Syryjski intelektualista Haszem Saleh powiedział 6 stycznia 2023 r. w wywiadzie dla Al-Arabiya Network (Arabia Saudyjska), że islam „pilnie potrzebuje” religijnego „oświecenia”. Powiedział, że islam nadal cierpi z powodu ekstremizmu, ignorancji, takfir i wojen sekciarskich, i powiedział, że islam musi porzucić swoje średniowieczne poglądy na religię na rzecz nowoczesnego postrzegania. Dodał: „Nie możemy dalej gardzić innymi religiami”. Więcej informacji o Haszemie Salehu można znaleźć w klipie MEMRI TV nr 7250.

Aby zobaczyć klip z syryjskim intelektualistą Hashemem Salehem, kliknij tutaj lub poniżej:

„Jak możemy interpretować nasze [islamskie] dziedzictwo z perspektywy oświecenia i wyzwolenia, a nie z perspektywy takfir, zakazu, odrzucenia i wykluczenia innych?”

Hashem Saleh: Nikt nie może zaprzeczyć, że mamy dzisiaj problemy – ekstremizm, ignorancję, takfir , wojny religijne i tak dalej. Nie możemy zaprzeczyć ich istnieniu.

Europa pozbyła się tych rzeczy 150-200 lat temu. To jest historyczny dystans między europejskim postępem a arabskim i islamskim zacofaniem. To jest historyczny dystans 200-300 lat, jeśli chodzi o interpretację religii i religijne oświecenie. Jesteśmy w pilnej potrzebie religijnego i filozoficznego oświecenia.

[…]

Jak interpretować nasze dziedzictwo z perspektywy oświecenia i wyzwolenia, a nie z perspektywy takfiru, zakazu, odrzucenia i wykluczenia innych? To jest istotna kwestia, bo zanurzeni jesteśmy w średniowiecznej mentalności. Istnieje mentalność średniowieczna i istnieje mentalność epoki nowożytnej. Nie są takie same.

„Nie możemy nadal gardzić innymi religiami… Musimy szanować dziedzictwo innych społeczeństw, aby żyć w XXI wieku, a nie w IX czy X”

„W średniowieczu wierzono, że na ziemi może być tylko jedna prawdziwa religia, a nawet w ramach tej religii może istnieć tylko jedno prawdziwe wyznanie. Nie możemy już tak żyć. To jest takfir. Na przykład Kościół chrześcijański uważał wszystkie inne religie za heretyckie – islam, buddyzm, hinduizm, a nawet w obrębie chrześcijaństwa uważał protestantów i prawosławnych za heretyków. To jest mentalność i idee średniowiecza. To nie może istnieć w XXI wieku.

[…]

Nie możemy ciągle pogardzać innymi religiami. Musimy uznawać inne religie – judaizm, chrześcijaństwo, buddyzm, hinduizm, konfucjanizm. Musimy szanować dziedzictwo innych społeczeństw, aby żyć w XXI wieku, a nie w IX czy X wieku. Nie żyjemy już nie w średniowieczu.