Niedawno w mediach saudyjskich rozgrywała się kontrowersja na temat znaczenia feminizmu i jego miejsca w saudyjskim społeczeństwie. Argumenty zaogniły się po upublicznieniu na początku listopada 2019 r. promocyjnego wideo „Prezydencji bezpieczeństwa państwowego” – organu składającego się z służb kontrterrorystycznych i krajowego wywiadu – w którym wymieniono feminizm jako ekstremistyczną ideologię, której musi się unikać tak samo jak homoseksualizmu, westernizacji, swobody seksualnej, ateizmu, takfir, terroru szerzenia anarchii itp.[1]

W kontekście tej gorącej debaty saudyjska postać medialna, Nadine Al-Budair, która mieszka w Dubaju, opublikowała artykuł w saudyjskiej gazecie „Okaz”, zatytułowany Czy słyszeliście kiedyś liberała oskarżającego kogoś o herezję?. W artykule potępiła ona wojnę terminologiczną o pojęcie feminizmu i wystąpiła przeciwko Saudyjczykom, którzy etykietują działaczki kobiece jako feministki i oskarżają je o herezję i zdradę, bez rozumienia, czym w rzeczywistości jest feminizm. Powiedziała, że Arabia Saudyjska zmarnowała czas i zasoby na daremne debaty o znaczenie feminizmu, i ostrzegła, by społeczność nie padła ofiarą samozwańczych strażników moralności, którzy roszczą sobie wyłączne prawo do definiowania i sądzenia feminizmu[2].

Poniżej podajemy tłumaczenie jej artykułu[3]:

Nadine Al-Budair (źródło: Alraimedia.com)

Przez dziesięciolecia debatowaliśmy o prawie kobiet do prowadzenia samochodu, podczas gdy inne kobiety były  kosmonautkami.

W którymś momencie mojego [zawodowego] życia [jako postać medialna i autorka] regularnie byłam narażona na terrorystyczne komunikaty, grożące [mi] zamordowaniem, z tego prostego powodu, że byłam młodą kobietą, która ukończyła studia uniwersyteckie i postanowiła myśleć nieszablonowo. Trwałam w odchyleniu od tradycyjnego wzoru życia, zamiast zaakceptować scenariusz wyznaczony młodym kobietom w regionie – to jest, wejście do klatki małżeństwa. Nie dbam o to, że ludzie ucieszyliby się, [gdyby mnie zobaczyli] w białej sukni [ślubnej]. Dbam o to, by mieć sensowne życie do samego końca…

Zanim feminizm stał się popularnym trendem, grupa, która nie zna znaczenia liberalizmu, nadała mi etykietę „Nadine liberałka”… Często podczas zgromadzeń, spotkań i konferencji ktoś, kto określał liberalizm i sekularyzm jako herezję, znacząco patrzył w moim kierunku, próbując wplątać mnie w niekończące się spory z ludźmi, którzy nigdy nie przeczytali ani jednej książki lub artykułu o liberalizmie. Tak było w przeszłości.

Dzisiaj postanowiłam powstrzymać się przed [udziałem] w wojnach o terminologię. Już spędziłam dość dużo lat, spierając się z ludźmi w celu poprawiania ich błędów. Co skłoniło mnie do dyskutowania o artykule, jaki napisałam, z kimś, kto nigdy go nie przeczytał, ale usłyszał, że zrywa z tradycją? Jak można przekonać kogoś, kto słyszał fatwę swojego szejka, który [widocznie] nigdy się nie myli, mówiącą, że sekularyzm jest herezją,   że [w rzeczywistości] sekularyzm jest nurtem politycznym, niezwiązanym z ateizmem? Jak [mogę] przekonać któregokolwiek z tych ludzi, którzy spierają się [ze mną], że wolnością, jakiej chcę, jest prawo wyboru, skoro on sam zaledwie potrafi wymówić słowo „liberalizm”?

Czy nie mieliśmy dosyć ekstremizmu, który tak długo angażował nas w zajadłe debaty o fundamentalnych przesłankach życia, powodując, że zaniedbaliśmy kreatywność? Spędziliśmy dziesięciolecia na dyskusjach o prawie kobiet do prowadzenia samochodu, podczas gdy inne kobiety latały w przestrzeni kosmicznej.

Arabia Saudyjska nie ma feministycznego ruchu jak w innych częściach świata; Przed atakowaniem feminizmu, weźcie książkę i zobaczcie, co to jest.

Skończmy tę szalejącą wojnę o terminologię. Nowa Arabia Saudyjska nie potrzebuje tej wyczerpującej i zastygłej mentalności. Mówię, że skończyłam z obroną pojęcia feminizmu wobec ludzi, którzy nie wiedzą, co to jest, niemniej wyklinają to… Jeśli sądzisz, że [feminizm] jest herezją, to jest twój problem. Jeśli sądzisz, że jest zdradą, to jest twój problem. I jeśli sądzisz, że już istnieje w Arabii Saudyjskiej, to jest to katastrofa.

Od początku [mojej drogi], za każdym razem, kiedy pytano mnie o opinię w sprawie ruchu feministycznego w Arabii Saudyjskiej, odpowiadałam: gdzie on jest? Nie ma wyraźnego, zorganizowanego, saudyjskiego ruchu feministycznego. Istnieje feministyczna ideologia i jest wiele indywidualnych żądań praw kobiet, ale tego nie można definiować jako… pełnego ruchu feministycznego, jak ruchy, które wyłoniły się [gdzie indziej] na świecie.

