Główny doradca tureckiego prezydenta Recepa Tayyip Erdoğana, emerytowany generał Adnan Tanrıverdi, formułował na konferencjach i w dokumentach publikowanych przez jego organizacje wizję zjednoczonego islamskiego supermocarstwa. Polityka zagraniczna prezydenta Erdoğana odzwierciedla tę wizję.
Ośrodek Badań Strategicznych Obrońców Sprawiedliwości (ASSAM), w którym Tanrıverdi jest przewodniczącym zarządu, zaplanował siedem dorocznych „kongresów”, z których trzy już się odbyły, do opracowania technicznych problemów w tworzeniu i zarządzaniu „islamskim związkiem”[1]. Na niedawnym kongresie ASSAM Tanrıverdi wezwał do koordynacji wspólnej produkcji broni i wojskowego wyposażenia krajów islamskich, mówiąc: „Państwa nie mogą stać z podniesioną głową przeciwko krajom, których broń używają”. ASSAM opublikował także 69-stronicowy szkic konstytucji dla planowanej, opartej na szariacie konfederacji 61 islamskich krajów. Ta konstytucja deklaruje, że ”suwerenność należy do szariatu”, że Stambuł będzie stolicą konfederacji, że język arabski będzie nauczany we wszystkich szkołach i że jej nazwa będzie brzmiała „Asrica”, co jest połączeniem nazw Azji i Afryki.
Tanrıverdi, drugi od prawej, na spotkaniu najwyższych rangą funkcjonariuszy tureckich przed dużą operacją militarną w styczniu 2018 roku.
Tanrıverdi jest także przewodniczącym zarządu tureckiej firmy zajmującej się konsultacjami w sprawach obrony, SADAT Inc., na której witrynie internetowej Tanrıverdi zamieszcza swoje wypowiedzi. Jedna z niedawnych wypowiedzi brzmi: „Dobrostan narodów tureckich i muzułmańskich oraz zaprowadzenie pokoju i sprawiedliwości na świecie zależy od pojawienia się krajów islamskich jako supermocarstwa na globalnej scenie politycznej”[2]. Powiedział także, że „Świat islamski powinien przygotować armię dla Palestyny poza Palestyną”, zaś SADAT Inc. opublikował materiał nakreślający hipotetyczny wspólny atak na Izrael przez 57 krajów islamskich[3]. Strona na witrynie internetowej SADAT Inc. oświadcza, że „SADAT A.S. był w Libii, by ustalić potrzeby Nowych Libijskich Sił Zbrojnych i szukać możliwości dostarczenia Libii Konsultacji, Szkolenia, Wyposażenia Wojskowego” i pokazuje zdjęcie Tanrıverdiego ściskającego ręce z libijskim oficerem, kiedy ci dwaj trzymają osmański herb.
Tanrıverdi, podczas wizyty w Libii ściska rękę libijskiego oficera, podczas gdy razem trzymają osmański herb.
W niedatowanym wideo Tanrıverdi przedstawił kilka wojskowych strategii, jakie zaproponował, a które rząd AKP w Turcji następnie wcielił w życie[4]. Istotnie, znaczną część polityki zagranicznej prezydenta Erdoğana można widzieć jako realizację etapów wizji Tanrıverdiego. To wyjaśniałoby posunięcia prezydenta Erdoğana: wyprawienie tureckich wojsk do Syrii, które zaczęło się na początku stycznia 2020 roku i które jedna z prorządowych gazet świętowała w historycznych kategoriach: „100 lat później wojska wróciły do regionu”[5]; zbrojenie i szkolenie sił proislamistycznego Rządu Zgody Narodowej (GNA) w Libii[6]; starania o stworzenie koalicji między jego rządem a rządami Tunezji, Algierii i GNA[7]; wysłanie zbrojnych dronów do północnego Cypru[8]; trzy inwazje północnej Syrii, ostatnia z nich rozpoczęła się w październiku 2019[9]; założenie bazy wojskowej mieszczącej tureckich żołnierzy w Katarze[10]; założenie największej zagranicznej bazy wojskowej Turcji w Somalii[11]; i możliwe tajne transporty broni do Nigerii[12]. Jeden z tureckich autorów zobaczył związek między wpływem Tanrıverdiego a wypowiedzią Erdoğana na niedawnym otwarciu nowego budynku tureckiego wywiadu narodowego, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), w której Erdoğan powiedział: „Będziemy kontynuować wzmacnianie operacyjnego potencjału MİT za granicami, zmniejszając równocześnie jego obowiązki w kraju”[13].
