1 stycznia 2021 r. rząd tureckiego prezydenta, Recepa Tayyipa Erdoğana, mianował profesora i byłego polityka AKP, Meliha Bulu, na stanowisko rektora uniwersytetu Boğaziçi w Stambule, który według U.S. News i World Report jest najlepszym uniwersytetem w Turcji i jest 197 na liście najlepszych uniwersytetów świata[1]. Natychmiast wybuchły protesty, których rezultatem było 528 aresztowań w 38 prowincjach[2]. 5 lutego 2021 r. konto Twittera o nazwie „Boğaziçi Solidarity #10″, które ma ponad 90 tysięcy obserwujących, opublikowało dwustronicowy list wraz z tekstem: “Nasz otwarty list do 12. prezydenta [tj. Erdogana], który od wielu dni atakuje nas przez pośredniczące kanały”[3]. List przetwittowano ponad 31 tysięcy razy i na ponad 65 tysięcy polubieni.
Protesty w dzielnicy Kadıköy w Stambule przeciwko mianowaniu przez Erdoğana rektora najlepszego uniwersytetu Turcji (źródło: Sozcu.com.tr).
List mówi wyraźnie i wyzywająco o sprzeciwie wobec mianowania przez Erdoğana Meliha Bulu na rektora: „Twoje starania, by zapełnić nasz uniwersytet twoimi politycznymi wojownikami są oznaką politycznego kryzysu, w jaki wpadłeś… Nie myl nas z tymi, którzy bezwarunkowo poddają ci się. Nie jesteś sułtanem, a my nie jesteśmy twoimi poddanymi” W liście czytamy także: „Wiemy, że teraz otworzysz wiele spraw za ‘chwalenie przestępcy’ i ‘obrażanie prezydenta’ za ten list, ale nigdy nie zrezygnujemy z mówienia prawdy, którą także znamy!”
Istotnie, 7 lutego poinformowano, że w związku z listem władze o piątej rano aresztowały Beyzę Buldağ, studentkę kinematografii z innego uniwersytetu w Stambule, w jej domu w İzmirze. Buldağ oskarżono o “prowokowanie publicznej niechęci, nienawiści i wrogości” i “prowokowanie do popełnienia przestępstw” w oparciu o twierdzenia, że to ona kieruje kontem Twittera Boğaziçi Solidarity. Jej adwokat powiedział, że oskarżono ją także o “obrazę prezydenta”[4].
Studentka Beyza Buldağ została aresztowana w związku z listem.
Poniżej podajemy tłumaczenie listu adresowanego do prezydenta Erdoğana:
„Twoje starania zapełnienia naszego uniwersytetu twoimi politycznymi wojownikami są oznaką politycznego kryzysu, w jaki wpadłeś”
Jak dotąd po cichu żądałeś rozmów z nami przy pomocy TÜRGEV [Fundacja Służby Młodzieży i Edukacji Turcji]. Teraz próbujesz argumentować z nami przy pomocy prasy. Nie potrzebujemy pośredników; wolimy rozmawiać z każdym bezpośrednio i w sposób otwarty dla wszystkich. Mamy nadzieję, że ty także będziesz kontynuować tą drogą.
Najpierw chcemy ci przypomnieć o powodzie naszych demonstracji i naszych żądań: mianowałeś zarządcę [5] do naszego uniwersytetu, uważając studentów i naszą kadrę akademicką za nic. Czy to, co zrobiłeś, jest legalne? Tak, jak powtarzasz przy każdej okazji, to jest legalne, ale to nie jest uprawnione. To mianowanie spowoduje, że ci w społeczeństwie, którzy mają choć krztynę [poczucia] sprawiedliwości, zbuntują się.
Jakby tego było mało, wraz z decyzją w piątek o północy o zastraszeniu profesorów, studentów, pracowników i całej instytucji, otwierasz wydziały [Boğaziçi] i mianujesz dziekanów. Twoje starania zapełnienia naszego uniwersytetu twoimi politycznymi wojownikami są oznaką politycznego kryzysu, w jaki wpadłeś. Codziennie rośnie [liczba] tych, którzy są ofiarami!
