Autorzy: A. Savyon i Yigal Carmon*
Wprowadzenie
Od początku rządów administracji prezydenta USA, Donalda Trumpa, której negatywny stosunek do rewolucyjnego reżimu w Iranie jest znany, Iran stanął przed nową rzeczywistością. Z jednej strony, USA działają na rzecz zorganizowania krajów Zatoki i krajów arabskich w coś, co media arabskie nazwały „arabskim NATO”, skierowanym przeciwko Iranowi. Z drugiej strony, Iran wyczuwa, że mimo kooperacji Iran-Rosja w ostatnich latach i na różnych arenach, Rosja porzuca go dla innych żywotnych interesów, takich jak porozumienie z USA w celu zniesienia sankcji nałożonych na Rosję, oraz porozumienia z Turcją, jako najważniejszym partnerem regionalnym[1].
Ten rozwój sytuacji powoduje powstanie w Teheranie poczucia oblężenia i wyłaniającego się zagrożenia egzystencjalnego w świetle krystalizowania się wszechstronnego frontu USA-Rosja-Arabowie (i Izrael) przeciwko rewolucyjnemu reżimowi irańskiemu.
Niniejsze opracowanie stanowi przegląd reakcji irańskich na tę nową sytuację:
Irańska reakcja na nowy rozwój sytuacji
Irańską reakcję na ten nowy rozwój sytuacji charakteryzuje obawa przed działalnością USA, co można dostrzec w kilku dziedzinach:
- Znaczna powściągliwość militarna i zatrzymanie testów pocisków rakietowych dalekiego zasięgu w reakcji na ostrzeżenie prezydenta Trumpa: Po nieudanej próbie wystrzelenia 29 stycznia 2017 r. pocisku rakietowego dalekiego zasięgu, Khorramshahr administracja Trumpa oznajmiła, że Iran „otrzymuje ostrzeżenie”. W tym czasie Iran przygotowywał się do wystrzelenia kolejnego pocisku dalekiego zasięgu i poczynił ku temu praktyczne kroki; ten test został odwołany po ostrzeżeniu USA. Dowódca Sił Powietrznych Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC), Amir Ali Hajizadeh, skarżył się 9 marca, że Iran został tak stanowczo odstraszony, że nawet powstrzymuje się przed użyciem pocisku do umieszczenia satelity na orbicie: „Mamy rakietę do celów niewojskowych do umieszczania satelitów. Ale została umieszczona w magazynie z powodu gniewnego tonu Amerykanów?! … Jak długo jeszcze będziemy szantażowani i zmuszani do kompromisu? Jeśli nie zmienimy naszej strategii i będziemy nadal działać według rozkazów oficjeli, którzy utknęli w bagnie, nasza sytuacja będzie się codziennie pogarszać”[2].
Zdjęcia satelitarne poniżej, zrobione przez ImageSat International (ISI)[3], pokazują wyrzutnię w Semnan. Pierwsze zdjęcie, zrobione 17 stycznia, pokazuje, że wyrzutnia nie jest aktywna; pokazuje także na ziemi emblemat Irańskiej Agencji Kosmicznej (ISA) i emblemat Simorgh („Phoenix”), rakiety nośnej, która jest używana do wynoszenia satelitów. Drugie zdjęcie, z 3 lutego, pokazuje wyrzutnię gotową do działania i wiele pojazdów wokół wyrzutni.
Od lewej do prawej: Zdjęcie 1: Wyrzutnia w Semnan pokazująca nieaktywną platformę z emblematami, zdjęcie z 17 stycznia 2017; Zdjęcie 2: Wyrzutnia pokazująca platformę gotową do wystrzelenia rakiety i pojazdy otaczające wyrzutnię, zdjęcie z 3 lutego.
Zdjęcia 3 i 4 poniżej, także zrobione 3 lutego, pokazują miejsce łączenia elementów rakiety podczas wizyty VIP przed wystrzelenie, Pojazd VIPa i wielu innych, włącznie z dżipami z kawalkady VIPA, też są widoczne.
