Wprowadzenie

Przywódcy i działacze globalnego dżihadu oraz dżihadyści online blisko śledzą wydarzenia w Libii od początku powstania 17 lutego 2011 r. Inaczej niż powstania w Egipcie i Tunezji rewolucja w Libii praktycznie od samego początku przyjęła pełen przemocy obrót. Wzmocniło to teorię dżihadystów dotyczącą konieczności prowadzenia zbrojnego dżihadu w celu obalenia „tyranów” – świeckich władców reżimów arabskich. Istotnie, orędownicy dżihadu skorzystali z okazji i wezwali do prowadzenia dżihadu przeciwko siłom Muammara Al-Kaddafiego i do ustanowienia islamskiego państwa w Libii.

Interwencja zachodnich sojuszników w walkę w Libii, która nastąpiła, była kolejnym czynnikiem, ściągającym wielką uwagę dżihadystów. Podczas gdy niektórzy uważali tę interwencję za nieuniknioną konieczność, twierdząc, że z tymi siłami będzie się można rozprawić po tym, jak pomogą w obaleniu Al-Kaddafiego, inni, włączając przywódców Al-Kaidy, od ręki odrzucili tę interwencję, ostrzegając Zachód, by nie interweniował w Libii i grożąc atakami na siły NATO.

Poniżej przedstawiamy przegląd reakcji kręgów globalnego dżihadu na powstanie w Libii.

Reakcje centralnego kierownictwa Al-Kaidy

Dwóch wysokich członków centralnego kierownictwa Al-Kaidy jest Libijczykami, a mianowicie Abu Jahja Al-Libi i Atijjat Allah. Obaj ogłosili nagrane przesłania skierowane do Libijczyków, których zachęcają do wytrwania w swoim buncie przeciwko Al-Kaddafiemu.

13 marca wysoki rangą dowódca Al-Kaidy Abu Jahja Al-Libi ogłosił 31 minutowe wideo zatytułowane “Do naszych ludzi w Libii”. W wideo tym Al-Libi gratulował ludziom w Tunezji i Egipcie obalenia ich reżimów mówiąc, że po Hosnim Mubaraku i Zine El Abidine Ben Alim teraz jest kolej Al-Kaddafiego. Wzywał rebeliantów libijskich do ukończenia zadania obalenia Al-Kaddafiego:

“Potem przyszła kolej [Al-Kaddafiego] – fałszywego proroka naszych czasów, nikczemnego kłamcy, przeklinającego Proroka Mahometa. Został złapany między młotem a kowadłem – Tunezja na zachodzie i Egipt na wschodzie – po tym, jak lud libijski cierpiał wszelkiego rodzaju tortury z jego ręki przez 42 lata, jak również wysiedlenia i ujarzmienie, zaledwie znane jakimkolwiek innym ludom na ziemi. Zamienił swój lud w [eksperymentalne] świnki morskie dla swoich odstręczających pomysłów, swojego cuchnącego nonsensu, swojej lekkomyślnej polityki, i swoich głupich, idiotycznych koncepcji.

Gdyby Allah zadekretował, że ten szalony tyran ma pozostać bezpiecznie przy władzy aż umrze śmiercią naturalną, bez ludzi buntujących się przeciwko niemu – byłaby to hańba, która przechodziłaby z pokolenia na pokolenie aż do końca czasu…

Ty [Al-Kaddafi], twoi synowie, twoja świta, twoi najemnicy i twoja Zielona Książka zostaniecie rzuceni do najbrudniejszych kubłów na śmieci historii…

O wy, niepokorni ludzie, z waszymi lojalnymi plemionami, idźcie swoją drogą, szukając pomocy waszego Pana, definiując wasze cele, odnawiając wasze zobowiązania, bez wahania idąc do celu, i wrzućcie Al-Kaddafiego w bezdenną przepaść hańby…”

Al-Libi podkreślił jednak, że obalenie arabskich władców jest tylko częścią większego celu, którym jest ustanowienie rządów islamskich w krajach muzułmańskich, które, jak powiedział, muszą zostać także zaprowadzone w Libii:

„Obalenie tych kolaborujących i skorumpowanych reżimów nie jest końcem prawdziwej drogi zmiany, do której powinniśmy dążyć. Jest to zaledwie krok, po którym muszą przyjść inne kroki i wysiłek, po którym muszą przyjść inne wysiłki po to, żebyśmy wszyscy osiągnęli cel, do którego dążą wszyscy prawdziwi muzułmanie: uczynienie słowa Allaha najwyższym…” [1]

W nagraniu zaadresowanym do rewolucji w Libii ideolog Al-Kaidy Atijjat Allah skupia się na przyszłości Libii po spodziewanym usunięciu obecnego reżimu. Aby wzmocnić swój apel do rodaków w Libii Atijjat Allah po raz pierwszy ujawnił swoje prawdziwe nazwisko, Jamal Ibrahim Sztiwi Al-Masrati (oznaczając, że pochodzi z Misrata w Libii).

Atijjat Allah przypisał Al-Kaidzie zasługę bycia jedną z sił napędowych rewolucji libijskiej: „Chwała Allahowi, Który zamienił Al-Kaidę w wielkie źródło niepokoju i utrapienia dla [Al-Kaddafiego], które trzyma go za kark i czyni jego życie nieszczęsnym…” Powtórzył pogląd Al-Kaidy, że Libia powinna stać się państwem islamskim i dodał, że mudżahedini muszą odegrać rolę w kształtowaniu jej przyszłości: „Etap po Kaddafim jest etapem islamu i mam nadzieję, że wszyscy to zrozumieją i dołączą do najlepszych w islamie [tj. do mudżahedinów] i będą działać na rzecz islamu… Niechaj konstytucja kraju na tym nowym etapie będzie wyraźnie oddana religii islamskiej i szariatowi jako źródłom prawodawstwa… Jest to wiążący warunek, którego nikt nie może lekceważyć lub ignorować i jest niewyobrażalne, by lud libijski i młodzież mieli zgodzić się na zaakceptowanie czegokolwiek innego… Nowy etap w Libii, który nie obejmuje walki awangardy synów muzułmańskiej ummah [tj. mudżahedinów] … jest równoznaczny z zawarciem paktu z wrogami Allaha przeciwko [muzułmańskiej ummah]…”

Atijjat Allah zakończył swoje przesłanie ostrzeżeniami wobec USA i ich zachodnim sojusznikom przed ingerencją w Libii: “Ostrzegam wrogów Allaha – Amerykanów i innych –by nawet nie rozważali interwencji w Libii, bowiem jeśli to zrobią, żołnierze Allaha i mężni islamu [uderzą ich tak mocno], że zapomną o katastrofach, jakie [na nich spadły wcześniej] i nie muszę mówić niczego więcej „ [2] .

Reakcje Al-Kaidy z Islamskiego Maghrebu (AQIM)

W nagranym przesłaniu przywódca AQIM Abu Musaab Abd Al-Wadoud pogratulował Libijczykom za powstanie przeciwko Al-Kaddafiemu. Abd Al-Wadoud porównał bitwy prowadzone przez masy muzułmańskie przeciwko „marionetkowym” reżimom z bitwami prowadzonymi przez mudżahedinów przeciwko „krzyżowcom”. Obiecał muzułmanom w Libii, że mudżahedini będą zawsze po ich stronie, aż tyrańskie reżimy zostaną usunięte i kraj będzie rządzony przez prawa islamskie. Powiedział także, że NATO i USA są źródłem zła na świecie, ostrzegając Libijczyków przeciwko pozwoleniu na jakiekolwiek zaangażowanie USA w ich sytuację. Abd Al-Wadoud zakończył wezwaniem libijskich muzułmanów do zgromadzenia się wokół każdego dostępnego przywództwa muzułmańskiego, które dowiodło swojego oddania walce z reżimem. Wezwał Libijczyków, by zaufali Allahowi i kontynuowali swoją błogosławioną walkę oraz dżihad w drodze do usunięcia ciemiężących władców i ich zwolenników.

