W ciągu sześciu miesięcy od masakry dokonanej przez Hamas w południowym Izraelu w dniu 7 października 2023 r., w której zamordowano około 1200 osób, a ponad 240 wzięto jako zakładników, a także od wybuchu wojny w Gazie, poparcie społeczne dla Hamasu i wrogość wobec Izraela nasiliła się – do tego stopnia, że możliwe są ataki terrorystyczne na Izrael z terytorium Jordanii, na północy lub południu, podobne do ataku z 7 października. Poparcie dla Hamasu i wrogość wobec Izraela przejawiają się w wyraźnych wezwaniach elementów islamskich w królestwie i poza nim, wzywających Jordańczyków do bezpośredniej konfrontacji z Izraelem i rozpoczęcia przeciwko niemu dżihadu. Liczby te wyjaśniają, że w obecnych okolicznościach dżihad stał się osobistym obowiązkiem każdego muzułmanina; że walka z Żydami, „wrogami ludzkości”, jest obowiązkiem islamu; że każdy muzułmański żołnierz jest zobowiązany do walki z Żydami i że Jordańczycy muszą walczyć u boku Palestyńczyków, aby „być częścią wojny wyzwoleńczej”, po której „wschodnia strona” rzeki Jordan (tj. Jordania) i jej zachodnia strona (tj. Zachodni Brzeg) zjednoczą się.
Niektóre z tych postaci zajmują się także operacyjnymi aspektami przygotowań do dżihadu przeciwko Izraelowi z Jordanii i nawołują tamtejszych młodych ludzi do tworzenia komórek, kupowania broni i szkolenia do działań wojskowych.
W tym kontekście należy zauważyć, że ostatnio miały miejsce próby przemytu broni z Jordanii na Zachodni Brzeg, a nawet próba przedostania się uzbrojonych agentów do Izraela z Jordanii w celu przeprowadzenia ataku terrorystycznego. [1] Należy również zauważyć, że południowa Jordania, a zwłaszcza obszary Al-Karak i Mazar, zmieniły się w ciągu ostatnich dziesięcioleci, przekształcając się z obszarów lojalnych wobec reżimu w centra intensywnej działalności islamistycznej.
Podżeganiu przeciwko Izraelowi przewodzą trzy główne kręgi:
- Funkcjonariusze Hamasu, którzy nawołują Jordańczyków do eskalacji wszelkich form konfrontacji i oporu przeciwko Izraelowi oraz do blokowania przejść granicznych z Izraelem. Abu Obeida, rzecznik wojskowego skrzydła Hamasu, który 23 listopada nawoływał Jordańczyków do eskalacji oporu (tj. walki zbrojnej) przeciwko Izraelowi, zyskał znaczną popularność na jordańskiej ulicy. Pochwały i podziw dla niego często wyrażano podczas demonstracji, w tym ze strony szejków i osobistości plemiennych w gubernatorstwie Al-Karak, a dzieci i studenci uniwersytetów ubierają się podobnie jak on.
- Jordańscy i palestyńscy członkowie stowarzyszonego z Katarem Międzynarodowego Związku Uczonych Muzułmańskich (IUMS),którzy podburzają przeciwko Izraelowi, twierdząc, że walka z Żydami jest obecnie obowiązkiem islamskim i że dżihad przeciwko Izraelowi stał się obecnie osobistym obowiązkiem religijnym spoczywającym na każdym muzułmaninie. Ci ludzie podżegają także przeciwko reżimowi jordańskiemu i jego królowi Abdullahowi II ze względu na jego stanowisko w sprawie wojny w Gazie i bieżących powiązań gospodarczych Jordanii z Izraelem. Wśród członków IUMS rozpowszechniających ten dyskurs jest członek Hamasu Nawaf Takruri, który jest także przewodniczącym Palestyńskiego Stowarzyszenia Uczonych za Granicą, oraz jordańscy szejkowie Osama Abu Bakr i Muhammad Sa’id Bakr.
