Kiedy zbliża się 24 listopada 24, 2014, docelowa data osiągnięcia porozumienia nuklearnego między P5+1a Iranem, Iran znowu podniósł sprawę nieistniejącej fatwy Najwyższego Przywódcy Alego Chameneiego, która rzekomo zakazuje broni jądrowej w Iranie.

Ostatnio wysocy przedstawiciele reżimu irańskiego, przewodniczący Madżlisu Ali Laridżani i prezydent Hassan Rohani podnieśli tę sprawę. 8 listopada Laridżani powiedział: „Fatwa nuklearna Przywódcy [Chameneiego] jest ważniejsza niż jakakolwiek ustawa [państwowa]” [1]. 12 listopada prezydent Rohani wyjaśnił, że „Islamska Republika Iranu jest związana wszystkimi regulacjami międzynarodowymi [w sprawach nuklearnych] i jest zobowiązana do wykonania fatwy Przywódcy [Chameneiego], która jest największą gwarancją, że [program nuklearny] Iranu będzie poruszał się [tylko] drogą cywilną” [2]. W ostatnich dniach biuro Chameneiego niemal codziennie zamieszczało posty na oficjalnych stronach Twittera i Facebooka o fatwie zakazującej broni nuklearnej.



@Khamenei_ir, 12 listopada 2014

Kwestia gwarancji, że Iran nie zbuduje broni jądrowej jest w centrum negocjacji i wydaje się, że zajmując się tą kwestią USA akceptują istnienie tej fatwy jako faktu i żądają, by jej treść została zakotwiczona w porozumieniu międzynarodowym [3]. W odróżnieniu od tego Iran stoi na stanowisku, że fatwa jest alternatywą do jakiegokolwiek porozumienia międzynarodowego gwarantującego pokojowy charakter irańskiego program nuklearnego, a wręcz dla każdego prawa międzynarodowego zakazującego broni jądrowej. Znaczy to, jak twierdzą, że fatwa powoduje, iż wszelkie międzynarodowe gwarancje są zbędne [4]. Jak jednak stwierdzono, ta fatwa nie istnieje. Najwyższy Przywódca Chamenei nigdy nie wydał takiej fatwy i nie istnieje ona nigdzie w zapisach on line jego oficjalnych fatw, nawet całe lata po tym, jak ta kwestia stała się centralna w negocjacjach. Chociaż Chamenei w przeszłości wydawał publiczne oświadczenia przeciwko broni jądrowej, nie mają one prawnego statusu religijnego fatwy. Dalszym dowodem jest to, że w publikacji z czerwca 2014 irańskiego ministerstwa spraw zagranicznych, która wyliczała fatwy duchownych irańskich przeciwko broni jądrowej, rzekoma fatwa Chameneiego świeci nieobecnością (lista znajduje się w Aneksie poniżej).

Patrz raporty MEMRI w sprawie nieistniejącej fatwy:


Niniejszy raport jest przeglądem dwóch publikacji autorstwa Irańczyków, które w ostatnich miesiącach poddawały w wątpliwość istnienie fatwy, którą, jak twierdzi reżim irański, Najwyższy Przywódca, Ali Chamenei wydał przeciwko broni jądrowej.

Irańczycy kwestionują istnienie fatwy Chameneiego zakazującej broni jądrowej

Latem 2014 r. istnienie rzekomej fatwy Najwyższego Przywódcy, Alego Chameneiego, zakazującej broni jądrowej zostało zakwestionowane w dwóch publikacjach autorstwa Irańczyków. 16 lipca 2014 r. artykuł na witrynie internetowej BBC Farsi w artykule zatytułowanym “Gdzie jest fatwa Przywódcy irańskiego o broni jądrowej?” znawca prawa irańskiego Bahman Aghai Diba, zauważył, że tradycyjna fatwa szyicka składa się z pytania postawionego starszemu rangą ajatollahowi oraz jego odpowiedzi. Podkreślił, że rzekoma fatwa Chameneiego nie trzyma się tego formatu, ponieważ podobno została wydana jako część wypowiedzi Chameneiego na konferencji w Teheranie. Podkreślił fakt, że fatwa ta nie została zamieszczona na ani jednej ze stron internetowych Chameneiego – na których jest wiele innych jego fatw – i powiedział, że budzi to pytania dotyczące samego istnienia tej fatwy oraz uniemożliwia zbadanie jej źródeł i treści.

Ponadto 24 lipca 2014 r. irański karykaturzysta na wygnaniu, Nikahang Kowsar, opublikował karykaturę w gazecie internetowej “Rooz” szydząc z twierdzenia reżimu, że taka fatwa istnieje.

[Fragmenty artykułu Aghaia Diby, tłumaczenie karykatury Kowsara oraz Aneks zawierający listę fatw przeciwko broni jądrowej można przeczytać po angielsku tutaj: www.memri.org/report/en/0/0/0/0/0/0/8222.htm ]



Przypisy (nie spolszczone):

[1] Econews.ir, November 8, 2014.

[2] President.ir, November 12, 2014.

[3] In a March 22, 2014 Voice of America interview, U.S. Secretary of State John Kerry said: „Well, I have great respect for a fatwa. A fatwa is a very highly regarded message of religious importance. And when any fatwa is issued, I think people take it seriously, and so do we, even though it’s not our practice. But we have great respect for what it means. And – but the trick here – the trick – the art, the requirement here, is to translate the fatwa into a legally binding, globally recognized, international understanding. And so I hope that’s achievable. And I think it’s a good starting place. And President Obama and I both are extremely welcoming and grateful for the fact that the supreme leader has issued a fatwa declaring that [emphasis MEMRI’s]. That’s an important statement. But now we need to take that and put it into a sort of understandable legal structure, if you will, that goes beyond an article of faith within a religious belief or a process into a more secular process that everybody can attach a meaning to.” State.gov, March 22, 2014. [4] For example, Iranian Atomic Energy Organization director and former foreign minister Ali Akbar Salehi, who is very well acquainted with the nuclear negotiations, said at a February 19, 2014 Iranian National Conference on Nuclear Law in Tehran marking „Khamenei’s issuing of his historic fatwa banning nuclear weapons”: „This historic fatwa can be treated as a legitimate document, with validity equal to the validity of the text of international treaties.” Kayhan (Iran), February 19, 2014.