Wprowadzenie
Po miesiącach, podczas których armia egipska trzymała się w cieniu i powstrzymywała od bezpośredniego angażowania się w politykę, niedawno jej ponowne wejście do polityki stało się widoczne, niektórzy ludzie w siłach zbrojnych i opozycji podnoszą nawet możliwość powrotu armii do władzy.
Rada Najwyższa Sił Zbrojnych (SCAF) rządziła Egiptem przez 18 miesięcy, od obalenia Hosniego Mubaraka w styczniu 2011 r. do zwycięstwa prezydenta Mursiego w wyborach w czerwcu 2012 r. Podczas tych rządów SCAF była szeroko krytykowana; przeprowadzano masowe protesty i wzywano do jej usunięcia [1] . W połowie sierpnia 2012 r. Mursi, żeby utwierdzić swoją pozycję, usunął ludzi z najwyższych stanowisk w armii [2] ; nie było silnego sprzeciwu wobec tego posunięcia, a nawet doprowadziło ono do spekulacji, że istnieje sojusz między nowym przywództwem armii i Bractwem Muzułmańskim (BM). Wydawało się, że armia powróciła do swojej poprzedniej roli – obrony bezpieczeństwa narodowego i odsunęła się od spraw politycznych – odzyskując w ten sposób zaufanie społeczne i wizerunek armii ludu.
Niedawno pojawiło się wiele doniesień w mediach egipskich i arabskich o napięciach między reżimem Mursiego i BM a przywództwem wojskowym. Należy zauważyć, że mimo tych doniesień, żadna strona nie potwierdziła oficjalnie istnienia jakichkolwiek napięć. Doniesienia wskazują na różnicę zdań między stronami w rozmaitych sprawach dotyczących kierowania państwem – takich jak dochodzenie w sprawie zamachu terrorystycznego w Rafah w sierpniu 2012 r., stosunki z Hamasem i szmugiel tunelami między Egiptem a Gazą, stosunki z Iranem oraz udział armii w dławieniu protestów w całym kraju.
Równocześnie w wojsku i na ulicy narosły obawy dotyczące zamiarów Mursiego i BM zastąpienia najwyższego dowództwa armii ludźmi lojalnymi wobec BM. Obawy te wyłoniły się po wypowiedziach funkcjonariuszy BM, które interpretowano jako krytykę obecnego dowództwa armii. Ponadto niedawne pogłoski wskazują, że reżim zamierza usunąć ministra obrony Abd Al-Fataha Al-Sisiego. Te pogłoski były interpretowane w mediach egipskich jako balon próbny BM, który miał sprawdzić reakcję społeczeństwa na takie posunięcie, które może doprowadzić armię pod kontrolę BM. Chociaż kręgi reżimowe zaprzeczają takim zamiarom, pogłoski wystarczyły, by wywołać protesty wspierające armię i sprzeciwiające się zamianie jej w narzędzie BM.
Wśród przeciwników reżimu, szczególnie w miastach nad Kanałem – które od wyroku w styczniu 2013 r. w sprawie masakry na stadionie w Port Saidzie [3] stały się centrum fermentu i rebelii przeciwko reżimowi – były nawet wezwania do mianowania ministra obrony Abd Al-Fataha Al-Sisiego prezydentem na miejsce Mursiego; wezwanie to propagowały także kampanie na Facebooku. Jako część walki o obalenie reżimu Narodowy Front Ocalenia, który jest organizacją parasolową sił opozycji, także wzywał do interwencji armii na wypadek chaosu, ale podkreślał, że chodzi ściśle o interwencję w sprawach bezpieczeństwa, nie o interwencję polityczną, ponieważ nie chce, by armia powróciła do pełni władzy. Przedstawiciele armii także powtórzyli ostrzeżenia, że gdyby uznali, iż Egipt ześlizguje się w chaos, interweniowaliby, żeby do tego nie dopuścić. Jednak wielu Egipcjan, włącznie z przeciwnikami reżimu, odrzuca myśl przywrócenia armii roli politycznej jako reakcję na rozczarowanie BM.
18 kwietnia 2013 r. w wystąpieniu przed Komisją Stosunków Zagranicznych Senatu sekretarz stanu USA John Kerry chwalił armię egipską za utrzymywanie bezpieczeństwa w Egipcie i krytykował reżim Mursiego. Niektórzy analitycy egipscy uznali to za wskaźnik wycofania przez administrację USA poparcia dla reżimu BM w Egipcie i przesunięcie poparcia na armię.
W niniejszej pracy dokonujemy przeglądu sporu między armią a reżimem w Egipcie i pokazujemy przykłady wezwań do powrotu armii do władzy oraz głosów sprzeciwiających się temu.
[Całość raportu można przeczytać po angielsku tutaj:
http://www.memri.org/report/en/0/0/0/0/0/0/7157.htm ]
* L. Lavi jest pracownikiem badawczym w MEMRI.
————————————————-
[1] See MEMRI Inquiry & Analysis Series Report No. 748, In Egypt, Criticism of SCAF Intensifies, October 11, 2013; MEMRI Inquiry & Analysis Series Report No. 708, The Egyptian Protests: A Second Revolution – Now against the Supreme Council of the Armed Forces, July 15, 2011; and MEMRI Special Dispatch No. 3963, Disappointed with Revolution’s Gains, Egyptians Renew Protests, July 3, 2011.
[2] See MEMRI Special Dispatch No. 4908, Egyptian President Muhammad Mursi Rescinds The SCAF’s Authority, August 24, 2012.
[3] See MEMRI Inquiry & Analysis Series Report No. 921, Egypt Prepares For Second Anniversary Of January 25 Revolution Amid Unprecedented Tension Between Muslim Brotherhood And Opposition Camp, January 24, 2013.