Duchowni dżihadu do NATO: „Młodzież islamskiego Maghrebu jest spragniona waszej krwi”

Duchowni salafici-dżihadyści wykorzystali sytuację w Libii jako okazję do ogłoszenia dżihadu przeciwko tyranowi Al-Kaddafiemu w próbie odmalowania rebelii w Libii – a właściwie całej fali niepokojów, jaka niedawno ogarnęła świat arabski – jako rewolucję islamską. Reakcja duchownych dżihadu na rebeliantów libijskich ulegała zmianie w miarę rozwoju sytuacji. Najpierw wyrażali zadowolenie z rebelii i optymistyczny pogląd na jej wiodący organ, Tymczasową Radę Narodową (ITNC). Jednak wraz z rozpoczęciem nalotów Zachodu i początkowych oznakach współpracy między Zachodem a Radą, wyrazili rozczarowanie ITNC, atakując ją za kolaborację z wrogim Zachodem.

Wraz z wybuchem rebelii w Libii kilku dżihadystów zapytało Abu Muslima Al-Dżazairiego z salaficko-dżihadystycznej witryny internetowej Minbar Al-Tawhid Wal-Jihad, czy poleca on dołączenie do rebeliantów i jaka jest jego ogólna opinia o sytuacji. W fatwie, którą wydał w odpowiedzi [3] , Al-Dżazairi próbował przedstawić walkę przeciwko reżimowi Al-Kaddafiego jako walkę o wewnętrznie islamskiej naturze: „Do ludzi w Libii, szczególnie do buntowników [w ITNC], wiedzcie, że wasz bunt zrodził się w meczetach; jego motto brzmi ‘Allahu Akbar’; jego wzorem osobowym jest mudżahedin szejk Omar Al-Muchtar [4] . Nie pozwólcie, by wasz bunt został przejęty [przez] reżim apostatów”. Al-Dżazairi doradza rebeliantom, by zaakceptowali pomoc mudżahedinów, którzy mają doświadczenie w walce i znają teren Libii, i wzywa ich, by postawili za swój cel ustanowienie państwa opartego o szariat.

Al-Dżazairi doradzał swoim zwolennikom, by nie podróżowali do Libii, chyba że mają tam dobre kontakty, ze względu na poważne ryzyko, jakie niesie ze sobą taka podróż. Odnośnie obcej interwencji – fatwa została napisana kilka tygodni przed wydaniem przez Radę Bezpieczeństwa ONZ-u Rezolucji 1973, która zaaprobowała strefę zakazu lotów nad Libią – Al Dżazairi zwrócił się do NATO i ostrzegł kraje zachodnie przed interwencją w walkę rebeliantów przeciwko Al-Kaddafiemu: “Do wrogów z NATO, jeśli zdecydujecie się wejść na naszą ziemię w Libii, informujemy was, że żołnierze islamskiego Maghrebu i cała młodzież islamskiego Maghrebu jest spragniona waszej krwi. Na Allaha, nasza ziemia będzie końcem waszej historii po nieszczęściach, jakie przynieśli wam nasi bracia w Iraku i Afganistanie…”

Po przyjęciu Rezolucji 1973 i po pierwszych nalotach na Libię przez kraje europejskie i USA, czytelnicy Minbar Al-Tawhid Wal Jihad przysłali pytania do duchownych tej witryny dotyczące legalności zaakceptowania pomocy Zachodu w obaleniu Al-Kaddafiego. Dwóch członków Komitetu Szariatu tej witryny udzieliło różniących się opinii. Abu Mundhir Al-Szinkiti stwierdził, że zaakceptowanie pomocy od wroga – w tym wypadku Zachodu – jest dozwolone w celu pokonania innego wroga – w tym wypadku reżimu Al-Kaddafiego. W odróżnieniu od tego Abu Muslim Al-Dżazairi odrzucił koncepcję akceptowania pomocy NATO i Zachodu, którzy także są uważani za wrogów [5] .

Al-Kaida oferuje doradztwo militarne rebeliantom libijskim

Kilku piszących na witrynach dżihadystów oferowało porady i wskazówki rebeliantom libijskim w sprawach militarnych. Czołowy wśród nich to Saif Al-Adl, znany także jako Ibrahim Al-Makkawi, starszy dowódca Al-Kaidy i były oficer armii egipskiej. Pisząc pod pseudonimem Abir Sabil opublikował on serię artykułów na witrynie prowadzonej przez Mustafę Hameda, znanego także jako Abu Walid Al-Masri [6] . W jednym z artykułów z 9 marca 2011 r., zatytułowanym „Niechaj Allah ci pomoże, Libio”, Saif Al-Adl robi przegląd wojskowego stosunku sił w Libii między rebeliantami a siłami lojalnymi wobec Al-Kaddafiego i oferuje rebeliantom wskazówki. Saif Al-Adl dostarcza wyjaśnień możliwości militarnych i zasobów rządu libijskiego i porównuje je z tymi, które są dostępne rebeliantom.

