Wprowadzenie
I. Terroryzm hinduski
II. Rola grupy hinduskiej „Abhinav Bharat”
III. Ataki w całym kraju
Wnioski
Wprowadzenie
10 listopada 2010 r., Mohan Bhagwat, przewodniczący hinduskiej grupy nacjonalistycznej Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS, czyli Krajowy Korpus Ochotników), skrytykował centrowy rząd Indii za rozpoczęcie kampanii utrzymującej, że w ostatnich latach „hinduscy terroryści” brali udział w kilku zamachach bombowych w miastach zamieszkałych w przeważającej mierze przez muzułmanów [1] . Powiedział on, że ani hindusi, ani RSS nie byli nigdy „synonimiczni z terroryzmem” [2] .
RSS został założony w latach 1920. jako organizacja patriotyczna, sprzeciwiająca się rządom brytyjskim i separatyzmowi muzułmańskiemu w Indiach. W ostatnich dziesięcioleciach wyłoniła się jako matka wszystkich niemal hinduskich organizacji nacjonalistycznych, włącznie z Bharatiya Janata Party (BJP), która jest główną prawicową partią opozycyjną w kraju; Vishwa Hindu Parishad (VHP czyli Światowy Komitet Hindusów); Bajrang Dal; Shiv Sena; Akhil Bharatiya Vidyarthi Parishad (ABVP) (Rada Studentów Całych Indii), która jest studenckim skrzydłem BJP; Hindu Jagran Manch; Shri Ram Sene; etc. Te organizacje hinduskie są wspólnie znane jako Sangh Privar, tj. rodzina RSS.
Indyjska minister ds. kobiet, Renuka Chowdhury, określiła atak na pub przez Shri Ram Sene jako próbę “talibanizacji” Indii [3] .
Oświadczenie przewodniczącego RSS przeciwko zrównywaniu terroryzmu z hinduskim [nacjonalizmem] pojawiło się w następstwie aresztowania kilku związanych z RSS osób za ich rolę w szeregu zamachów bombowych w miejscach świętych dla muzułmanów indyjskich. Obecnie trwa w Indiach olbrzymi spór o to, czy osoby te powinno się nazywać „hinduskimi terrorystami”, tymczasem media indyjskie używają terminu „hinduski terrorysta” do opisania ludzi aresztowanych w związku z atakami na muzułmańskie sanktuaria i meczety, o które początkowo oskarżani byli indyjscy terroryści islamscy.
Na arenie międzynarodowej i w Indiach trwa kontrowersyjna debata o tym, czy terroryzm powinien być identyfikowany przez związki z religią, np. jako terroryzm islamski lub hinduski. Jednak nie wszyscy terroryści są opisywani przez przynależność religijną, czy to hindusi, muzułmanie, czy chrześcijanie. W Pakistanie muzułmanie walczący o niepodległość prowincji Beludżystanu znani są jako narodowi bojówkarze Beludży – ale wojownicy talibów i Al-Kaidy są opisywani jako terroryści islamscy, ponieważ walczą o wprowadzenie islamskiego szariatu. Na Sri Lance bojownicy Tamilskich Tygrysów nie są nazywani hinduskimi terrorystami. W Irlandii Północnej grupy protestanckie lub katolickie nie były uważane za chrześcijańskich terrorystów, ponieważ nie walczyły o ustanowienie chrześcijańskiego państwa.
W samych Indiach nie wszyscy bojówkarze są opisywani jako hinduscy terroryści. Na przykład lewicowi rebelianci są opisywani jako maoiści albo po prostu lewicowi rebelianci. Jednak indyjscy muzułmańscy bojówkarze są nazywani islamskimi terrorystami, ponieważ walczą o nieosiągalne zwycięstwo islamskie.
Tak czy inaczej użycie określenia “hinduski terroryzm” rozzłościło RSS, BJP i inne organizacje hinduskie w Indiach, ponieważ wszystkie one uważają się za prawdziwych nacjonalistów.
