Przyznanie pierwszej dorocznej nagrody MEMRI im. Martina Luthera Kinga Jr. dla saudyjskiej orędowniczki praw kobiet Wajehy Al-Huwaider

Każdego roku, z okazji Dnia Martina Luthera Kinga, święta państwowego USA, zaznaczającego dzień urodzin tego kluczowego przywódcy praw obywatelskich, MEMRI będzie wyróżniać reformatora w świecie arabskim, którego wysiłki na rzecz praw człowieka reprezentują odważną i pokojową działalność, której uosobieniem jest dr King.

Projekt MEMRI Demokratyzacja w Świecie Arabskim i Muzułmańskim monitoruje orędowników reform w świecie arabskim i muzułmańskim oraz przeszkody, przed którymi stają oni przy propagowaniu swojej sprawy. Celem tego projektu jest dostarczenie reformatorom platformy, z której mogą dotrzeć do swoich społeczeństw i do przywódców religijnych, politycznych i oświatowych, dając równocześnie decydentom Zachodu solidną podstawę do długofalowych planów strategicznych nakierowanych na pomoc tym wysiłkom.

MEMRI dostarcza platform działaczom w dziedzinach takich jak reformy społeczne i społeczeństwo obywatelskie; reformy edukacji państwowej i systemów politycznych; prawa kobiet; pro-reformatorskie konferencje i petycje; oraz krytyka ekstremistycznych duchownych muzułmańskich.

Wśród tych reformatorów znajdują się arabscy działacze liberalni i postępowi, myśliciele, poeci, pisarze i blogersi. Niektórych uwięziły rządy ich krajów; inni przeżyli próby zamachów na ich życie lub żyją zagrożeni dekretami religijnymi (fatwami) wzywającymi do zabicia ich. Pozostając często pod wpływem amerykańskiego ruchu praw obywatelskich mówią oni otwarcie w obronie wolności, demokracji i praw człowieka, kobiet i mniejszości. Na przykład egipski pisarz Hisham Al-Tukhi opublikował artykuł, w którym zaadaptował przemówienie dr Kinga „Mam marzenie” do sytuacji mniejszości na Bliskim Wschodzie [1] .

PIERWSZĄ LAUREATKĄ MEMRI ZA ROK2010 JEST SAUDYJSKA PISARKA I DZIENNIKARNA WAJEHA AL-HUWAIDER.O Wajesze Al-Huwaider mówi się na Bliskim Wschodzie “arabska Rosa Park”. Jest ona wiodącą działaczką w walce o prawa kobiet do życia bez kontroli męskiego opiekuna, jak również swobody poruszania się, reprezentowanej przez prawo prowadzenia samochodu. Rozpoczęła międzynarodową kampanię czarnych wstążek, by obudzić świadomość w tej sprawie.

Jako część naszego projektu Demokratyzacji w Świecie Arabskim i Muzułmańskim, dział naszej witryny poświęcony jest badaniu pracy wpływowych reformatorów na Bliskim Wschodzie. Żeby zobaczyć informacje o wiodących arabskich i muzułmańskich reformatorach, odwiedź http://www.memri.org/content/en/leading_arab_and_muslim_reformists .

MEMRI poświęca dwie strony internetowe pracy Wajehy Huwaider

– Żeby przeczytać artykuły o Al-Huwaider oraz artykuły jej autorstwa, odwiedź: http://www.memri.org/subject/en/220.htm .

– Żeby zobaczyć odcinki wideo o niej w MEMRI TV, odwiedź: http://www.memritv.org/subject/en/460.htm .

Jako część dzisiejszego ogłoszenia uhonorowania Wajehy Al-Huwaider, publikujemy fragmenty profilu pani Al-Huwaider, zatytułowanego „Wajeha Al-Huwaider – Odważne serce!” Poniżej podajemy te fragmenty:

„Odważnie występuje przeciwko systemowym podziałom w życiu domowym, szkolnym i w miejscach pracy, i działa, żeby pobudzić kobiety do … [organizowania się] w solidarności i jedności na rzecz zmiany”

Wajeha Al-Huwaider, urodzona w Arabii Saudyjskie i z wykształceniem uniwersyteckim ze Stanów Zjednoczonych, odgrywa kluczową rolę w walce o prawa kobiet na Bliskim Wschodzie i na świecie. Organizuje publiczne spotkania, pisze artykuły po arabsku i po angielsku i szerzy idee poprzez swoje działania, pisanie i przemówienia do kobiet na świecie.

Po roku publicznego i otwartego pisania dla saudyjskiej gazety “Al-Watan” w 2003 roku otrzymała zakaz saudyjskiego ministerstwa spraw wewnętrznych pisania dla prasy państwowej. To była jedna z wielu przeszkód, na które natknęła się Al-Huwaider w swoim życiu poświeconym walce przeciwko instytucjonalnej dyskryminacji i podziałom społecznym między mężczyznami i kobietami.

Pisze ona: „W krajach arabskich, a szczególnie w krajach Zatoki Perskiej, cykl dyskryminacji kobiety zaczyna się, kiedy jest ona płodem w macicy swojej matki; kiedy pojawia się na świecie i trwa do jej śmierci”.

Odważnie występuje przeciwko systemowym podziałom w życiu domowym, szkolnym i w miejscach pracy, i działa, żeby pobudzić kobiety do … [organizowania się] w solidarności i jedności na rzecz zmiany.