Zamiar zrealizowania wizji Tanrıverdiego w praktyce wyjaśniłby także działania prezydenta Erdoğana: polityczne manewrowanie o przywództwo w świecie islamskim, jak przez szczyt w grudniu 2019 r. w Kuala Lumpur między prezydentem Erdoğanem, irańskim prezydentem Hassanem Rohanim, katarskim emirem Tamimem bin Hamad Aal Thanim i malezyjskim premierem Mahathirem Mohamadem[14]; militarna współpraca z Pakistanem, włącznie ze wspólnymi manewrami, militarnymi grantami i dostawą części wyposażenia wojskowego do Pakistanu oraz zakup przez Pakistan 30 wyprodukowanych w Turcji helikopterów ATAK i czterech wyprodukowanych w Turcji okrętów wojennych typu korwet, MILGEM[15]; ekspansja tureckiego przemysłu zbrojeniowego i eksportu broni; używanie tureckiej diaspory w Europie i innych częściach świata, włącznie z zatrudnionymi przez rząd turecki imamami, oskarżonymi o szpiegostwo oraz zbudowanie ponad 100 meczetów za granicą[16]; starania poprzez dyplomację, NGO, konferencje, slogany, media i – w wypadku Kazachstanu, Uzbekistanu i Azerbejdżanu – militarna współpraca dla stworzenia silnych związków z krajami, które mówią językami tureckimi. Te starania obejmują założenie Tureckiej Rady[17].
Po publicznej debacie i ostrym sprzeciwie w sprawie uwag, jakie Tanrıverdi wygłosił na trzecim kongresie ASSAM, który odbył się w dniach 19-21 grudnia 2019 r., o przyjściu Mahdiego, zrezygnował on ze stanowiska doradcy Erdoğana 8 stycznia 2020 r.[18] Powiedział na trzecim kongresie ASSAM, omawiając potrzebę stworzenia islamskiej konfederacji: „Kiedy przyjdzie Mahdi? Allah, Najwyższy, wie. Czy nie mamy pracy [do wykonania]? Czy nie musimy przygotować warunków?” Wiele opozycyjnych gazet zareagowało na te wypowiedzi i na inne publikacje Tanrıverdiego. Czołowa gazeta opozycyjna „Cumhuriyet” opublikowała artykuł zatytułowany: Oni naprawdę chcą „Islamskiego Państwa”![19]
Niniejszy raport jest przeglądem niektórych niedawnych i dawniejszych wypowiedzi Tanrıverdiego, włącznie z wypowiedziami sprzed i podczas trzeciego kongresu ASSAM, oraz wypowiedzią zamieszczoną na witrynie internetowej SADAT Inc. Jest tu również przegląd szkicu konstytucji, opublikowanej przez ASSAM na jego witrynie internetowej, dla planowanej konfederacji 61 krajów islamskich w oparciu o szariat.
[Ciąg dalszy tekstu nie jest spolszczony]
https://www.memri.org/reports/erdo%C4%9Fans-chief-advisor-and-former-general-tanr%C4%B1verdi-presents-vision-%E2%80%93-reflected-turkeys
[1] Assam.org.tr/index.php/haberler/haberler/simit-bile-satamayacaksiniz.html, February 25, 2016.
[2] Sadat.com.tr/tr/hakkimizda/haberler/148-islam-dunyasinin-gelecegi-ve-sadat-a-s.html, February 11, 2012.
[3] See MEMRI Special Dispatch No 8389 Chief Advisor To Turkish President Erdoğan: 'The Islamic World Should Prepare An Army For Palestine From Outside Palestine’, December 2, 2019; See MEMRI Special Dispatch No 7371 Turkish Newspaper Close To President Erdogan Calls To Form Joint Islamic Army To Fight Israel, March 7, 2018.
[4] Hurriyet.com.tr/gundem/sadatin-kurucusu-cumhurbaskanligi-basdanismani-oldu-40197846, August 17, 2016.
[5] Yeniakit.com.tr/haber/ve-100-yil-sonra-turk-askeri-libyada-997580.html, July 1, 2020.
[6] See MEMRI Special Dispatch No 8395 Violating UN Arms Embargo, Turkey’s AKP Government Ships Armed Drones, Armored Vehicles, 'Laser Weapons,’ Other Arms And Ammunition To Pro-Islamist Government In Libya, Trains Libyan Military And Police Personnel, December 6, 2019.