I. Terroryzm hinduski
W ostatnich dziesięcioleciach Indie doświadczyły kilku rodzajów terroryzmu: a) wspierany przez Pakistan terroryzm w Kaszmirze i Indiach, prowadzony głównie przez terrorystów pakistańskich i kaszmirskich; b) zbrojne ruchy komunistyczne, kierowane przez Naxalitów lub lewicowe partyzantki walczące przeciwko instytucjom państwowym w wielu stanach Indii, żeby zaprowadzić socjalizm; c) indyjscy bojówkarze islamscy powiązani głównie z Studenckim Ruchem Islamskim Indii (SIMI) – czysto miejscową grupą indyjską, która oderwała sie od Jamaat-e-Islami Hind i zdobyła międzynarodowe powiązania, a w ostatnich dziesięcioleciach związała się z Pakistanem; d) pakistańsko-indyjskie grupy terrorystyczne, nowy rodzaj indyjsko brzmiących grup, takich jak Indyjscy Mudżahedini i Mudżahedini Dekanu, którzy zostali zorganizowani jako próba wywiadu pakistańskiego i grup dżihadystycznych odwrócenia międzynarodowej krytyki przeciwko Pakistanowi za popieranie terroryzmu w Indiach.
Decyzja rządu Indii przedłużenia delegalizacji SIMI na dodatkowe dwa lata została potwierdzona przez sąd w Delhi w sierpniu tego roku [4] . Szczegółowa informacja o Indyjskich Mudżahedinach i Mudżahedinach Dekanu musi dopiero się pojawić. Określono kilku bojówkarzy, aresztowanych w Indiach w ostatnich latach, jako członków Indyjskich Mudżahedinów lub Mudżahedinów Dekanu z powiązaniami sięgającymi Pakistanu. Wydaje sie, że grupom pakistańskim udało się zwerbować pewną liczbę młodych muzułmanów indyjskich, którzy byli sfrustrowani zamieszkami anty-muzułmańskimi w 2002 r. w zachodnim stanie Gudżarat, gdzie władzę sprawuje prawicowy BJP.
Określenie Dekan, co znaczy “południe”, odnosi się do “południowego” miasta Indii, Hyderabadu, które jest opisywane przez ludzi w Pakistanie jako Dekan Hyderabad, ponieważ w Pakistanie istnieje inne miasto o ten nazwie. Indus nie nazwie Hyderabadu „Dekan Hyderabad” i dlatego jest bardzo prawdopodobne, że nazwę Mudżahedini Dekanu ukuł Pakistańczyk.
Jednak niedawne ataki terrorystyczne, które zwróciły uwagę prasy na “terroryzm hinduski”, obejmują zamach bombowy 18 lutego 2007 r. na Samjhauta Express (pociąg na trasie India-Pakistan); wybuch bomby 18 maja 2007 r. w meczecie Mecca w mieście Hyderabad w południowym stanie Andhra Pradeś; wybuch bomby 11 października 2007 r. w sanktuarium XII-wiecznego mistyka sufickiego Khwaja Moinuddina Chishti w mieście Ajmer w północnym stanie Radżastan; i wybuch bomby 29 września 2008 r. w mieście Malegaon w stanie Maharasztra, którego stolicą jest Bombaj. To są główne ataki, w które – jak się sądzi – zamieszani są terroryści hinduscy, chociaż w Indiach było w ostatnich dekadach szereg zamachów, od których ślady wiodą do Pakistanu.
II. Rola grupy hinduskiej „Abhinav Bharat”
Aresztowana Sadhvi Pragya Singh Thakur (zdjęcie za zgodą: outlookindai.com)
Po raz pierwszy hinduscy terroryści zwrócili na siebie oczy oficerów śledczych kontr- terroryzmu wraz z zamachem 29 września 2008 r. w Malegaon. Dzień po zamachu indyjska policja wykluczyła możliwość udziału Indyjskich Mudżahedinów, zaznaczając, że podejrzewają „radykalne grupy hinduskie” [5] . Ponadto dyrektor generalny policji, Sanjeev Dayal, powiedział mediom, że zamach nie miał sygnatury Indyjskich Mudżahedinów i dodał: „Na oku mamy radykalne grupy hinduskie” [6] .
Miesiąc później trzy osoby – Shyam Lal, Dilip Nahar i Dharmendra Bairagi (żadna z nich nie jest muzułmaninem) zostały aresztowane w mieście Indore w stanie Madhja Pradeś [7] . Aresztowano ich z powodu roli, jaką odegrali w kradzieży motocykla użytego podczas zamachu. 23 października policja aresztowała kilkoro ludzi, włącznie z Sadhvi Pragya Singh Thakur, a 38-letnią hinduską, mistyczką lub ascetyczką, która została oskarżona i jest członkiem ABVP [8] .
