W dniu 15 maja 2023 r. Autonomia Palestyńska (AP) uczciła 75. rocznicę Nakby szeregiem działań, z których najważniejszym było bezprecedensowe wydarzenie na wysokim szczeblu w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ. Obejmowało ono przemówienie palestyńskiego prezydenta Mahmuda Abbasa, w którym wezwał on uchodźców palestyńskich do powrotu do ich domów i stwierdził, że on sam jest uchodźcą, który pragnie wrócić do swojego rodzinnego miasta, Safed, na północy Izraela. [1] Na wielu wiecach i imprezach z okazji Dnia Nakby na Zachodnim Brzegu przedstawiciele Autonomii Palestyńskiej, OWP i Fatahu również podkreślali, że Palestyńczycy nigdy nie zrzekną się prawa uchodźców do powrotu do ich pierwotnych domów. [2]

To samo przesłanie zostało podkreślone w szerokim zakresie obchodów Dnia Nakby w szkołach na Zachodnim Brzegu, podczas których dzieci trzymały plakaty przedstawiające mapy Palestyny ​​„od rzeki do morza”, z nazwami miast i wiosek w Izraelu, do których Palestyńczycy chcą powrócić, takich jak Hajfa, Akka, Tyberiada i Lod, i głoszące, że prawo powrotu jest „święte”. Bardzo widoczny na tych szkolnych wydarzeniach i zajęciach był motyw „klucza powrotu”, symbolizujący dążenie uchodźców do powrotu do swoich domów.

Należy zauważyć, że narracja powrotu jest głównym elementem programów szkolnych i podręczników AP. [3]

Szkoły na Zachodnim Brzegu świętują Dzień Nakby (wafa.ps, 15 maja 2023 r.)

Poniżej znajdują się zdjęcia z obchodów Dnia Nakby w szkołach na Zachodnim Brzegu, które zostały opublikowane w mediach społecznościowych.

„Klucz powrotu” symbolizuje pragnienie uchodźców, by powrócić do swoich pierwotnych domów

Jak stwierdzono, klucz – główny palestyński symbol reprezentujący pragnienie uchodźców do powrotu do ich pierwotnych domów – bardzo rzucał się w oczy podczas obchodów Dnia Nakby w szkołach na Zachodnim Brzegu. Uczniowie trzymali modele i zdjęcia kluczy.    

Szkoła w Tulkarm (Facebook.com/profile.php?id=100057452710042, 15 maja 2023)

Szkoła w Hebronie (Facebook.com/UmSalamh, 15 maja 2023)

Szkoła w Tulkarm (Facebook.com/1511881165718497, 15 maja 2023)

Szkoła w Nablusie (Facebook.com/profile.php?id=100057597512998, 15 maja 2023)

Szkoła w Hebronie; plakat mówi: “Wrócimy” (Facebook.com/MdrstHswntAlasasytLlbnat, 15 maja 2023)

Szkoła w Hebronie; na plakacie czytamy: “Prawo powrotu jest święte” (Facebook.com/UmSalamh, 15 maja 2023)

Dążenie do powrotu do miejscowości, które są teraz w obrębie państwa Izrael

Wiele plakatów trzymanych przez uczniów nosi nazwy miejscowości i obszarów w Izraelu, podkreślając zasadę, że Palestyna rozciąga się od rzeki do morza. Inni podkreślali, że prawo powrotu jest rzeczą świętą i nigdy nie można się z niego zrzec.

Dziewczynka w szkole w Nablusie trzyma tabliczkę z napisem „Pewnego dnia wrócimy tam, gdzie byliśmy [przed Nakbą]” (Facebook.com/profile.php?id=100057597512998, 15 maja 2023)

Dziewczynka w szkole w Nablusie trzyma tabliczkę z napisem „Palestyna jest [zawsze] od rzeki do morza” (Facebook.com/almanar.school, 15 maja 2023)

Dziewczynka w szkole w Nablusie z napisem „75. rocznica Nakby. Na pewno wrócimy, Jaffa” (Facebook.com/almanar.school, 15 maja 2023 r.)

Dzieci w szkole w Nablusie trzymają tabliczki z nazwami miast: Hajfa, Akka, Beit Szean, Tyberiada, Lod (Facebook.com/almanar.school, 15 maja 2023)

Szkoła w Nablusie: wycięte kontury Palestyny ​​od rzeki do morza, z nazwami miast: Ramleh, Jaffa, Beer-Szeba, Akka, Umm Al-Fahm, Jerozolima, Hajfa, Nazaret, Safed, Kafar Kassem, Beit Szean, Galilea, Umm Al-Raszrasz (Ejlat) (Facebook.com/profile.php?id=100057226789729, 15 maja 2023 r.)

Dziewczynka w szkole w Al-Ram z napisem „Prawo powrotu” (Facebook.com/Alis.School, 15 maja 2023)

Chłopiec w szkole w Al-Ram z plakatem mówiącym: „Prawo powrotu jest święte” (Facebook.com/profile.php?id=100057452710042, 15 maja 2023 r.)


[1] See MEMRI Special Dispatch No. 10597 – Ahead Of 75th Anniversary Of The Nakba, Palestinian Leadership Stresses It Will Never Relinquish Refugees’ Right To Return To Their Homes, May 8, 2023. For excerpts from 'Abbas’ UN speech, see MEMRI TV Clip No.  10291, Palestinian Authority President Mahmoud Abbas In U.N. General Assembly Speech: U.S., Britain Created Israel To Get Rid Of Their Jews; The Israelis Lie Like Goebbels, May 15, 2023.

[2] Wafa.ps, May 15, 2023.

[3] See MEMRI Inquiry & Analysis Series No. 950, The Narrative Of Return In Palestinian Textbooks, March 20, 2013.