Obecnie słyszymy nonsensowne paplanie o tym, że saudyjski feminizm różni się od feminizmu [gdzie indziej] na świecie [i że] feminizm tutaj jest obcym agentem i jest heretycki. Nonsens! Ja, na przykład, żądam wolności i prawa wyboru, i chcę pełnej równości [płci], równości w prawach i obowiązkach. To jest [dokładnie to], co nasz następca tronu podkreślał w swojej nowej wizji, która niedawno przywiodła nas do cywilizacji. Czy to czyni mnie niewierną, zdrajczynią, obcą agentką feministyczną?

Odprężcie się. Ostatnią rzeczą, o jakiej myślę, jest pisanie o historii feminizmu i jego trzech falach, i [obecnej] czwartej fali, lub o przekonywaniu was, że globalne ruchy feministyczne powiewają dzisiaj sztandarem równości i walki z przemocą wobec kobiet. Nie będę także omawiać oskarżenia, że feminizm stanowi [moralne] zepsucie… i perwersję, jak to robiłam, [kiedy] ścierałam się z [tymi, którzy] oskarżają liberalizm o nauczanie moralnej rozwiązłości, nagości, mieszania [płci] i perwersji. Wcale tego nie zrobię. Weźcie książki [które o tym piszą] i przeczytajcie je.

Ci, którzy oskarżają feministki o rozwiązłość, powinni stanąć przed sądem i zostać ukarani za zniesławienie  

Idealistom, którzy boją się, że nasze córki zboczą z prostej drogi, mówię: nasze młode studentki, które zostały wysłane [za granicę] na studia, już żyły w samym sercu ziem wyzwolenia, wróciły stamtąd z wspaniałymi dyplomami i chwałą, i otrzymały najwyższe możliwe stopnie. Czy tamtejsze ruchy feministyczne zrobiły z nich [osoby] niemoralne i zboczone? Ponadto, w dzisiejszych czasach wszystko jest jawne w Internecie i wewnątrz ich domów. Przestańcie oskarżać nasze córki i traktować je z zazdrością. O, wy idioci, którzy oskarżacie [kobiety] o herezję i zdradę tylko dlatego, że mają coś, czego wyście nigdy nie mieli – tożsamość, wolę i wytrwałość – i wiedzą dokładnie, czego chcą od życia..

W przeszłości byli ekstremiści, którzy mówili, że jeśli kobieta będzie prowadzić samochód, spotka kochanka, a dzisiaj kaznodzieje moralności i cnoty mówią, że jeśli kobieta otrzyma wolność, stanie się zboczona lub [zostanie] zagranicznym agentem. Czy zostaliśmy wyzwoleni od kaznodziei pobożności [tylko] po to, byśmy wpadli w ręce stróżów moralności? I czy będziemy milczeć wobec tych, którzy oskarżają nasze córki i żony, i kwestionują ich moralność, honor, narodowość i reputację? Czy też zażądamy, by [ci oskarżyciele] stanęli przed sądem i zostali skazani za [rzucanie] obelg i [fałszywych] oskarżeń o cudzołóstwo, [sianie] niezgody, zniesławienie, [rzucanie fałszywych] oskarżeń o przestępstwo i szkodzenie jedności narodowej? Ponadto, podnoszą oni pretekst, [że feminizm prawdopodobnie będzie promował] homoseksualizm. Czy istnieje społeczeństwo bez [homoseksualistów]? Zejdźcie na ziemię.

O, wy, którzy specjalizujecie się w ferowaniu orzeczeń wobec innych, usuńcie tę troskę z waszych serc i uspokójcie wasze obawy. Czy nie macie dość? Za każdym razem, kiedy religijne nurty podnoszą nowe koncepcje [i pomstują na nie], wpadacie w panikę, zmieniacie wasze poglądy i rzucacie obelgami – tylko dlatego, że jakiś religijny szejk oświadczył, że to pojęcie jest herezją. Czy nie macie dość tego mnóstwa oskarżeń o herezję, która wypełnia przestrzenie waszych mózgów?

Mamy mdłości od wszystkich tych oskarżeń o herezję i zdradę. Czy dopadło nas przekleństwo nienawiści do samych siebie?

Powiedzcie mi, czy ktokolwiek z was słyszał o ruchu feministycznym, który dokonuje gwałtów lub który wydaje fatwy nakazujące zabicie każdego, kto się [z nim] nie zgadza? Czy liberałowie kiedykolwiek ekskomunikowali was z waszej społeczności religijnej? Czy [kiedykolwiek] słyszeliście liberała oskarżającego kogokolwiek o herezję?

Musicie rozróżniać między tymi, którzy głoszą życie, i tymi, którzy głoszą śmierć.


[1] For more information about the video and the reactions to it on social media, see MEMRI Inquiry & Analysis Series No. 1483, Saudi Arabia’s General Department Of Counter-Extremism Describes Feminism, Homosexuality, Westernization As Forbidden Extremism, Only To Backtrack Several Days Later, Following Criticism, November 13, 2019.

[2] Al-Budair repeated the main points of her article in a November 17, 2019 episode of the TV show „Perspectives,” which she hosts on the popular Rotana Khalejia channel, explaining that she wrote the article in response to the heated debate on Twitter about the claim that feminism is an expression of extremism.  Twitter.com/Etijahat, November 17, 2019.

[3] ’Okaz (Saudi Arabia), November 15, 2019.