- Bractwo Muzułmańskie (MB) w Jordanii, które jest jednym z głównych elementów stojących za protestami odbywającymi się co kilka dni w całej Jordanii, a także organizuje wydarzenia i konferencje, podczas których Jordańczycy nawołują do prowadzenia dżihadu przeciwko Izraelowi i przemycania broni do Palestyńczyków na Zachodnim Brzegu. Jordańscy funkcjonariusze BM, zwłaszcza Murad Al-Adaileh, przewodniczący partii Islamski Front Akcji BM, zachęcają Jordańczyków do wzięcia udziału w „wojnie wyzwoleńczej” przeciwko Izraelowi i twierdzą, że Izrael jest „tworem tymczasowym”.
To podżeganie wywarło wpływ na jordańskie społeczeństwo, czego dowodem jest szerokie poparcie dla Hamasu i eskalacja antagonizmu wobec Izraela. Popierające Hamas hasła i wezwania do dżihadu przeciwko Izraelowi są częścią publicznego dyskursu w królestwie i można je usłyszeć w mediach społecznościowych oraz podczas masowych demonstracji, które kilka razy w tygodniu odbywają się w Ammanie i w całym królestwie. Wśród tych haseł znajdują się: „Cała Jordania to Hamas”, „O Abu Chaledzie [dowódca wojskowy Hamasu Muhammad Deif], przysięgamy wierność tobie, twojej broni i twoim żołnierzom” oraz „O Abu Obeido… wszyscy Jordańczycy stoją z tobą”. Pojawiają się także hasła wychwalające dżihad i „śmierć w imię Allaha”.
Plakat z wizerunkiem Abu Obeidy nazywa go „dumą narodu”; znak po lewej stronie głosi: „Wybieramy opór” (Twitter.com/4jerusalem, 24 listopada 2023 r.)
Przejawy poparcia dla Hamasu doprowadziły także do protestów przeciwko reżimowi jordańskiemu i jego królowi, oskarżanemu o zdradę stanu i „obronę niewiernych”. Większość wściekłości skupia się na fakcie, że Jordania pozwala ciężarówkom przewożącym towary z Zatoki Perskiej i z samego królestwa na wjazd do Izraela przez przejścia graniczne, co jest w Jordanii znane jako „most lądowy”. Jordańscy użytkownicy mediów społecznościowych uruchomili dziesiątki hashtagów, wzywając do zablokowania tego szlaku handlowego, nazywając go „mostem wstydu” lub „mostem zdrady”.
To podżeganie przeciwko Izraelowi i reżimowi jordańskiemu jest również widoczne w jordańskich mediach społecznościowych, w filmach i postach duchownych bliskich Katarowi oraz w wielu niedawno opublikowanych hashtagach. Przed Ramadanem duchowni wielokrotnie podkreślali, że miesiąc postu jest także miesiącem dżihadu i zwycięstwa, i wzywali Jordańczyków do maszerowania na meczet Al-Aksa i zabarykadowania się w nim.
