Wprowadzenie
22 marca 2014 r. w wywiadzie dla Voice of America z okazji Norooz, perskiego Nowego Roku sekretarz stanu USA Kerry powiedział, że on i prezydent Obama są “wdzięczni”, że irański Najwyższy Przywódca Ali Chamenei wydał fatwę zakazująca posiadania, rozwoju i użycia broni nuklearnej. Poniżej podajemy fragmenty tego wywiadu:
Pytanie:Najwyższy Przywódca Chamenei, którego fatwa jest wspomniana, został znowu wymieniony w przesłaniu [z okazju] Norwuz, [ale on] nadal mówi, że Amerykanie nie są wiarygodni. Jak ważna jest pana zdaniem ta fatwa, ta nuklearna fatwa?
John Kerry: No cóż mam wielki szacunek dla fatwy. Fatwa jest bardzo wysoko ocenianym przesłaniem o znaczeniu religijnym. I kiedy zostaje wydana fatwa, sądzę, że ludzie traktują ją poważnie i to samo robimy my, chociaż nie jest to naszą praktyką. Ale mamy wielki szacunek dla tego, co ona znaczy. I – ale tu jest trik – trik – sztuka, wymóg, by przełożyć tę fatwę na prawnie wiążące, globalnie uznawane, międzynarodowe porozumienie. I to, jak sądzę, jest osiągalne. I sądzę, że jest to dobry punkt startowy. I Prezydent Obama i ja niezwykle gorąco i z wdzięcznością witamy fakt, że najwyższy przywódca wydał fatwęto oznajmiającą [podkreślenie MEMRI]. To jest ważne oświadczenie. Teraz jednak musimy wziąć to i włożyć w jakąś zrozumiałą strukturę prawną, żeby tak powiedzieć, która wychodzi poza artykuł wiary w ramach wyznania religijnego lub procesu w bardziej świecki proces, do którego wszyscy mogą przypisać znaczenie” [1] .
Żadna taka fatwa nigdy nie została wydana; nikt jej nigdy nie widział, a administracja amerykańska nigdy nie poprosiła o pokazanie jej tej fatwy
Podczas gdy administracja USA potwierdza, chwali i często nawiązuje do fatwy wydanej przez irańskiego Najwyższego Przywódcę Alego Chameneiego, która zakazuje broni nuklearnej, tej fatwy nigdy nie widziano i jak wskazuje szereg raportów MEMRI, ta fatwa w rzeczywistości nie istnieje. Ponadto administracja USA nigdy nie zażądała nawet, by pokazano jej tę fatwę, ani nie starała się o jej opublikowanie..
MEMRI opublikował następujące raporty o tej nieistniejącej fatwie:
MEMRI Seria Badań I Analiz – Nr 825 – 19 kwietnia 2012
Wznowione rozmowy nuklearne Iran-Zachód – Część II: Teheran próbuje zwieść prezydenta Obamę i sekretarz stanu Clinton nieistniejącą fatwą Najwyższego Przywódcy Chameneiego przeciwko broni nuklearnej
MEMRI Seria Specjalnych Komunikatów – Nr 5406 – 13 sierpnia 2013
Opublikowanie zestawu najnowszych fatw irańskiego Najwyższego Przywódcy Chameneiego – bez rzekomej fatwy o bombie nuklearnej
MEMRI Seria Specjalnych Komunikatów – Nr 5461 – 29 września 2013
Sukces nowej strategii irańskiej (I) – Administracja amerykańska połyka kłamstwo o “fatwie” Chameneiego przeciwko broni nuklearnej
MEMRI Seria Badań I Analiz – Nr 1022 – 4 października 2013
Oficjalna wersja irańska dotycząca rzekomej fatwy Chameneiego przeciwko broni nuklearnej jest kłamstwem
Kerry wzywa do „przełożenia [nieistniejącej] fatwy w prawnie wiążące, międzynarodowo uznane porozumienie”
Należy wspomnieć, że choć sekretarz stanu Kerry pomija krok polegający na zdobyciu dowodu istnienia fatwy, wzywa on Iran do „przełożenia tej fatwy na prawnie wiążące, globalnie uznawane, międzynarodowe porozumienie” i do „włożenia [jej] w jakąś zrozumiałą strukturę prawną … która wychodzi poza artykuł wiary w ramach wyznania religijnego lub procesu w bardziej świecki proces, do którego wszyscy mogą przypisać znaczenie”.