Wkrótce potem policja aresztowała Ramesha Shivji Upadhyaya – a 57-letniego emerytowanego majora armii indyjskiej oraz Sameera Sharada Kulkarniego, innego członka ABVP [9] . Podobno major Upadhyay udzielał szkolenia militarnego Sadhvi Pragya Singh Thakur. SMS-y wysłane do emerytowanego majora Ramesha Shivji Upadhyaya z telefonu komórkowego aktywnego oficera armii indyjskiej, podpułkownika Shrikanta Purohita, doprowadziły do jego aresztowania [10] . Aresztowanie Sadhvi Pragya Singh Thakur oraz emerytowanych i aktywnych oficerów armii indyjskiej oszołomiły ludzi w Indiach, gdzie media elektroniczne skupiały oczy na roli terrorystów islamskich na całym świecie. Aresztowanie aktywnego oficera podniosło pytania o elementy ekstremistyczne w armii indyjskiej.
Doniesienia w mediach indyjskich piszą, że po szeregu niewyjaśnionych zamachów bombowych w meczetach w miastach Parbhani (2003), Jalna (2004) i Purna (2004) “podejrzewano udział grup hinduskich w działaniach terrorystycznych . [11] Obecnie 11 osób przebywa w areszcie policyjnym w związku ze sprawą wybuchu w”Malegaon. 19 lipca 2010 r. sąd w Bombaju podtrzymał zarzuty przeciwko nim; między nimi są Sadhvi Pragya Singh Thakur i oficer armii indyjskiej, podpułkownik Shrikant Purohit [12] . Według jednego z doniesień Purohit jest członkiem-założycielem Abhinav Bharat czyli Młodych Indii, radykalnej organizacji hinduskiej, która była ośrodkiem ataków na miejsca religijne indyjskich muzułmanów [13] . Ramesh Shivji Upadhyay, emerytowany major, był w momencie aresztowania prezydentem Abhinav Bharat, z siedzibą w mieście Pune niedaleko Bombaju [14] .
Organizacja Abhinav Bharat została założona stulecie temu przez hinduskiego nacjonalistę i rewolucjonistę V. D. Savarkara do walki przeciwko rządom brytyjskim, ale rozwiązano ją w 1952 r., pięć lat po odzyskaniu niepodległości przez Indie. Po aresztowaniach w sprawie zamachu w Malegaon ujawniono, że podobnie myślące grupy hinduskie formalnie wskrzesiły Abhinav Bharat w 2006 r. [15] Podpułkownik Shrikant Purohit powiedział sądowi, że Pravin Togadia, sekretarz generalny VHP czyli Światowej Rady Hindu, brał udział w finansowaniu i odrodzeniu Abhinav Bharat [16] . Himani Savarkar, obecna prezydent Abhinav Bharat i siostrzenica Nathurama Godse (który zabił Mahatmę Gandhiego), powiedziała mediom: „Nie popieramy żadnego rodzaju terroryzmu. Ale równocześnie chcemy powiedzieć jasno, że hindusi nie będą tolerować popełnionych przeciwko nim potworności” [17] .
III. Ataki w całym kraju
Pułkownik Shrikant Purohit był także przesłuchiwany przez Centralne Biuro Indii (CBI czyli federalną agencję śledczą Indii) w związku z zamachem bombowym 18 maja 2007 r. w meczecie Mecca w Hyderabadzie. Gazeta indyjska cytowała dokumenty CBI: „[Podczas przesłuchania] Purohit twierdził, że spotkał Pragyę [Singh Thakur] 5 października 2008 r., żeby powiedzieć jej, iż ‘nasi ludzie’ przeprowadzili zabójstwa w Orissa, spalili dwa kościoły w Karnataka i przeprowadzili także zamach w Malegaon” [18] . Mówił on o szeregu ataków na chrześcijan w okręgu Kandhamal we wschodnim stanie indyjskim Orisa i na kościoły w południowym stanie Karnataka.
Jest w tej przemocy wzorzec: ataki na mniejszość chrześcijańską w stanach Orisa i Karnataka oraz na muzułmanów w stanie Gudżarat przyszły w czasie, kiedy BJP, prawicowa opozycja hinduska, był w tych stanach przy władzy albo współrządziła. Innymi słowy, te ataki nie mogłyby być przeprowadzone bez jakiegoś udziału organów ochrony porządku publicznego – lub bez ich przymknięcia oczu na [aktywność] zamachowców.