Ze swej strony reżim jordański jest ambiwalentny. Chociaż wyraża poparcie dla Palestyńczyków, a nawet dla Hamasu i atakuje Izrael w kontekście wojny w Gazie [2], najwyraźniej jest również zaniepokojony tym podżeganiem i obawia się, że doprowadzi to do wybuchu. Dowodem na to jest krytyka wyrażona przez Samiha Al-Ma’aitę, byłego ministra informacji uważanego za bliskiego reżimowi, w odpowiedzi na wezwanie rzecznika wojskowego Hamasu Abu Obeidy z 23 listopada do Jordańczyków, by nasilili opór przeciwko Izraelowi. Wyrażając wściekłość na Hamas, Al-Ma’aita napisał w X: „Niektórzy funkcjonariusze Hamasu, [działający] z Gazy lub Kataru, celowo próbują zmobilizować Jordańczyków i tylko Jordańczyków, i nakłonić ich do wyjścia na ulice…” Oskarżył Hamas o podburzanie plemion jordańskich i ogółu jordańskiego społeczeństwa. [3]
W tej sytuacji reżim jordański stara się obrać ostrożny kurs. Z jednej strony pozwala na kontynuację protestów i demonstracji, być może po to, aby pozwolić ludziom na „upuszczenie pary”. Z drugiej strony powstrzymuje protestujących przed zbliżaniem się do granicy izraelskiej, aby zapobiec incydentom przemocy. Według doniesień reżim aresztował także kilka osób za przemyt broni na Zachodni Brzeg. Jednak reżim wydaje się dość niechętny do działania przeciwko podżeganiu do dżihadu, które dzieje się tuż pod jego nosem, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że niektóre osoby za to odpowiedzialne to członkowie Jordańskiej Ligi Uczonych Islamskich, która podlega Ministerstwu Funduszy i Dotacji Spraw Islamskich. [4]
W świetle powyższego istnieje możliwość, że podżeganie ostatecznie zakończy się działalnością terrorystyczną z Jordanii przeciwko Izraelowi. Należy również zauważyć, że to zagrożenie dla Izraela i stabilności Jordanii ze strony elementów utożsamianych z BM nakłada się na irańskie próby destabilizacji Jordanii w ramach poszerzania wpływów Iranu w regionie. [5]
[Ciąg dalszy tekstu – przegląd dyskursu wzywającego Jordańczyków do udziału w dżihadzie przeciwko Izraelowi, wyrażanego przez urzędników Hamasu i duchownych z IUMS i jordańskiego BM oraz przykłady pochwał i wsparcia dla Hamasu na jordańskiej ulicy – nie jest spolszczony].
- Hamas Officials Urge Jordanians To Wage Resistance, Block Jordan-Israel Border Crossings
In the five months since the outbreak of the war in Gaza, Hamas officials have addressed the Jordanian people directly and exhorted them to escalate their resistance, i.e., their armed struggle, and even to block the border crossings between Jordan and Israel. These calls began already on October 22, 2023, with the outbreak of the war, when Isma’il Haniya, head of Hamas’ political bureau, urged the Jordanian people to „continue the activities in support of Palestine and the resistance and [continue] this flood throughout Jordan, and to support the resistance and the Palestinian people.”[6]
On November 23 Abu Obeida, the spokesman of Hamas’ military wing, the Izz Al-Din Al-Qassam Brigades, called on Jordanians to escalate the resistance against Israel, saying: „We call on our brethren, especially in Jordan, to escalate every form of popular and mass activity and resistance – because you, our people in Jordan, are the nightmare of the occupation, and it fears the activity [of the Jordanian people] and [therefore] hopes, acts and strives to neutralize it and distance it from its Palestinian [cause]…”[7]
Abu Obeida delivering his November 23, 2023 message to the Jordanian people (Aljazeera.net, November 23, 2023)
On February 15 Hamas political bureau member Osama Hamdan exhorted the Jordanians to block the „land bridge,” i.e., the land route from the Gulf to Jordan used by cargo trucks bound for Israel, saying: „We call on our fellow members of the nation, and especially on our people in the countries [through which this route passes], to block this trade route and keep trucks from reaching the Zionist entity, especially via Jordan, which neighbors Israel and is party to the conflict with it, and whose people stand with the Palestinian people and have clearly expressed their support for the [Palestinian] cause…”[8]
- Members Of The Qatar-Affiliated IUMS Incite Jordanians To Wage Jihad Against Israel, Destabilize Jordanian Regime
Another significant party that is inciting the Jordanian people to carry out terrorism against Israel is Jordanian and Palestinian members of the Islamic Union of Muslim Scholars (IUMS), which is supported and funded by Qatar. These clerics urge the Jordanians, including the Jordanian tribes, to prepare for jihad and join „the fighting against the Jews” by opening up another front, while also inciting them against the Jordanian regime.