„Nie myl nas z tymi, którzy bezwarunkowo ci się poddają – nie jesteś sułtanem, a my nie jesteśmy twoimi poddanymi”
Używamy naszych konstytucyjnych praw, żeby wszystkie odłamy społeczeństwa były świadome niesprawiedliwości, jakiej [wszyscy] jesteśmy poddani. Nasze żądania są następujące:
Że nasi koledzy, którzy zostali zatrzymani i aresztowani podczas tego procesu będą natychmiast zwolnieni!
Że skończą się wszystkie kampanie, by zdyskredytować naszych kolegów z LGBTI+ i innych atakowanych grup!
Że wszyscy twoi zarządcy, przede wszystkim Melih Bulu, którzy usprawiedliwiają te zatrzymania, areszty i ataki, zrezygnują [z posady]!
Że na [wszystkich tureckich] uniwersytetach odbędą się demokratyczne wybory na [stanowisko] rektora, w których uczestniczą wszystkie element uniwersytetów!
Rozpocząłeś zdanie od słów: “jeśli są wystarczająco odważni…”[6] Czy jest konstytucyjnym prawem żądanie rezygnacji prezydenta? TAK! Od kiedy więc stało się kwestią odwagi używanie konstytucyjnego prawa?
Nie myl nas z tymi, którzy bezwarunkowo ci się poddają – nie jesteś sułtanem, a my nie jesteśmy twoimi poddanymi. Ponieważ jednak wspomniałeś odwagę, odpowiemy ci pokrótce. Nie mamy immunitetu! Ty zaś szturmowałeś i wściekałeś się w zbroi immunitetu przez 19 lat. Minister spraw wewnętrznych opowiada kłamstwa, które obrażają uczucia religijne. Mówimy, że nie zastosujemy autocenzury. Mówisz, że nasi koledzy LGBTI+ są zboczeni. My mówimy, że prawa LGBTI+ są prawami człowieka. Członkowie twojej partii kopią górników w Soma.[7] My stworzyliśmy szeregi aktywne obok robotników i będziemy nadal to robić.
„Otworzysz dziesiątki spraw o ‘chwalenie przestępcy’ i ‘obrażanie prezydenta’ za ten list, ale nigdy nie zrezygnujemy z mówienia prawdy”
Nielegalnie trzymasz przywódcę HDP w więzieniu. Także dziennikarzy i związkowców… Podczas gdy my mówimy, że jesteśmy zjednoczeni z tymi, którzy wykrzykują prawdę bez strachu i są przeciwko wszystkim zarządcom. Na twoich politycznych wiecach wygwizdują matkę Berkina Elvana.[8] My mówimy, że jesteśmy z Berkinem Elvanem. Przez mówienie, żona Osmana Kavali należy do prowokatorów” nawet nie pamiętając jej imienia, wytykasz palcem Ayşe Buğra i czynisz z niej cel. W brutalnym stylu wyrażasz seksistowskie, fałszywe przekonanie, że kobieta jest warta wzmianki tylko według tego, kim jest jej mąż. Podczas gdy my mówimy: “Ayşe Buğra jest naszą cenioną profesorką i naukowcem” Mówimy: “Uważamy atak na nią za atak na nas”. Otworzysz dziesiątki spraw o “chwalenie przestępcy” i “obrażanie prezydenta” za ten list, ale nigdy nie zrezygnujemy z mówienia prawdy, którą też znamy!
Nie jest specjalnie odważne utrzymywanie Meliha Bulu na miejscu przy nowoutworzonych wydziałach [w Boğaziçi] z rozdętymi stanowiskami personelu, ponieważ nie masz dość siły, by [inaczej] utrzymać rektora, którego mianowałeś dla uniwersytetu. Z tego powodu nie traktujemy poważnie twoich uwag o odwadze.
„Gdybyś miał zrezygnować… zrezygnowałbyś, kiedy zamordowano 301 górników w Soma!”