Od lewej do prawej: Zdjęcia 3 i 4, pokazujące miejsce łączenia elementów rakiety podczas wizyty VIPa; z 3 lutego 2017 r.
Zdjęcie 5, zrobione dwa dni później, 5 lutego, pokazuje, że wyrzutnia znowu jest nieaktywna.
Zdjęcie 5 – wyrzutnia znowu nieaktywna, zdjęcie z 5 lutego 2017.
W dzień po odwołaniu wystrzelenia rakiety, 4 lutego, dowódca Sił Powietrznych IRGC, Amir Ali Hajizadeh powiedział: „Ameryka szuka wymówek wokół naszych testów pocisków rakietowych, ponieważ wróg zamierza [zaszkodzić] naszemu bezpieczeństwu. Wróg zajmuje się sprawami takimi jak [nasz] potencjał nuklearny i naukowy, potęga naszych rakiet i tak dalej. To wszystko są jedynie wymówki, [by usprawiedliwić] ich wrogość wobec władz irańskich i narodu irańskiego”[4].
Na powściągliwość militarną Iranu wskazują także wypowiedzi ministra obrony Hosseina Dehghana z 9 lutego 2017 r. W przeddzień Dnia Rewolucji Iranu mówił on o “nowych twierdzeniach kręgów amerykańskich i mediów dotyczących dodatkowego testu pocisku rakietowego przez Iran. Te fałszywe twierdzenia są sposobem tworzenia wroga i iranofobii. To jest planowane przez reżim syjonistyczny, który podżega przez szerzenie kłamstw.
Po pierwsze, jest to fałszywe twierdzenie i nic takiego [jak wystrzelenie rakiety] nie zdarzyło się; po drugie, nawet gdyby taki test został przeprowadzony, nie ma to z nimi nic wspólnego; i po trzecie, program rakietowy Iranu jest programem standardowym i testy pocisków rakietowych są częścią tych planów, które są przygotowywane z góry; te testy są prowadzone w celu utrzymania gotowości obronnej naszego kraju”[5].
- Zatrzymanie prowokacji wobec okrętów U.S. Navy, a także oficjalne oświadczenie IRGC, że odpowiedzialność za zajmowanie się załogami obcych okrętów zatrzymanych na wodach terytorialnych Iranu zostaje przekazana z rąk IRGC do cywilnej Organizacji Portów i Morza (PMO): Jest tak z powodu strachu przed ostrą reakcją administracji Trumpa na upokarzanie amerykańskich jeńców – jak zdarzyło się w styczniu 2016 r., chociaż na to wydarzenie nie było żadnej rzeczywistej reakcji ze strony administracji Obamy[6].
- Zatrzymanie publicznych gróźb spalenia i zatopienia okrętów U.S. w Zatoce Perskiej[7] i niemal całkowite moratorium na wrogie wypowiedzi antyamerykańskie: hasło „śmierć Ameryce” zniknęło niemal całkowicie z oficjalnego dyskursu rzeczników reżimu, włącznie z samym najwyższym przywódcą irańskim, Alim Chameneim[8], jak również zaprzestano publicznego palenia flagi amerykańskiej[9].