Nawaf Takrouri, IUMS Member And Chairman Of Palestinian Association Of Scholars Abroad, Calls On Jordanian Young People To Wage Jihad, Urges Arab Peoples To Confront Treasonous Rulers
Hamas man Nawaf Takrouri, who is a member of the IUMS and chairman of the Palestinian Association of Scholars Abroad, encouraged young people in Jordan to wage jihad against Israel, open new fronts against it and fight it „any possible means.” In a video he posted on his X account on February 23, he said: „I am calling upon Jordanian youth to employ any possible means of Jihad to fight this enemy, keep it busy, and open new fronts against it. I am not talking about the army, although it would not be strange for the Jordanian army – which we used to call 'the army of the Prophet’ – to save its brothers and mobilize in order to defend Palestine, which is tantamount to defending Jordan and the neighboring countries, some of which do not fathom the scope of this war. Thus, this is a call for help, my brothers in Jordan, a call for action in every form…
„Gaza needs you today, and you need it. This is a mutual need. Our people in Jordan, I direct my call especially to you, because Gaza needs you today for many reasons. The first is that you will be the next target of this war… Therefore, you action by every means is a requirement and necessity of the people of Gaza, and also a requirement of Jordan and its defense…”
Addressing the tribal sector in Jordan, Takrouri said: „O tribes of Jordan, I address you in the name of your renowned strength and nobility, and in light of your courage and your devotion to Allah’s religion and the holy sites, and to your brethren, your neighbors, your loved ones and especially to the future of your children… People of Jordan, I address you knowing that you will not allow Jordan to be a conduit for aid to the Zionist entity… I say to my people in Jordan: This is your war [too]. There is an ongoing aggression now against the people of Gaza, and soon it will be directed against you. Therefore, we must be united.”[9]
To view a clip of Takrouri’s statements, click below:
In another video from March 7, Takrouri exhorted Muslim young people everywhere to make the enemy pay dearly for its crimes. The Jordanian people, he said, must „fight the oppressive enemy” and protest „on the border [with Israel], on the routes of the aid convoys [bound for] the Zionist entity, and at the gates of [King Abdullah’s] palaces in order to force the officials to fulfill their role and keep them from continuing [their] negligence.”[10]
In a February 20 interview with the Al-Istiqlal newspaper, Takrouri directed harsh criticism as some of the Arab regimes and even called to overthrow them, saying: „Operation Al-Aqsa Flood exposed the truth about these regimes, or [at least about] many of them, and revealed their faults and crimes, their neglect [of the Palestinians] and their treason… [It] exposed the stance of many of the rulers, who support the [Zionist] entity with their money, their positions and their decisions…”
Takrouri added: „This situation obligates the religious scholars to play a larger and clearer role… especially [those] in the countries surrounding [Israel]. They must impel the people to wage jihad, to [fulfill] their role and to destabilize the rule of the tyrants and traitors… These [rulers], who have closed their borders with Palestine, support the enemy and [allow] aid for the Zionist enemy to pass through their land and their airspace… must be treated by their peoples as occupiers. That is, their peoples must confront them, destabilize their rule and expose them. All the peoples must stand up against them.”[11]
IUMS Member Osama Abu Bakr: Every Muslim Soldier Is Obligated To Fight The Jews
Dr. Osama Abu Bakr, a member of the IUMS and of the Jordan Islamic Scholars League, which is subordinate to Jordan’s Ministry of Religious Endowments, incited jihad against the Jews in a March 1 video, saying: „The shari’a obligates each and every soldier in the Muslims’ armies to come to the aid of his brethren in Palestine… It is the Islamic religious duty of every soldier who can do so to come and fight the Jews with his plane, his tank, his cannon, his machine gun or by any other means at his disposal…[12] This is a duty incumbent upon every member of the Palestinian security forces. They are the first soldiers who must do so. [But] anyone who fails to fight the Jews and direct his weapon against them is guilty of a grave sin, perhaps even of heresy, if he befriends the enemies of Allah and leaves the Palestinians to be their prey…”
Like Takrouri, Abu Bakr slammed the Arab leaders who maintain the peace agreements with Israel, calling this a sin: „…Any ruler, functionary or Muslim army that abandons the people of Palestine and Gaza and does not support them is guilty of a sin… According to the shari’a it is a duty to support the people of Gaza with soldiers and military intervention… The rulers who have signed agreements and normalized [relations] with the Zionists sin when they maintain these agreements…” [13]
In a video from February 23 Abu Bakr said that „the shari’a forbids [us] to remain silent over the existence of the land bridge supplying the Zionists with goods,” and that this must be stopped „at any cost,” adding: „The entire nation must rise up – young people, men and women – and end this bridge. This is a duty according to the shari’a…”[14]
IUMS Member Muhammad Sa’id Bakr: Jordanians Must Arm And Prepare For Jihad Against The Jews
Another figure who is inciting the Jordanians to fight Israel is Dr. Muhammad Sa’id Bakr, likewise a member of both the IUMS and the Jordan Islamic Scholars League. On October 7, 2023 he took to social media to welcome Hamas’ massacre,[15] and since then he has repeatedly urged war and jihad against the Jews.