[7] Hurriyet.com.tr/dunya/son-dakika-libyadan-turkiye-aciklamasi-41406529, December 26, 2019.
[8] See MEMRI Special Dispatch No. 8432 Turkey Deploys Armed Drones To Northern Cyprus, December 23, 2019.
[9] Turkey’s Operation Euphrates Shield took place from August 2016 to March 2017, Operation Olive Branch took place in January-March 2018, and the main combat of Operation Peace Fountain took place in October-November 2019. Turkish soldiers remain in northern Syria as of this writing.
[10] See MEMRI Inquiry And Analysis No. 1482 Turkey-Qatar Relations: From Bilateral Ties To A Comprehensive Strategic Partnership, November 12, 2019.
[11] Bbc.com/turkce/haberler-turkiye-41453052, September 30, 2017.
[12] See MEMRI Special Dispatch No. 8421 March 2014 Audio Reportedly Features Phone Call Between Turkish Airlines Executive, Erdoğan Advisor About Turkish Arms Shipments To Nigeria: 'Are They Going To Kill Muslims Or Are They Going To Kill Christians? We Are In Sin Right Now’, December 18, 2019.
[13] Tenicaggazetesi.com.tr/mitin-yeni-yapisi-ve-sehir-guvenligi-54533yy.htm, January 13, 2020.
[14] See MEMRI Special Dispatch No. 8431 Kuala Lumpur Summit 2019: A Bid By Qatar, Turkey, Malaysia, Iran To Challenge Saudi Arabia’s Standing In Muslim World, December 23, 2019.
[15] Ulusal.com.tr/gundem/pakistan-ve-turkiye-ortak-tatbikat-yapti-h234315.html; Parstoday.com/tr/news/turkey-i70806-t%C3%BCrkiye_ile_pakistan_askeri_i%C5%9Fbirli%C4%9Finin_artmas%C4%B1, May 15, 2017; Yeniasya.com.tr/dunya/turkiye-ve-pakistan-arasinda-stratejik-ortaklik-buyuyor_475905, October 17, 2018; Aa.com.tr/tr/dunya/uzak-cografyalarda-kardes-iki-ulke-turkiye-pakistan/1354703, January 3, 2019; Aa.com.tr/tr/dunya/turk-savunma-sanayi-fuari-pakistanda-acildi/1624931, October 24, 2019; Ntv.com.tr/turkiye/turkiyeden-pakistana-120-milyon-tllik-askeri-hibe,q3xXeJ9zT0iExBry1nhd9w, May 13, 2017; Hurriyet.com.tr/gundem/1-5-milyar-dolarlik-satis-icin-ataka-motor-seferberligi-41035869, November 29, 2018; Yenisafak.com/gundem/pakistana-4-korvet-3382391, July 6, 2018.
[16] Amerikaninsesi.com/a/almanyada-turk-imamlar-casusluk-yapti-iddiasi/3693153.html, January 26, 2017; Dw.com/tr/t%C3%BCrk-imamlar-casusluk-mu-yapt%C4%B1/a-37114196, December 1, 2017; Odatv.com/imamlar-geri-cekiliyor-1002171200.html, February 10, 2017; Odatv.com/imamlardan-olusan-casus-ordusu-2803171200.html, March 28, 2017; Dw.com/en/the-lobby-behind-turkeys-prime-minister/a-17652516, May 21, 2014; Uetd.org/page/11/?page=19400, accessed January 8, 2020, aksam.com.tr/kultur-sanat/turkiye-yurt-disinda-kac-camii-insa-etti-bu-camiler-hangi-ulkede/haber-972157, May 17, 2019.