„Mówi: 'Jestem zmęczona upokarzaniem mnie tylko dlatego, że jestem kobietą’”

Krajowy zakaz publikowania nie na długo trzymał ją poza publiczną areną aktywności. W 2006 r., w pierwszą rocznicę wstąpienia na tron króla saudyjskiego Abdallaha bin Abd al-Aziza, Al-Huwaider przeszła drogą nadmorską z Bahrajnu do Arabii Saudyjskiej trzymając plakat z napisem „Dajcie kobietom ich prawa”. Zaaresztowano ją po 20 minutach protestu i zabrano na posterunek policyjny. Po godzinach przesłuchań wypuszczono ją pod opiekę jej młodszego brata. Właśnie przeciwko tej formie opiekuństwa i braku praw jednostkowych protestuje Al-Huwaider w swoich artykułach i działalności.

Mówi: “Jestem zmęczona upokarzaniem mnie tylko dlatego, że jestem kobietą.

W próbie zwalczenia tych form dyskryminacji, które zostały wbudowane w istniejące instytucje, Al-Huwaider tworzy, jak to określa, „kampanię protestów wideo” oraz próbuje organizować wydarzenia wciągając kobiety w uczestnictwo w proteście. Te kampanie obejmują [nagrywanie] wideo, rozprzestrzeniane przez YouTube i inne media, które skupiają się na całym szeregu kwestii praw kobiet, takich jak małżeństwo dzieci, poligamia i prawa opiekuństwa.

7 marca 2008 r. Al-Huwaidar przy pomocy przyjaciółki nagrała wideo, na którym prowadziła samochód i zachęcała kobiety do podjęcia akcji i przyjęcia odpowiedzialności za własne prawa. To wideo, nagrane z okazji Dnia Kobiet, miało do dnia dzisiejszego 185845 odwiedzin na YouTube. Wzbudziło to zainteresowanie międzynarodowych środków masowego przekazu, blogów i kobiet na całym świecie, by przemyślały sprawę swoich praw i tego, jak mogą uczestniczyć we własnym wyzwoleniu.

16 sierpnia 2009 r. napisała artykuł opublikowany w “Washington Post” pod tytułem, “Saudyjskie kobiety potrafią prowadzić samochód, tylko im pozwólcie”, który zwrócił uwagę międzynarodową i zaznajomił czytelników na całym świecie z jej głosem i myślami.

„Działania i pisarstwo Al-Huwaider stanowią wielki krok w zachęcaniu społeczności międzynarodowej do zauważenia wyzwań stojących przed kobietami w Arabii Saudyjskiej”

Podczas gdy kwestia opiekuństwa jest ważną częścią aktywności Al-Huwaider, stwierdza ona, że “Reguły opiekuństwa są tylko częścią większego system podporządkowywania kobiet”. Przez lata pisała i działała, by zwalczyć ten system i zachęcić innych, by dołączyli do jej walki o szerokie zmiany na całym Bliskim Wschodzie. Nie chodzi tylko o nieposłuszeństwo obywatelskie, kiedy pisze „cały system wymaga zmiany”.

Działania i pisarstwo Al-Huwaider stanowią wielki krok w zachęcaniu społeczności międzynarodowej do zauważenia wyzwań stojących przed kobietami w Arabii Saudyjskiej i innych częściach dzisiejszego świata. Rozumie ona jednak, że nie może sama dokonać tej pracy. Wzywa do uczestnictwa i akcji kobiety na całym świecie. Kobiety ze społeczności międzynarodowej mogą być instruktorkami jazdy, kobiety z jej społeczności mogą przyjąć odpowiedzialność za walkę o własne prawa, a kobiety całego świata mogą zjednoczyć się w walce, która jest większa niż jakakolwiek jednostka lub region.

” Al-Huwaider wzywa do zmian na wielką skalę, które nie mogą zostać zignorowane ani wycofane”

“Nie wiem, dlaczego czekacie ani jak długo będziecie czekać”, mówi ona do kobiet saudyjskich, które przedstawiają wymówki, dlaczego teraz nie jest właściwy czas do walki. Wie ona bowiem, że teraz jest właściwy czas. Patrząc na przykład silnych przywódczyń, które były przed nią i nawołując do akcji te, które przyjdą w przyszłości, Al-Huwaider wzywa do zmian na wielką skalę, które nie mogą zostać zignorowane ani wycofane. Żąda legalnego zabezpieczenia praw, które dostarczy ram prawnych dla praw, których nie można odmówić. Wzywa własny rząd i inne rządy do respektowania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 1948 r., do której się zobowiązały, oraz do działania na rzecz wprowadzenia w życie dalszych praw.

„Otworzyła drogę do dialogu i nadziei na zmianę dla przyszłych pokoleń”

Wajeha Al-Huwaider dokonała wiele domagając się respektowania praw człowieka i praw kobiet… [Informacja] o jej poglądach i działaniach dotarła do innych, u jednych inspirując akcję, u innych budząc strach, a większości dając nowe myśli. Blogi, takie jak Saudiwoman’s Weblog są używane jako nowe miejsca dialogu między kobietami i dyskusji o nowych pytaniach i ideach podniesionych przez Al-Huwaider. Otwarcie tego świata nowych myśli i dialogu uczyniło Al-Huwaider częścią szerszej walki w imieniu praw człowieka, praw mniejszości i praw kobiet.

Spotkała na swej drodze wiele przeszkód, znajdując ograniczone zaangażowanie innych w jej protestach, przymus ze strony władz, żądających podpisania dokumentów, które nie pozwoliłyby jej na działalność, jak również spotkała sprzeciw i krytykę swojej społeczności. Jednak mimo tych przeszkód i w obliczu instytucjonalnej dyskryminacji otworzyła drogę do dialogu i nadziei dla przyszłych pokoleń…

[1] Patrz MEMRI Special Dispatch No. 1804, „Egyptian Liberal Hisham Al-Tukhi: I Have a Dream,” http://www.memri.org/report/en/0/0/0/0/0/0/2505.htm .