In January 30 comments to the Egyptian daily Al-Watan, Bakr stressed that, in the context of the war in Gaza, jihad is not a collective duty, which is incumbent upon the nation as a whole (but not on every individual Muslim). The Muslim nation, he explained, is not adequately fulfilling its duty in this context, and therefore jihad has become a personal duty of each and every Muslim.[16] In numerous social media posts, videos and lectures, he has reiterated that preparing for jihad against the Jews, whom he calls „the enemies of the nation” and „the enemies of humanity,” is something young Muslims should be doing right now, on every level, „in order to take command of the upcoming campaign on the ground,” which will be decisive and unite the eastern side of the Jordan river (i.e., Jordan) and its western side (i.e., the West Bank).
Bakr calls on all young Muslims to start preparing for this war by forming cells of up to five people and meet on a regular basis to train as much as possible. They must prepare on every level: the spiritual one (by coming back to Islam, growing closer to Allah, praying and reading the Quran); the psychological level (by „cultivating readiness to sacrifice” and „understanding the honor of martyrdom”); the shari’a level (by studying the issue of jihad and reading Quranic verses and hadiths that deal with it); the physical level (by training and exercising); the military level (by „learning about the weapons most effective in combat,” „practicing the principles of attacking, withdrawing, deception and camouflage” and taking „courses in the use of firearms and in self-defense”), and the financial level (by saving enough money to „prepare for the raid” and buy gear). They must also learn history (i.e., study the battles of the Prophet Muhammad and the military history of the jihad movements) and geography, especially of Jordan, Palestine and the border region, and „discover the strong and weak spots in the peripheral areas.” In addition, Bakr recommends taking courses on medicines, poisons, biological warfare and other topics.
In one of his posts he urged his readers to be original, since „creativity creates an element of surprise.” He also stated that „some people may think that [this preparation] is worthless. To them we say: Didn’t the resistance in Gaza also start this way?”[17]
At a January 4 event in support of Gaza organized by the Islamic Action Front, the political party of the Jordanian MB, Bakr praised Hamas’ October 7 attack and its subsequent combat against Israel, said that the order of the day is to „genuinely join the jihad” and „fight the Jews,” which is a personal duty of every Muslim, and reiterated the various types of preparation required. „We may be asked to go and fight in support of our brothers and the Al-Aqsa mosque,” he said, „and we may need to fight to defend Jordan, our mosques, our women, and our children.” Bakr’s speech included antisemitic motifs. He accused the Jews of „murdering their prophets” and quoted the often-cited Hadith of the Stones and the Trees, which states that, before the Day of Judgement, the Muslims will fight the Jews and kill all of them.[18]
To view a clip of Bakr’s statements, click below:
Among his other advice, Bakr recommends to teach children to fight. In a January 19 post, he wrote: „There is no choice but to prepare the [younger] generation for battle. Playing out scenes [of war] will spark a desire in the souls of our children to carry this out in practice, even if [only] in the future…” Along with the message he posted a video of his young son wearing a scarf around his face and training with a toy gun.[19]
The photo posted by Muhammad Sa’id Bakr showing his son playing with a gun (Twitter.com/mohammadba49190, January 19, 2024)
- The Muslim Brotherhood In Jordan: Israel’s Existence Is Temporary, We Will Participate In The War To Liberate Palestine
A third element in Jordan that is calling for jihad against Israel is the Jordanian MB, along with its political party, the Islamic Action Front. The MB and its party are the main groups organizing the weekly street protests in Jordan in support of Gaza and against the Jordan-Israel peace agreement. Islamic Action Front secretary-general Murad Al-Adaileh regularly praises Hamas and armed resistance.
