Przez siedem lat kryzysu w Syrii Iran wykorzystywał brak stabilności w kraju, by skonsolidować tam swoją obecność. Na poziomie militarnym wysyłał do Syrii szyickie milicje[1] ADD i zakładał bazy wojskowe[2]. Na innych poziomach, współpracował w reżimem syryjskim, by zmienić skład demograficzny kraju i zamienić jego sunnicką większość w szyicką większość, i działał na rzecz zdobycia poparcia miejscowej populacji przez nauczanie i rozdzielanie pomocy materialnej.
W pierwszych latach te starania koncentrowały się w środkowej i zachodniej Syrii[3]. Po pokonaniu sił opozycyjnych w tamtym regionie reżim i jego sojusznicy zwrócili się do wschodniej Syrii i regionów w pobliżu irackiej granicy, a pod koniec 2017 r. ogłosili, że odbili bastiony ISIS w tych regionach w miastach Deir Al-Zor i Al-Bukamal. Wschodnia Syria ma olbrzymie znaczenie strategiczne dla Iranu, ponieważ uzupełnia kontinuum, ciągnące się od Iranu do Morza Śródziemnego. Ponadto, siły USA, które wspierają kurdyjskie milicje, są skoncentrowane w tym regionie na wschód of Eufratu. Obecność Iranu zagraża tym siłom i i może dlatego służyć jako karta przetargowa wobec USA. Należy zauważyć, że w ostatnich tygodniach Syria i Irak dyskutowali otwarcie przejścia granicznego Al-Bukamal, co umożliwi swobodne przemieszczanie się sił irańskich na tym obszarze.
Iranowi jednak nie wystarcza swobodne przejście przez granicę, ale działa na rzecz skonsolidowania swojej obecności we wschodniej Syrii tymi samymi sposobami, jak w zachodnich i środkowych częściach kraju. Według mediów syryjskiej opozycji i gazet arabskich przeciwstawiających się reżimowi Assada od końca 2017 r. Iran wzmacniał swoje szyickie milicje w tym regionie (irackie, afgańskie i inne) i osiedlał tam członków tych milicji i ich rodziny, jak również szerzył szyityzm wśród miejscowej ludności przez nauczanie i dostarczanie opieki społecznej – zmieniając tym samym skład demograficzny w regionie, by stworzyć szyicką większość zamiast sunnickiej.
Niniejsze opracowanie jest przeglądem relacji syryjskiej opozycji i z mediów arabskich przeciwnych reżimowi Assada w sprawie starań Iranu skonsolidowania swojej obecności we wschodniej Syrii.
[CIĄG DALSZY NIE JEST SPOLSZCZONY]
[1] See MEMRI Inquiry & Analysis No. 1157, Iran Tightens Its Grip On Syria Using Syrian And Foreign Forces, May 4, 2015.
[2] See MEMRI Special Dispatch No. 7464, Reports In Arab Media On Iranian Bases In Syria, May 10, 2018.
[3] See MEMRI Special Dispatch No. 7770, Anti-Syrian Regime Websites: Regime Granting Citizenship To Millions Of Iranians, Hizbullah Operatives To Change Country’s Demographics From Sunni To Shi’ite Majority, Conceal The Fighters’ Presence In Syria, November 21, 2018.
[4] Norsforstudies.org, October 13, 2018.