W artykule z 16 marca 2017 r., gazeta obozu ideologicznego “Kayhan” zaatakowała rząd prezydenta irańskiego Hassana Rohaniego, stwierdzając, że rząd utrzymuje, że “kiedy wybrano Trumpa, [przedstawiciel rządu Rohaniego] powiedział, że Trump jest nieprzewidywalny i podejmuje nieprzemyślane decyzje – i dlatego jest dla nas lepiej powstrzymać się od powiedzenia czegokolwiek, co go obrazi…”[10]
- Podnoszenie morale i przekonywanie Irańczyków o potędze ich kraju i o potrzebie wiary w Boga i w zdolność armii do stawienia oporu USA: Przykładem tego był wywiad telewizyjny 7 lutego 2017 r., w przeddzień Dnia Rewolucji, z ministrem obrony Dehghanem. W wywiadzie Dehghan powiedział, że dzisiaj, to jest, po przejęciu władzy przez Trumpa, Iran jest w defensywie wobec zagrożenia amerykańskiego: „Uważamy obronę za konieczną dla naszego kraju, dla innych krajów muzułmańskich i [ogólnie] dla muzułmanów… Jest pewne, że wrogowie czyhają na nasz reżim. Jest naszym obowiązkiem wyposażyć się do takiego stopnia, by nikt nie odważył się nam grozić, szantażować lub zaatakować naszego kraju. Wszystkie elementy obronne wraz z narodem jako całością stoją przeciwko wrogowi, by nie dopuścić do jego ataku, a jeśli wróg zaatakuje, ukarzemy go…
Kraje wokół nas nie są dla nas zagrożeniem. Zagrożeniem jest groźba pozaregionalna znana jako reżim arogancji [tj. USA] i dlatego musimy zdobyć wszystko, co daje nam przewagę – to jest, wojna asymetryczna. Musimy działać tak, że oznaczonego dnia [kiedy wybuchnie wojna] nie tylko nie zaskoczy nas strategicznie, ale my zaskoczymy wroga i wyrządzimy mu maksymalne szkody…”[11]
Przykładem starań o podniesienie morale narodowego było przemówienie zastępcy dowódcy IRGC, Hosseina Salamiego, który dawniej często wypowiadał groźby pod adresem USA i mówił, że Iran zniszczy siły amerykańskie w Zatoce. 2 lutego 2017 r. Salami mówił o potencjale obronnym Iranu w świetle jednoczenia szeregów przez jego wrogów: „Dzisiaj wrogowie zjednoczyli siły przeciwko naszej wielkiej rewolucji, ale ich plany są niweczone. Cały świat chce wymazać nas z mapy geograficznej… ale męczennicy pokazali, że można przeciwstawić się każdemu mocarstwu poleganiem na wierze, na islamie i posłuszeństwem wobec przywódcy. Przez poleganie na dżihadzie i męczeństwie możemy przeciwstawić się każdej sile i obronić honor muzułmanów.
Nasza wspaniała historia pełna jest zwycięstw nad arogancja [tj. USA]… Reżimowi islamskiemu w Iranie udało się zdobyć wielkie wpływy w świecie islamskim… Nasz naród jest tak potężny… Prowadzimy wielki dżihad i jak długo muzułmanie [domyślnie: szyiccy] marzą o męczeństwie i polegają na wskazówkach Koranu, który oświetla naszą drogę, nigdy nie będziemy pokonani, ale pokonamy wroga…
Potężna siła rakietowa Iranu jest na liście bezprecedensowych globalnych czynników powstrzymujących. Jeśli wróg obawia się naszej potęgi nuklearnej, może uciec do schronów.
Naród irański nauczył się tworzyć potęgę przez poleganie na wewnętrznej wierze… Każdego dnia rośnie liczba rakiet obronnych, okrętów wojennych i wyrzutni. Powietrze, ziemia i morze są pod panowaniem tego narodu… tutaj na ziemi herosów i męczenników”[12].
W przemówieniu z 4 lutego dowódca Sił Powietrznych IRGC, Amir Ali Hajizadeh, podkreślił zdolność Iranu do oparcia się atakowi amerykańskiemu: „Groźby wobec Iranu czynione przez pewne kręgi amerykańskie są tylko chełpieniem się. Ponieważ znam możliwości naszych sił zbrojnych, mogę z pełnym zaufaniem powiedzieć, że zagraniczne zagrożenie nie wpłynie na nasz reżim islamski. Polegamy na nieskończonej potędze Boga, podczas gdy Ameryka polega na ziemskim wyposażeniu i sile. Wyłonimy się zwycięzcy na arenie w każdym możliwym scenariuszu. Nie zawahamy się na moment przed tworzeniem i wzmacnianiem naszego potencjału obronnego… 24 godziny na dobę pracujemy, by bronić bezpieczeństwa narodu i jeśli wróg popełni najmniejszy błąd, nasze pociski wylądują na jego głowie jak pioruny”[13].