On February 5, 2024, Al-Adaileh shared on his X account excerpts from a video interview in which he said that „it serves Jordan’s interests to support the resistance” and that „the Palestinian nation has today launched a war of liberation.” Adding that „the West Bank is about to explode, and [this explosion] will be even bigger than Gaza [i.e. the events of October 7],” he called Israel a „temporary entity” and criticized the agreements signed by the Jordanian regime with it.[20]
At a February 11, 2024 speech at a rally in Jordan in opposition to the „land bridge” arrangement, Al-Adaileh said: „This pure land [i.e. Jordan] will not agree to be defiled by a land bridge for the Zionists… Those who allowed these trucks [to pass through Jodan] have brought [upon us] shame that is undermining our united Jordanian stance in support of this [Palestinian] people and this resistance… Arab rulers expected Hamas to come to its end in this conflict. Has Hamas come to an end? No. The project of liberation has begun. Today we are in an existential war, and with Allah’s help we will triumph with this resistance. We declare clearly: Our choice is to support this heroic resistance… Treaties, understandings and agreements with the West or with the East will not prevent us from being part of the war of liberation… We are the offspring of all the martyrs of the [Jordanian] Arab Army who died at the [1968] Battle of Karameh, on the soil of Jerusalem and in Jenin, and our war will undoubtedly start soon.”[21]
Murad Al-Adaileh (Twitter.com/muradadaileh, March 6, 2024)
In a speech he delivered on March 6, Al-Adaileh called for the masses to participate in a „protest of millions” and in a „Jordanian flood” for the sake of the Al-Aqsa mosque, and threatened that there would be escalation during the month of Ramadan, stating: „We are just before Ramadan, which is [the month] of jihad… [and] we say to Netanyahu: Don’t you get close to our Al-Aqsa Mosque! This mosque is a symbol of the nation and of this war… We will turn Al-Aqsa into a holocaust for you, and into [your] humiliation, shame and perdition, Allah willing.”[22]
In addition, the Islamic Action Front party has been holding conferences and public lectures in which support for Hamas, armed resistance and jihad is prominently displayed. One such conference, held on January 23, 2024 in Al-Karak, was attended by Murad Al-Adaileh and by Jordanian researcher Ziad Ibhais, both of whom spoke about the importance and implications of Hamas’s October 7, 2023 attack.
Ziad Ibhais said that October 7 was just a starting point and that, in the next stage, there will be armed factions throughout the entire West Bank that will exhaust Israel. Stressing that the Jordanian people are obligated to „directly support the resistance in the West Bank” and to provide it with „human and material capabilities,” he added that „everything related to armament must [take place]freely.” He also criticized the Jordanian regime for arresting Jordanians attempting to smuggle weapons to the Palestinians, asserting that it is forbidden to remain silent on the matter.[23]
The Islamic Action Front conference held in Al-Karak in January (Youtube.com/@jabhajo, January 23, 2024)
It should also be noted that the aforementioned speech by IUMS member Muhammad Sa’id Bakr, in which he called on Jordanians to prepare for jihad, was delivered at an event organized by the Islamic Action Front.
- Support For Hamas On The Jordanian Street: „All Of Jordan Is Hamas”; „The Great Jordanian People Will Wipe Out The Zionists;” „Normalization Is Treason”
Incitement to jihad against Israel and popular support for Hamas are evident in the Jordanian public sphere. On October 13, six days after Hamas’ October 7 massacre, hundreds of thousands of people in the Jordanian capital demonstrated in support of Hamas, chanting, „They say Hamas is a terrorist [movement] – all of Jordan is Hamas.”[24] This slogan has also been heard at other demonstrations in Jordan in the aftermath of October 7, including from the crowds protesting outside the U.S. embassy in Amman on December 31, 2023.[25]