Pułkownik Purohit podobno uczestniczył w spotkaniu ustalającym plan działania w Szkole Wojskowej Bhonsala w mieście Nashik w stanie Maharasztra [19] . Oddział Antyterrorystyczny (ATS) Maharasztry zatrzymał także pułkownika (emerytowanego) S. S. Raikara, pracownika szkoły wojskowej, na przesłuchania.
Szereg bojówkarzy hinduskich zostało aresztowanych w związku z zamachem bombowym w meczenie Mecca i w sanktuarium Ajmer. Wszystkie te sprawy były sądzone w rozmaitych sądach w Indiach. W czerwcu tego roku CBI dodała niejakiego Sunila Joshi, członka RSS, do listy oskarżonych o zamach z 2007 r. na meczet Mecca [20] . Wśród oskarżonych w tej sprawie już jest czterech członków RSS: Ramchandra Kalsangra alias Ramji, Sandeep Dange, Devender Gupta i Lokesh Sharma.
W stanie Radżasthan, gdzie sądzona jest sprawa zamachu bombowego z 11 października 2007 r. na sanktuarium Ajmer, policja jako jednego z kluczowych konspiratorów wymieniła, ale nie postawiła w stan oskarżenia, wysokiego przywódcę RSS Indresha Kumara [21] . Liczący 806 stron akt oskarżenia przedstawiony przez Oddział Antyterrorystyczny (ATS) stanu Radżasthan obejmuje także pięciu hinduskich bojówkarzy z radykalnej grupy hinduskiej. Według aktu oskarżenia Indresh Kumar „brał udział w tajnym spotkaniu prawicowych fundamentalistów w październiku 2005 r. w [mieście] Jaipur, na którym [sfinalizowano] plany przeprowadzenia zamachów bombowych” w sanktuarium Ajmer shrine, meczecie Mecca oraz Malegaon [22] .
Ze wszystkich tych zamachów zamach 18 lutego 2007 r. na Samjhauta Express był natury międzynarodowej, ponieważ pasażerami pociągu byli obywatele pakistańscy podróżujący z Indii do Pakistanu. Zginęło co najmniej 68 ludzi w wybuchu w pobliżu Panipat, około 80 kilometrów od New Delhi. Według jednego z raportów podpułkownik Purohit dostarczył materiałów wybuchowych użytych w eksplozji Samjhauta Express [23] . Chociaż podejrzewana jest rola hinduskich bojówkarzy w tym zamachu, indyjscy śledczy jeszcze nie znaleźli wiążących dowodów. W lipcu 2010 r. śledztwo w tej sprawie zostało przekazane Narodowej Agencji Śledczej (NIA), ustanowionej po atakach terrorystycznych w Bombaju w 2008 r. [24]
Wnioski
Ślady większości tych zamachów prowadzą do jednego centrum planowania terroru z kluczowymi oskarżonymi: podpułkownikiem Shrikantem Purohite, emerytowanym majorem Rameshem Shivji Upadhyayem i Sadhvi Pragya Singh Thakur. Niemal wszystkie śledztwa i aresztowania pokazywały jakieś związki z RSS, matką nacjonalistycznych grup hinduskich, oraz z główną partią opozycyjną kraju Bharatiya Janata Party. Także po ujawnieniu komórki terrorystów hinduskich przez śledczych w Indiach miały miejsce ataki bojówkarskie, w których podejrzewano rolę grup hinduskich. Na przykład w październiku 2009 r., po wybuchu bomby w mieście Margao na Goa, policja aresztowała cztery osoby z powiązaniami z ekstremistycznymi organizacjami hinduskimi [25] .
P. Chidambaram, indyjski minister spraw wewnętrznych rządzącej partii, Kongresu, użył określenia “szafranowy terroryzm” na opisanie hinduskiego terroryzmu w Indiach, obwiniając grupy hinduskie za niedawne zamachy bombowe w kilku miastach Indii [26] . Szafran jest kolorem flagi używanej przez hinduskie grupy nacjonalistyczne. Wzywając obywateli Indii do baczności przeciwko ekstremistycznym grupom hinduskim, Chidambaram powiedział: „Szafranowy terroryzm jest nowym zjawiskiem, i jest zamieszany w wiele zamachów bombowych w niedawnej przeszłości” [27] . Z kolei RSS, BJP i inne grupy hinduskie oskarżyły partię rządzącą o prowadzenie przeciwko nim kampanii politycznej. Zwracając się do publicznego zgromadzenia w październiku 2010 r., szef RSS Mohan Bhagwat ostro sprzeciwił sie używaniu określeń “szafranowy terroryzm” i “hinduski terroryzm”, mówiąc: “Terroryzm i hindus to oksymoron i nigdy nie mogą być ze sobą związane” [28] .