- Wzmocnienie frontu oporu i delegowanie walki z wrogami Iranu – Zachodem, Izraelem, Arabią Saudyjską i państwami Zatoki – zagranicznym najemnikom Iranu: Wśród tych najemników są szyickie milicje [bojówki] w Iraku i Huti w Jemenie, Hezbollah w Libanie i Syrii oraz organizacje palestyńskie, zarządzane przez Iran w celu odrodzenia frontu walki przeciwko Izraelowi (patrz MEMRI Specjalny komunikat Nr 6811, http://www2.memri.org/polish/iran-przygorowuje-sie-militarnie-i-politycznie-wobec-administracji-trumpa-strategiczny-sojusz-z-rosja-wciagniecie-izraela-w-wojne-z-hezbollahem-i-palestynczykami/8460 ,3 marca 2017).
Wspierani przez Iran Huti w Jemenie wystrzeliwali ostatnio pociski rakietowe na Arabię Saudyjską: 17 marca Huti wystrzelili pocisk balistyczny średniego zasięgu na obiekt Aramco w Jazan w Arabii Saudyjskiej[14]. Także 17 marca Huti wystrzelili trzy pociski na meczet w bazie wojskowej w prowincji Ma’rib podczas modłów piątkowych. W ataku zginęły i zostały ranne dziesiątki oficerów i żołnierzy[15]. Ponadto produkowany na miejscu jemeński pocisk balistyczny, Borkan-2, został wystrzelony na bazę lotniczą króla Salmana w Rijadzie[16].
Ponadto reżim syryjski wzmocnił reakcje na izraelskie ataki na konwoje transportujące pociski strategiczne z Iranu do Hezbollahu. W odróżnieniu od przeszłości, w tym tygodniu reżim syryjski wystrzelił rakietę przeciwlotniczą w kierunku samolotu izraelskiego. MEMRI ocenia, że był to wynik nacisku na prezydenta syryjskiego, Baszara Al-Assada i na Hezbollah, by odpowiedzieli zgodnie z polityką Iranu w celu wywołania starcia militarnego z Izraelem.
Ponadto należy wspomnieć, że jako część starań o ożywienie frontu palestyńskiego przeciwko Izraelowi 21 lutego 2017 r. Teheran zwołał Szóstą Konferencję Poparcia Intifady Palestyńskiej. W przemówieniu otwierającym konferencję najwyższy przywódca Chamenei podkreślił potrzebę wsparcia ruchów oporu w ich walce zbrojnej przeciwko Izraelowi i powiedział, że wsparcie Iranu dla tych ruchów jest bezpośrednio związane z oddaniem tych ruchów zasadom „oporu” (tj. walce przeciwko Izraelowi). Szczególnie podkreślił potrzebę dalszego wspierania oporu na Zachodnim Brzegu: „Główną osią oporu jest niezłomność i wytrwałość ludu palestyńskiego, który wychował odważne i oporne dzieci. Zaspokajanie potrzeb ludu palestyńskiego i oporu palestyńskiego jest ważną i kluczową odpowiedzialnością, która będzie prowadzona przez nas wszystkich. Robiąc to, nie powinniśmy ignorować podstawowych potrzeb na Zachodnim Brzegu, ponieważ Zachodni Brzeg ponosi główny ciężar dławionej intifady”. (Patrz MEMRI Specjalny komunikat Nr 6795, http://www2.memri.org/polish/chamenei-w-przemowieniu-na-szostej-miedzynarodowej-konferencji-poparcia-palestynskiej-intifady-stoimy-wraz-z-kazda-grupa-ktora-jest-niezlomna-na-tej-drodze-oporu-rako/8412 ,21 lutego 2017).
Należy także wspomnieć, że jako część działań Iranu przeciwko Izraelowi sekretarz generalny Hezbollahu, Hassan Nasrallah, czynił ostatnio agresywne wypowiedzi o Izraelu w wywiadach dla mediów irańskich i libańskich.