[17] Qha.com.tr/haberler/ankara-da-turk-devletleri-birligine-giden-yolda-nazarbayev-paneli-yapildi/123969, November 30, 2019; Aa.com.tr/tr/dunya/ozbekistan-turkiye-pakistan-ortak-tatbikati-sona-erdi/1463668, April 26, 2019; Trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/ozbekistanda-modern-catismalarda-turk-silahli-kuvvetlerinin-saha-tecrubesi-ko/5de2465f01a30a20e0c70303, November 30, 2019; Trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/turk-uzmanlardan-ozbek-askerlere-terorle-mucadele-egitimi/5dbe76ca01a30a0c1482e2ff, November 3, 2019; Qha.com.tr/haberler/kazakistan-dan-turkiye-askeri-alanda-ortagimiz-aciklamasi/117859, November 20, 2019; Hurriyet.com.tr/dunya/kazakistan-savunma-bakan-yardimcisi-dandibayev-ana-ortaklarimizdan-biri-turkiye-41377680, November 19, 2019; Hurriyet.com.tr/dunya/turkiye-ve-azerbaycan-nahcivanda-ortak-askeri-tatbikat-baslatti-41238029, June 8, 2019; Yeniasya.com.tr/dunya/turkiye-ve-azerbaycan-askeri-tatbikat-yapiyor_492535, May 3, 2019; Trtworld.com/opinion/the-turkic-world-is-on-the-edge-of-a-historic-revival-30327, October 3, 2019; Qha.com.tr/haberler/erdogan-turk-kenesi-ne-katilmak-uzere-azerbaycan-a-gidiyor/98401, October 14, 2019; Turkkon.org, accessed January 8, 2020; Turksoy.org/en, accessed January 8, 2020; Star.com.tr/ekonomi/alti-devlet-tek-milletiz-haber-1487015, October 15, 2019; Iha.com.tr/haber-cumhurbaskani-erdogan-basladigimiz-isi-muhakkak-bitirecegiz-806627, October 14, 2019; Cnnturk.com/turkiye/turk-dunyasinin-stratejik-cati-kurulusu-turk-kenesi, July 30, 2019; Tr.euronews.com/2018/09/03/-turk-konseyi-6-devlet-baskanlari-zirvesi-kirgizistan-da-basladi, September 3, 2018; Aa.com.tr/tr/dunya/turk-konseyi-ulkelerine-daha-yakin-olmak-istiyoruz/1313890, May 24, 2019; Kibrispostasi.com/c36-TURKIYE/n285730-erdogan-kktcnin-turk-konseyine-gozlemci-uye-olmasi-icin-dest, May 21, 2019.
[18] Cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1713181/mehdi-gelecek-diyen-saray-danismani-adnan-tanriverdi-istifa-etti.html, January 8, 2020.
[19] Cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1713422/resmen-islam-devleti-istediler.html, January 9, 2020.
[20] The Mahdi is a figure in Islamic eschatology who, many Muslims believe, will appear before the Day of Judgment, rid the world of evil, and rule for a period.
[21] Youtube.com/watch?v=oKoWYGYok4o, December 20, 2019.
[22] Youtube.com/watch?v=8AqGzes4gRA, December 14, 2019.
[23] Youtube.com/watch?v=YPfj3I-crog, December 13, 2019.
[24] For more information on the International Union of Muslim Scholars see the following MEMRI reports: Special Dispatch No. 8295 IUMS Head Dr. Ahmed Al-Raissouni, Who Promotes Extremist, Antisemitic, Anti-Western Discourse, Joins Faculty Of Qatar University, September 26, 2019; Special Dispatch No. 8158 International Union Of Muslim Scholars Head: The True Victims Of Antisemitism Today Are Islam And The Muslims, July 8, 2019; Special Dispatch No. 8135 International Union Of Muslim Scholars, Supported By Qatar, Calls To Boycott Bahrain Conference On Deal Of The Century, Support Palestinians’ Jihad, June 24, 2019; Special Dispatch No. 8000 International Union of Muslim Scholars, Which For Years Has Encouraged Jihad, Calls On The West To Prohibit The Discourse Of Hate, May 15, 2019; Special Dispatch No. 7984 International Union Of Muslim Scholars Urges Imams To Preach Armed Jihad Against Israel To Save Al-Aqsa, August 4, 2019; Special Dispatch No. 7308 Senior Saudi Journalist Al-Rashed: Al-Qaradawi’s International Union Of Muslim Scholars Encourages Jihadi Discourse, Supports Terrorists, Fights Moderate Islam, January 31, 2019; Special Dispatch No. 7264 Sheikh Yousuf Al-Qaradawi Calls For Resistance, Jihad And Martyrdom Following Trump’s Recognition Of Jerusalem As Israel’s Capital, January 4, 2018; Special Dispatch No. 6059 Senior Sunni Cleric: Both ISIS And The Fight Against It Serve The Interests Of The West