Jednak Digvijay Singh, sekretarz generalny Kongresu przypomniał niedawno RSS o ich wcześniejszym oświadczeniu, że “nie wszyscy muzułmanie są terrorystami, ale wszyscy terroryści są muzułmanami” i dodał: “wszyscy hindusi aresztowani za działalność terrorystyczną są powiązani z RSS” [29] .
Po aresztowaniu aktywnego oficera armii, podpułkownika Purohita w sprawie zamachu bombowego w Malegaon, niewielka grupa oficerów armii indyjskiej była inwigilowana. Raport notuje: „Oficerowie, którzy byli inwigilowani, wydają sie mieć wiele wspólnego z Purohitem. Największym podobieństwem… było kipiące oburzenie wśród nich, że niczego nie zrobiono dla ochrony ‘Hindu Rasztra’ [narodu Hindusów] przeciwko terrorystom dżihadu i innym zagrożeniom, oraz silne pragnienie pomszczenia szeregu zamachów przeprowadzonych przypuszczalnie przez [wspieranych przez Pakistan] zamachowców-dżihadystów” [30] .
Zjawisko hinduskiego terroryzmu można do pewnego stopnia opisać jako reakcję na islamskie bojówkarstwo w Indiach. 18 czerwca 2008 r., ponad trzy miesiące przed zamachem w Malegaon, artykuł redakcyjny w „Saamna”, gazecie publikowanej przez ekstremistyczną partie hinduską Sziv Sena ze stanu Maharasztra, w którym jest położony Malegaon, ostrzegał: „Terroryzm islamski w Hindustanie [Indiach] rośnie, a żeby przeciwstawić się temu islamskiemu terroryzmowi, musi rozwinąć się terroryzm hinduski o równej sile. Jak islamscy ekstremiści, chyba że są hindusami samobójcami dla obrony narodu…” [31]
*Tufail Ahmad jest dyrektorem MEMRI South Asia Studies Project.
Przypisy:
[1] www.timesofindia.com (Indie), 11 listopada 2010.
[2] www.timesofindia.com (Indie), 11 listopada 2010.
[3] www.expressindia.com (Indie), 7 lutego 2009.
[4] “The Hindu” (Indie), 5 sierpnia 2010.
[5] www.dnaindia.com (Indie), 1 października 2008.
[6] www.dnaindia.com (Indie), 1 października 2008.
[7] www.rediff.com (Indie), 23 października 2008.
[8] www.indianexpress.com (Indie), 25 listopada 2008.
[9] www.indianexpress.com (Indie), 30 października 2008.
[10] www.timesofindia.com (Indie), 5 listopada 2008.
[11] “Frontline” (Indie), 31 lipca –13 sierpnia 2010.
[12] “Frontline” (Indie), 31 lipca –13 sierpnia 2010.
[13] www.timesofindia.com (Indie), 5 listopada 2008.
[14] www.zeenews.com (Indie), 28 października 2010.
[15] www.zeenews.com (Indie), 30 października 2008.
[16] www.indianexpress.com (Indie), 24 listopada 2008.
[17] www.zeenews.com (Indie), 30 października 2008.
[18] www.indianexpress.com (Indie), 24 listopada 2008.
[19] “The Hindu” (Indie), 13 listopada 2008.
[20] www.rediff.com (Indie), 22 czerwca 2010.
[21] www.timesofindia.com (Indie), 24 października 2010.
[22] www.hindustantimes.com (Indie), 23 października 2010.
[23] www.expressindia.com (Indie), 15 listopada 2008.
[24] www.timesofindia.com (Indie), 29 lipca 2010.
[25] www.zeenews.com (Indie), 18 października 2009.
[26] www.dainikbhaskar.com (Indie), 25 sierpnia 2010.
[27] www.dainikbhaskar.com (Indie), 25 sierpnia 2010.
[28] www.timesofindia.com (Indie), 17 października 2010.
[29] www.deccanherald.com (Indie), 13 listopada 2010.
[30] www.timesofindia.com (Indie), 27 listopada 2008.
[31] www.saamna.com (Indie), 18 czerwca 2008.
