W ostatnich miesiącach opublikowano w saudyjskiej prasie kilka artykułów dotyczących kwestii świeckości i państwa obywatelskiego. Wyróżniają się wśród nich dwa artykuły liberalnej publicystki, Wafy Al-Raszid, w gazecie “Okaz”, w których nawoływała do przystosowania religijnych percepcji do ducha czasów i porzucenia strachu przed takimi pojęciami jak świeckość, państwo obywatelskie i rozdział religii i państwa. W pierwszym z tych artykułów, z 26 stycznia 2020 r., Al-Raszid napisała, że dyskurs o świeckości w świecie muzułmańskim charakteryzuje się hipokryzją, ponieważ muzułmanie zakazują świeckości w swoich krajach i oskarżają jej zwolenników o herezję, ale równocześnie chętnie akceptują świeckość na Zachodzie, która jest podstawą jego tolerancji wobec wyznawców wszystkich religii, włącznie z muzułmanami. Al-Raszid podkreślała, że rozdział religii i państwa nie oznacza likwidacji religii ani walki z nią, i że ta koncepcja w rzeczywistości zgadza się z pewnymi myślami w Koranie. Wezwała muzułmanów do czytania źródeł religijnych z otwartymi oczyma i reformowania swojego postrzegania i interpretacji religijnych tekstów.
W drugim artykule, z 14 czerwca 2020 r., Al-Raszid wystąpiła przeciwko konserwatywnym kręgom, które sprzeciwiają się rozdzieleniu religii i państwa i uparcie chowają głowy w piasek, ignorując rzeczywistość, która zaprzecza ich poglądom. Wezwała do przyjęcia zmian, religijnego oświecenia i stosowania rozumu w religijnych interpretacjach w celu przyciągnięcia młodego pokolenia bliżej do islamu.
Artykuły Al-Raszid wywołały reakcje Saudyjczyków na Twitterze, z niektórymi użytkownikami popierającymi ją, ale większość atakowała jej artykuł i potępiała „Okaz” za pozwolenie jej na opublikowanie tego artykułu. Ci użytkownicy oskarżali Al-Raszid o szerzenie dewiacyjnych i radykalnych idei, które podważają podstawy saudyjskiego królestwa i narażają narodowe bezpieczeństwo, a także wzywali do ukaranie jej i gazety.
Wśród tych, którzy wystąpili przeciwko świeckości, był także saudyjski dziennikarz, 'Ali Batih Al-’Omary. W artykule z 14 czerwca w gazecie “Al-Yawm”, wystąpił przeciwko autorom w Arabii Saudyjskiej i Zatoce, którzy opowiadają się za świeckością, która, jak powiedział, jest pojęciem obcym islamowi, powstałym w Europie w reakcji na sytuacje, jakie nie istnieją w arabskich społeczeństwach. Al-’Omari poddał także w wątpliwość motywację tych autorów, zastanawiając się, czy ich pomysły nie wypływają z wrogości wobec islamu lub pragnienia zwrócenia na siebie uwagi.
To nie pierwszy raz kwestia sekularyzmu była w centrum publicznej debaty w Arabii Saudyjskiej. W 2016 r. wielu w królestwie wystąpiło przeciwko planom Ministerstwa Edukacji, by rozpocząć projekt o nazwie “Odporność”, którego celem było “zaszczepienie” dzieci przeciwko radykalnym ideom, włącznie z islamistycznym ekstremizmem, ale także liberalizmem, sekularyzmem, ateizmem i westernizacją[1].
Niniejsze opracowanie jest przeglądem dyskursu o świeckości w ostatnich miesiącach.
[Dalszy tekst nie jest spolszczony]
[1] See MEMRI Inquiry and Analysis No. 1288, Saudi Education Ministry Project To 'Inoculate’ Schoolchildren Against Liberalism And Secularism Causes Furor In The Country, December 2013, 2016.
[2] ’Okaz (Saudi Arabia), January 26, 2020.
[3] Prominent Egyptian writer and thinker Farag Foda (1946-1992) advocated the separation of religion and state and was assassinated by Islamists for his progressive views.
[4] ’Okaz (Saudi Arabia), June 14, 2020.
[5] Twitter.com/fofKEDL, January 26, 2020.
[6] Twitter.com/salim2308, June 14, 2020.
[7] Twitter.com/sattam_al_saud, January 26, 2020.
[8] Twitter.com/ahmadalshehrie, June 14, 2020.
[9] In 1992 Saudi Arabia passed the Basic Law of Government, the fist article of which stipulates that the Quran and the Sunna are the constitution of the Saudi State.
[10] Twitter.com/saiaq_1980, June 26, 2020.
[11] Twitter.com/HamadAlateq, January 26, 2020.
[12] Al-Yawm (Saudi Arabia), June 14, 2020.