And The Shi’ite Regimes, May 28, 2015; Special Dispatch No. 5316 Al-Qaradhawi’s Support For Jihad And Martyrdom During Gaza Visit And In Biography Of Hamas Bomb Maker Yahya 'Ayyash, May 28, 2013; Special Dispatch No. 5298 Saudi Professor And IUMS Member Tareq Hawwas In Antisemitic Diatribe: 'If Only Hitler Had Finished Them Off’, May 10, 2013; Special Dispatch No. 5227 International Union of Muslim Scholars (IUMS)Attacks UN For Promoting Resolutions Banning Polygamy, Underage Marriage, Marital Rape, Promotion Of Gender Equality, March 8, 2013; Special Dispatch No. 4975 International Union Of Muslim Scholars: The Pope Must Apologize To The Muslims, September 25, 2012; Special Dispatch No. 3823 Article on Muslim Brotherhood Website: U.S. Terrorism Worse than Bin Laden’s, May 9, 2011; Special Dispatch No. 3600 Sheikh Yousuf Al-Qaradhawi in Friday Sermon at Cairo’s Tahrir Square: Pray for the Conquest of Al-Aqsa, February 18, 2011; Special Dispatch No. 3436 IUMS Head Sheikh Al-Qaradhawi on FIFA’s Choice of Qatar to Host 2022 World Cup: A Triumph for Muslims Over the U.S.; 'America Wants a Monopoly on Everything’, December 9, 2010; Special Dispatch No. 3093 Sheikh Yousef Al-Qaradhawi Calls for Jihad of Self-Sacrifice and for Rejecting the Political Process, July 13, 2010; Inquiry & Analysis Series No. 597 Palestinian Authority Attacks Sheikh Yousuf Al-Qaradhawi for Calling to Stone President 'Abbas, March 18, 2010; Special Dispatch No. 2843 Sheikh Yousuf Al-Qaradhawi Gives Broad-Ranging Interview to BBC Arabic on His Support of Mayrtdom Attacks, His Condemnation of the U.S. Military Base in Qatar, His Position on Shi’ites, His Relations with the Egyptian Government, and More, March 4, 2010; Special Dispatch No. 2709 Sheikh Al-Qaradhawi on Christmas Celebrations in Muslim Countries: 'I Wanted To Warn My People That This Is Prohibited, Shameful, And Inappropriate… Ignorance Of What Islam Obliges Us To Do…;’ '[Can] Muslims in Europe and America… Celebrate Ramadan… in the City Centers[?]’, December 21, 2009; Special Dispatch No. 2662 Sheikh Al-Qaradhawi Explains His Objections to Muslim-Christian Interfaith Dialogue, November 30, 2009; Special Dispatch No. 2554 Fatwa by Sheikh Al-Qaradhawi: Iraqis Must Not Become U.S. Citizens, October 6, 2009; Inquiry & Analysis Series No. 481 Recent Rise in Sunni–Shi’ite Tension (Part II): Anti-Shi’ite Statements by Sheikh Al-Qaradhawi February 25, 2009.
[25] Tsv2023.org/index.php/en, accessed January 6, 2020.
[26] Ssdergilik.com/tr/HaberDergilik/Baskasinin-silahi-ile-milli-menfaatler-korunamaz, December 19, 2019; Youtube.com/watch?v=O06z8KGuGTE, December 30, 2019.
[27] T24.com.tr/video/sadat-baskani-tanriverdi-mehdi-aciklamasindan-once-tsk-yi-yeniden-yapilandirdiklarini-soylemis,25450, December 30, 2019.
[28] Sadat.com.tr/about-us/news/147-the-future-of-the-world-of-islam-and-sadat-inc.html, January 6, 2020.
[29] Assamcongress.com/congresses/past-to-future-government-forms/confederation-constitution.html, accessed January 7, 2020; Assamcongress.com/congresses/past-to-future-government-forms/confederation-constitution/item/download/32_c8bcdd803f2d20f756c76c99a4c250dc.html, accessed January 7, 2020.
[30] Mkek.gov.tr/tr/page.aspx?id=8, accessed January 9, 2020.
[31] Aselsan.com.tr/en/about-us/who-we-are, accessed January 9, 2020; Tskgv.org.tr/en/about-us/history, accessed January 9, 2020
[32] Tusas.com/en/corporate/about-us, accessed January 9, 2020.
[33] Havelsan.com.tr/en, accessed January 9, 2020.
[34] Odatv.com/meclisin-gundeminde-yine-o-var-09012042.html, January 9, 2020.
[35] Twitter.com/DIBAliErbas/status/1207670830366384129, December 19, 2019.
[36] Assamcongress.com/tr/kongre/assam-kongre-2019/kongre-19-video/item/481-yemen-askeri-atasesi-tuggeneral-asgar-ahmet-zail-tarafindan-yapilan-acis-konusmasi.html, January 8, 2020; Assamcongress.com/tr/kongre/assam-kongre-2019/kongre-19-oturumlar.html, December 19, 2019.