Większość artykułu Saifa Al-Adla składa się z szeregu wskazówek i sugestii dla rebeliantów. Porusza on kwestię radzenia sobie z siłami powietrznymi Al-Kaddafiego i proponuje posunięcia, które pozwoliłyby rebeliantom wyłączenie ich z konfliktu, w tym atakowanie samolotów, kiedy są na lotniskach i celowanie w nie bronią przeciwlotniczą po zwabieniu ich w powietrze przynętą.

W sprawie sił lądowych Saif Al-Adl oferuje szereg wskazówek dotyczących obrony sił rebeliantów i miast, które opanowali, jak również szkicuje kroki ofensywne, które powinny zostać podjęte przy próbie przejęcia miast kontrolowanych przez rząd. Na koniec Saif Al-Adl ostrzega rebeliantów, by nie ufali społeczności międzynarodowej i nie czekali na to, by narzuciła strefę zakazu lotów. Ostrzega także przed zaakceptowaniem pomocy Rosji i Chin, które jego zdaniem są zaniepokojone falą zamieszek ogarniającą świat arabski [7] .

Assad Al-Jihad2: Jeśli Zachód będzie ingerował w Libii, libijska odpowiedź spowoduje, że Irak będzie “wyglądał jak przechadzka po parku”

W artykule opublikowanym po pierwszym wybuchu działań zbrojnych między reżimem Al-Kaddafiego a rebeliantami wybitny autor forum dżihadystycznych, który pisze pod pseudonimem Assad Al-Jihad2, wyjaśnił to, co jego zdaniem powinno być nadrzędnym celem rebeliantów: ustanowienie państwa islamskiego w Libii [8] . Assad Al-Jihad2 stwierdza, że dżihadyści mogą i powinni przejąć kierownictwo rebelii i wzywa Libijczyków do niegodzenia się na nic innego poza ustanowieniem państwa islamskiego, nawet jeśli będą musieli zgodzić się na zrobienie tego tylko w części kraju. Ostrzega Zachód przed ingerencją w Libii, mówiąc, że jeśli to zrobią, znajdą się w scenariuszu podobnym do tego, przed jakim USA stoją w Iraku:

“Dzisiaj musimy zdecydować, że epoka milczenia i kapitulacji, epoka, w której naród [muzułmański zaniedbywał] dżihad i [pozwalał innym] kraść owoce ich poświęceń, skończyła się na dobre. Od teraz nie pozwolimy dłużej agentom krajów imperialistycznych wspinać się na nasze plecy…

Jeśli kraje świata sprzeciwią się ustanowieniu państwa islamskiego, istnieją sposoby zmuszenia ich, by to zaakceptowali, a już widzieliśmy strach i przerażenie, jakie ich chwyciło, kiedy ludowi [libijskiemu] udało się zatrzymać produkcję ropy w niektórych rafineriach libijskich… Ludy islamskiego Maghrebu żywią uczucia zemsty wobec krajów [zachodnich], które przejęły ich ziemie, wprowadziły ich w błąd, utrzymywały w zacofaniu, grabiły [ich zasoby] i wyznaczały władców, którzy korzyli się [przed Zachodem]. Jeśli [więc] reakcją naszych wrogów będzie bezpośrednia ingerencja, przysięgam na Allaha, że wojna iracka, która ich wyczerpała, będzie wyglądać jak przechadzka po parku w porównaniu ze straszliwą [walką], jaką napotkają w naszej ziemi” [9] .

Dżihadyści online śledzą wydarzenia w Libii

Sytuacja w Libii wzbudziła bardzo wielkie podniecenie w społeczności dżihadu online. Witryny dżihadystów pilnie śledziły wydarzenia od początku rebelii. Liczni członkowie oferowali porady rebeliantom i rozpoczynali rozmaite dyskusje, a niektórzy także oznajmiali o swoim zamiarze wybrania się i dołączenia do bitwy [10] .

