 2019.
[5] Antoloji.com/canim-istanbul-siiri, August 19, 2000.
[6] Amerikaninsesi.com/a/a-17-a-2003-11-15-9-1-87907652/811932.html, November 15, 2003.
[7] Hurriyet.com.tr/gundem/istanbul-cehennem-gibi-184782, November 20, 2003.
[8] Radikal.com.tr/turkiye/amerikan-kalesine-kafa-karistiran-bir-saldiri-887642, July 10, 2008.
[9] Hurriyet.com.tr/gundem/bebek-olduren-bomba-ibda-c-nin-39264634, September 16, 1997.
[10] Sabah.com.tr/1999/10/22/g05.html, October 22, 1999.
[11] Adimlardergisi.com/isid-sen-oradan-biz-buradan, September 9, 2014.
[12] Diken.com.tr/ibda-cye-yakinligiyla-bilinen-adimlar-dergisinde-patlama-dort-yarali, March 25, 2015.
[13] Ahaber.com.tr/gundem/2018/05/16/28-subat-zulmunun-sembol-ismi-salih-izzet-erdis-vefat-etti, May 16, 2018.