- Próby związania Rosji z Iranem sojuszem strategicznym (Patrz MEMRI Specjalny komunikat Nr 6811, http://www2.memri.org/polish/iran-przygorowuje-sie-militarnie-i-politycznie-wobec-administracji-trumpa-strategiczny-sojusz-z-rosja-wciagniecie-izraela-w-wojne-z-hezbollahem-i-palestynczykami/8460, 3 marca 2017).
- Uparte trzymanie się JCPOA, mimo działań USA, o których przedstawiciele Iranu mówili uprzednio, że doprowadzą Iran do powrotu do sytuacji sprzed JCPOA.
Ponadto w tym kontekście MEMRI ocenia, że Iran w żadnych okolicznościach nie wycofa się z JCPOA, nawet jeśli administracja Trumpa podniesie sankcje przeciwko niemu i nawet jeśli USA podejmie akcję militarna przeciwko interesom Iranu w regionie. Jest tak, ponieważ JCPOA jest historycznym osiągnięciem Iranu, bowiem przyznaje mu status państwa nuklearnego. Ponadto, według gazety “Kayhan”, będącej głosem reżimu irańskiego, rząd Rohaniego przedstawił JCPOA jako narzędzie zapobiegania wojnie przeciwko reżimowi irańskiemu[17].
*A. Savyon jest dyrektorką MEMRI Iranian Media Project; Y. Carmon jest prezesem MEMRI.
Przypisy (nie spolszczone):
[1] See MEMRI Inquiry and Analysis No. 1303, ’Iran Diplomacy’ Following Tripartite U.S.-Russia-Turkey Military Chiefs of Staff Meeting: 'If You Aren’t Sitting At The Table, You Are Being Eaten At The Table,’ March 15, 2017.
[2] Tasnim (Iran), March 9, 2017.
[3] ISI – ImageSat International – is a privately owned company which provides confidential earth imagery acquisition under prioritized tasking management with very high resolution image quality.
[4] Tasnim (Iran), February 4, 2017.
[5] Asr-e-Iran (Iran), February 9, 2017.
[6] According to IRGC Navy commander Ali Fadavi, the IRGC signed an agreement with the Ports and Maritime Organization of Iran (PMO) under which the crews of all foreign naval vessels penetrating Iranian territorial waters and captured by the IRGC would be handed over to the PMO. Defapress.ir February 27, 2017.
[7] An isolated incident on March 4, 2017 saw IRGC boats approach an American destroyer, forcing it to change course. The Iranians later argued that the incident came about because the destroyer had deviated from its regular path. Tasnim (Iran), March 8, 2017.
[8] Assembly of Experts head and Guardian Council secretary Ayatollah Ahmad Jannati was the one official who did use the „death to America” slogan during a Revolution Day parade on February 10, 2017. He said: „Today, we all chant the slogan 'death to America’ and trample its flag. This means we will not compromise nor back down to evil. We are not alone in the world, and throughout the world there are many nations that trample the American flag. Hostility towards America is the slogan of all those who are oppressed and desire freedom. We will never end our hostility towards evil, and we will always chant the slogan 'no to humiliation.'” Fars (Iran), February 10, 2017.
[9] It should be noted that some attempted to justify this by calling it a sign of respect for the American people who voted against Trump.
[10] Kayhan (Iran), March 16, 2017. It should be mentioned that while the ideological camp’s hawks, such as the IRGC and Kayhan, accuse the pragmatic camp and President Rohani of responsibility for this policy of self-restraint, Supreme Leader Khamenei consents to this policy, and even leads it himself.
[11] Tasnim (Iran), February 8, 2017.
[12] Tasnim (Iran), February 2, 2017.
[13] Tasnim (Iran), February 4, 2017.
[14] Al-Akhbar (Lebanon), March 18, 2017.
[15] ’Okaz (Saudi Arabia), March 18, 2017.
[16] Al-Quds Al-Arabi (London), March 18, 2017.
[17] Kayhan (Iran), March 16, 2017.
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org.