Na forum dżihadystów trwa wiele gorączkowych debat, szczególnie w sprawie nalotów NATO i stopnia, do jakiego siły Zachodu powinny być uważane za przyjaciół lub wrogów. Niektóre z tych forum wezwały rebeliantów libijskich do uznania wszelkiej obcej obecności w Libii za wrogą i do ataku na wszystkie siły Zachodu, które weszły do kraju. Inni wzywali bojowników z grup w Afryce, związanych z Al-Kaidą, z Al-Kaidy z Islamskiego Mghrebu (AQIM) i z somalijskiej Al-Szababa Al-Mudżahedin, by przyłączyli się do rebeliantów w walce przeciwko reżimowi Kaddafiego.

Jeden członek forum Szumuch Al-Islam proponował uderzenie w gospodarkę Zachodu przez atakowanie i sabotaż libijskich instalacji ropy naftowej [11] . Inny członek, nazywający siebie Al-Kaaka Al-Kedi, w czymś, co robiło wrażenie oświadczenia o dołączeniu do walki w Libii, prosił kolegów o modlitwy, aby Bóg obdarzył go męczeństwem [12] . Należy zauważyć, że kilku uprzednio aktywnych członków Szumuch Al-Islam, o których wiadomo, że działali z Libii, takich jak członek ogłaszający się pod imieniem Abu Katada Al-Libi, nie było czynnych na forum od początku powstania.

Należy dodać, że sympatycy dżihadu utworzyli także grupy na Facebooku do propagowania idei ustanowienia państwa islamskiego w Libii po wytęsknionym obaleniu Al-Kaddafiego [13] .


*R. Green jest pracownikiem naukowym w MEMRI.



[1] Patrz raport JTTM, „Communiqué by Al-Qaeda Leader Abu Yahya Al-Libi Urges Libyans to Overthrow Al-Qadhafi, Criticizes U.S. and the West,” 18 marca 2011, http://www.memrijttm.org/content/en/report.htm?report=5108&param=APT .

[2] Patrz raport JTTM, „Al-Qaeda Ideologue Calls on Libyans to Establish Islamic State under Shari’a Law, to Show Clemency to Those Qadhafi Supporters Who Repented,” 21 marca 2011, http://www.memrijttm.org/content/en/blog_personal.htm?id=4630&param=GJN .

[3] http://www.tawhed.ws/dl?i=12031103, 12 marca 2011.

[4] Przywódca rebelii libijskiej przeciwko okupacji włoskiej w latach 1920.

[5] Patrz MEMRI Special Dispatch No. 3722, „Salafi Jihadist Clerics Disagree on Issue of NATO Forces in Libya,” 31 marca 2011, http://www.memri.org/report/en/0/0/0/0/0/0/5156.htm .

[6] Te artykuły zostaną omówione w osobnym raporcie MEMRI’s Jihad and Terrorism Threat Monitor.

[7] http://www.mafa.asia/ar/temp.php?K_Mafa=1061&id1=6&detail=511&cnl=1

[8] Patrz Special Dispatch No. 3633, Prominent Writer on Jihadist Websites: If the West Interferes in Libya, It Will Face a War Far Worse Than the One in Iraq

[9] Patrz raport JTTM, „Prominent Writer on Jihadist Websites: If the West Interferes in Libya, It Will Face a War Far Worse than the One in Iraq,” 2 marca 2011, http://www.memrijttm.org/content/en/report.htm?report=5057&param=GJN .

[10] Patrz także Discussion Of The Libyan Uprising On A Major Jihadi Forum

[11] Patrz raport JTTM, „Online Jihadists Call to Destroy Libya’s Oil Wells and Installations,” 24 marca 2011, http://www.memrijttm.org/content/en/blog_personal.htm?id=4668&param=GJN .

[12] http://www.shamikh1.net/vb/showthread.php?t=99645, 16 marca 2011.

[13] Patrz raport JTTM, „New Facebook Group Titled 'Islamic State of Libya,'” 15 marca 2011, http://www.memrijttm.org/content/en/blog_personal.htm?id=4607&param=GJN .