22 grudnia 2019 r. prezydent Recep Tayyip Erdoğan mówił o przemieszczaniu się Syryjczyków ku granicy Syrii z Turcją podczas trwającej ofensywy w Idlib przez siły rządu syryjskiego w przemówieniu wygłoszonym na İlim Yayma Ödül Töreni („Ceremonii przyznania nagrody za szerzenie wiedzy”) w pałacu Dolmabahçe w Stambule [1]. Prezydent Erdoğan powiedział: „Osiemdziesiąt tysięcy naszych braci i sióstr z Idlib zaczęło migrować ku naszej granicy. Jeśli barbarzyństwo wobec ludności Idlib nie ustanie, ta liczba powiększy się. W takiej sytuacji Turcja nie będzie sama dźwigała tego brzemienia migracji. Wszystkie europejskie kraje, nade wszystko Grecja, odczują negatywne odbicie presji, na jaką my jesteśmy narażeni. W takiej sytuacji powtórka tego, co zdarzyło się przed umową 18 marca, będzie nieunikniona”. Porozumienie z 18 marca 2016 r. między Turcją a UE ustaliło parametry zatrzymania strumienia migrantów z Turcji do Europy via greckie wyspy i inne trasy[2].
Prezydent Erdoğan przemawiał na ceremonii przyznania nagrody za szerzenie wiedzy w pałacu Dolmabahçe (źródło: Tccb.gov.tr).
Nie jest to pierwszy raz, kiedy prezydent Erdoğan grozi wysłaniem uchodźców do Europy. W przemówieniu z 5 września 2019 r. powiedział: „Nie otrzymaliśmy od świata – a już najmniej od UE – niezbędnego wsparcia w kwestii uchodźców, których gościmy, i aby otrzymać [to wsparcie] możemy być zmuszeni [do otwarcia granic]” (patrz MEMRI Special Dispatch No. 8281 Turkish President Erdoğan Threatens To Let Refugees Cross Into Europe Unless International Community Supports Turkey’s Plans For Northern Syria, September 18, 2019). W przemówieniu 10 października 2019 r., po rozpoczęciu tureckiej inwazji na północnowschodnią Syrię, rozpoczętą 9 października, Erdoğan powiedział: „O, Unio Europejska, odzyskaj rozsądek. Spójrz, mówię to raz jeszcze. Jeśli spróbujesz nazywać naszą obecną operację okupacją, nasze zadanie będzie łatwe. Otworzymy bramy i wyślemy ci 3,6 miliona uchodźców (patrz MEMRI Special Dispatch No. 8317 Turkish President Recep Tayyip Erdoğan Threatens To Open Border To Europe, Send 3.6 Million Refugees If EU Considers Turkish Activity In Northern Syria To Be An Occupation, October 16, 2019).
Poniżej podajemy przetłumaczone fragmenty przemówienia prezydenta Erdoğana z 22 grudnia:
„Nie jest dłużej możliwe, by bogate kraje zachodnie uciekały przed problemem uchodźców”
Kraje, które uczestniczyły w [Globalnym] Forum [Uchodźców] [3], zobowiązały się do [przekazania] 7,5 miliarda dolarów w imię dzielenia się ciężarem uchodźców na świecie. Ta suma, w czasie, kiedy dwa tryliony dolarów są przeznaczone na broń i jeden trylion jest wydawany na luksusową konsumpcję, jest jak ucho wielbłąda [tj. mała w porównaniu]. Suma, jaka Europa przeznaczyła na trzymanie uchodźców poza swoimi granicami jest wiele razy wyższa niż suma odłożona na to, co obejmuje to forum. Jest bardzo jasne, że problem uchodźców nie zostanie rozwiązany symbolicznymi sumami.
Jako kraj, który wiele wycierpiał w rezultacie niedotrzymanych obietnic, oczekujemy bardziej działań niż obietnic. Będziemy próbować najusilniej przestrzegania tych decyzji i dopilnowania, by były stosowane. Będziemy nadal mówić, że nie jest dłużej możliwe, by bogate kraje uciekały przed problemem uchodźców… Niektórzy ludzie tylko mówią. Liczby opublikowane przez OECD są jasne. Jesteśmy numerem jeden…
” W takiej sytuacji Turcja nie będzie sama dźwigała tego brzemienia migracji. Wszystkie europejskie kraje, nade wszystko Grecja, odczują negatywne odbicie presji, na jaką my jesteśmy narażeni”
Niedawne masakry w Idlib, gdzie żyją cztery miliony ludzi, raz jeszcze spowodowały poważny ruch na tym terenie. Osiemdziesiąt tysięcy naszych braci i sióstr z Idlib zaczęło migrować ku naszej granicy. Jeśli barbarzyństwo wobec ludzi z Idlib nie ustanie, te liczby wzrosną. W takiej sytuacji Turcja nie będzie sama dźwigała tego brzemienia migracji. Wszystkie europejskie kraje, nade wszystko Grecja, odczują negatywne odbicie presji, na jaką my jesteśmy narażeni.. W takie sytuacji powtórka tego, co zdarzyło się przed umową z 18 maja, będzie nieunikniona. My wraz z Rosją czynimy wszelkie starania [by zapewnić] ustanie ataków. Jutro wysyłamy komisję do Moskwy. Będą rozmawiać i zdecydujemy, jakie kroki podejmiemy zgodnie z wynikami [tych rozmów].
[1] Tccb.gov.tr/haberler/410/114059/-gecmisin-ihtisamlarindan-cesaret-alarak-istikbale-odaklanacagiz-, December 22, 2019; Memurlar.net/haber/874842/erdogan-turkiye-goc-yukunu-tek-basina-tasimayacak.html, December 23, 2019.
[2] Consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2016/03/18/eu-turkey-statement, March 18, 2016.
[3] Unhcr.org/en-us/global-refugee-forum.html, accessed December 23, 2019.