Oficjalne stanowisko Iranu: Fatwa jest alternatywą do wszystkiego, co Kerry proponuje w swoich wypowiedziach
Jednak oficjalnym stanowiskiem irańskim jest, że ta fatwa – której nieistnienie udowodnił MEMRI – jest rzeczywistą alternatywą wszystkiego, co Kerry proponuje w swoich powyższych wypowiedziach oraz że jest to alternatywa preferowana w stosunku do prawa międzynarodowego.
Na przykład, dyrektor Irańskiej Organizacji Energii Atomowej i były minister spraw zagranicznych Ali Akbar Salehi, który jest bardzo dobrze zaznajomiony z negocjacjami nuklearnymi, powiedział 19 lutego 2014 r. Irańskiej Konferencji Narodowej o Prawie Nuklearnym w Teheranie z okazji „wydania przez Chameneiego historycznej fatwy zakazującej broń nuklearną”: „Ta historyczna fatwa może być traktowana jak prawomocny dokument z ważnością równą ważności tekstu traktatu międzynarodowego” [2] .
Przewodniczący Madżlisu, Ali Laridżani, który jest bliski Chameneiemu, powiedział 5 grudnia 2013 r. przewodniczącemu parlamentu Omanu, że nuklearna fatwa Chameneiego „jest ważniejsza niż prawo[państwowe], bo w odróżnieniu od prawa nie można jej zmienić” [3] .
Dodatkowo w artykule w periodyku ”Irański Przegląd Spraw Zagranicznych” wysoki urzędnik irańskiego ministerstwa spraw zagranicznych Sirjani-Szahabi Farhad [4] napisał, że ta fatwa oznacza, iż zobowiązanie Iranu do zakazu broni nuklearnej jest większe i bardziej wszechstronne niż tego wymaga NPT. Ponadto twierdził on, że ta fatwa „uzupełnia i oferuje dodatkowe i niepodważalne zapewnienia narodowe i międzynarodowe ponad te, jakich dostarcza NPT”, ponieważ NPT jest „z natury dyskryminujący”, zaś fatwa nie jest.
Napisał: “Zobowiązanie podjęte przez Iran poprzez tę fatwę jest pod pewnymi ważnymi względami bardziej wszechstronne i długotrwałe niż to, [na co] Iran zobowiązał się w ramach NPT… Zobowiązanie fatwy jest jednostronne i bezwarunkowe. Ponadto, zobowiązanie przyjęte przez Iran poprzez te fatwę jest pod pewnymi względami bardziej wszechstronne niż NPT.
Kierowana fatwą Najwyższego Przywódcy Republika Islamska Iranu jednostronnie, na wszystkie czasy i w każdych warunkach powstrzyma się od produkowania, nabywania, magazynowania i używania wszelkiego rodzaju broni masowego zniszczenia, włącznie z bronią nuklearną. Chociaż jej terminologia różni się od NPT, do którego Iran zobowiązał się od jego początku w 1968 r., fatwa zakazuje Iranowi nabycia broni nuklearnej posunięciami i sformułowaniami nie mniej wszechstronnymi lub mniej restrykcyjnymi niż te, które ustalił NPT.
W tym sensie uważam, że wobec Iranu ta fatwa uzupełnia i oferuje dodatkowe i niepodważalne zapewnienia narodowe i międzynarodowe ponad te, jakich dostarcza NPT. Chociaż NPT jest z natury dyskryminujący – dzieląc państwa członkowskie na nuklearnych posiadaczy i nuklearnych nie posiadaczy – ta słabość jest zwiększona przez politycznie wybiórcze traktowanie jego artykułów …” [5]
Przypisy (nie spolszczone):
[1] State.gov, March 22, 2014.
[2] Kayhan(Iran), February 19, 2014.
[3] ISNA (Iran), December 5, 2013.
[4] Sirjani-Shahabi Farhad served as Deputy Permanent Representative at the Geneva Mission (1982-1985) and Ambassador to Zimbabwe (1986-1989). He was Director of the United Nations Department (1989-1993) and Director of Disarmament and International Security Department, Ministry of Foreign Affairs (1996-1998). He also served as Special Assistant to the Executive Secretary of the Preparatory Commission for Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty Organization, Vienna (1998-2008). Currently he serves as Senior Expert at the Legal and International Department of the Iranian Foreign Ministry, and is also a member of the academic board of the School of International Relations affiliated with the Foreign Ministry. [5] Iranian Review of Foreign Affairs, Summer 2013.