Jesteśmy świadomi, że uniwersytet Boğaziçi nie jest najważniejszą instytucją w Turcji, ani przybycie do nas Meliha Bulu jako zarządcy nie jest najważniejszym problemem Turcji. W sprawie twojej rezygnacji nie będziemy wzywać do twojej rezygnacji z powodu tej sprawy. Dlaczego? Gdybyś miał zrezygnować, zrezygnowałbyś, kiedy zamordowano Hranta Dinka![9] Zrezygnowałbyć, kiedy zamordowano 301 górników w Soma! Zrezygnowałbyś, kiedy zabito 34 Kurdów w Roboski![10] Zrezygnowałbyś po wypadku pociagu w Çorlu![11]
Zrezygnowałbyś, po zobaczeniu walki o zarobienie na życie doświadczanej przez tysiące obywateli, nade wszystko tych, których dotknęło KHK.[12] Wtedy, kiedy twoja polityka ekonomiczna, która skazuje ludzi na biedę, stała się nie do rozwiązania, zamiast poświęcać swojego zięcia, powinieneś był przyjąć odpowiedzialność. Przykłady ciągną się dalej, ale ty nigdy nie zrezygnowałeś. Zamiast okazać odwagę, by użyć twojego wyrażenia, wolałeś udawać, że cię oszukano i jesteś niewinny. Dlaczego mielibyśmy wzywać do twojej rezygnacji? Będziemy kontynuować i rozszerzać nasz protest, jak długo Melih Bulu siedzi na tym krześle. Jesteśmy z tymi, których obrabowałeś z ich demokratycznych praw i swobód!
Z życzeniami, byś zrozumiał, że nie będziesz w stanie uciszyć uciskanych w tym kraju krzykami i groźbami, i atakowaniem ich z placów i platform.
[1] Usnews.com/education/best-global-universities/bogazici-university-504066, accessed February 9, 2021.
[2] Bbc.com/turkce/haberler-turkiye-55883135, February 1, 2021.
[3] Twitter.com/boundayanisma/status/1357846217275940864, February 5, 2021.
[4] T24.com.tr/haber/bogazici-ne-destek-verdigi-icin-gozaltina-alinan-beyza-buldag-tutuklama-talebiyle-mahkemeye-sevk-edildi,931619, February 7, 2021.
[5] The original word, kayyum, often translated as „trustee,” is a legal term that has been used in other political contexts. In recent years, the Erdoğan government has dismissed democratically elected mayors of eight cities in Turkey’s east over terrorism connections, and in their place appointed eight kayyums („trustees”). Many view the terrorism investigations against these mayors, who are from the opposition HDP, as a politically motivated means by which the AKP has taken control of the municipal governments of those cities. The use of the term in the context of the Boğaziçi protests can be interpreted as implying a similar kind of forced AKP control in the appointment of Melih Bulu as rector. Dw.com/tr/hdpli-sekiz-belediyeye-kayyum-atand%C4%B1/a-52893299, March 23, 2020.
[6] Erdoğan said of the protests at Boğaziçi: „If they were brave enough, they would say 'the president should resign too.'” Hurriyet.com.tr/gundem/erdogandan-bogazici-protestolarina-tepki-yurekleri-yetse-cumhurbaskani-da-istifa-etmelidir-diyecekler-41733983, February 6, 2021.
[7] On May 13, 2014, at least 301 miners died in a fire caused by an explosion in a mine in the Soma district of Turkey’s Manisa province. Opposition leader Cemal Kılıçdaroğlu has said that at least 350 miners were killed in the accident. Sozcu.com.tr/2014/gundem/somada-olu-sayisi-en-az-350-509135, May 14, 2014.
[8] 15-year-old Berkin Elvan died in March 2014 after a police officer fired a tear-gas canister that hit him in the head in June 2013 during the anti-government Gezi Park protests in Istanbul. He has since become a symbol of those protests.
[9] On January 16, 2007, a Turkish nationalist shot Turkish intellectual and journalist Hrant Dink three times in the head. Dink was editor-in-chief of a bilingual Turkish-Armenian newspaper and worked toward Turkish-Armenian reconciliation.
[10] On December 28, 2011, in Turkey’s Şırnak province, a Turkish airstrike killed 34 Kurdish civilians who were smuggling gasolines and cigarettes after the military apparently mistook them for PKK fighters.
[11] On July 8, 2018, a train derailed in Çorlu district of Tekirdağ province, killing 24 passengers and injuring 318.
[12] A Kanun Hükmünde Kararname (KHK) is a type of decree in Turkey. Here the letter refers to a series of laws firing government employees in the aftermath of the attempted coup in July 2016. A government report puts the number of those fired by such decree at 125,678. Ohalkomisyonu.tccb.gov.tr/docs/OHAL_FaaliyetRaporu_2020.pdf, 2020.
