Po ataku terrorystycznym 5 sierpnia 2012 r. w pobliży granicy egipsko-izraelskiej, w której zginęło 16 żołnierzy egipskich, prezydent Muhammad Mursi rozpoczął kampanię wojskową pod kryptonimem „Operacja Orzeł”, żeby oczyścić Synaj z terrorystów. Niepowodzenie egipskich aparatów bezpieczeństwa w zapobieżeniu temu atakowi dostarczyło Mursiemu impetu potrzebnego odzyskania uprawnień prezydenckich, które w przeddzień jego inauguracji przejęła dla siebie Najwyższa Rada Sił Zbrojnych (SCAF) [1] . To niepowodzenie umożliwiło także Mursiemu wprowadzenie szeroko zakrojonego przetasowania na najwyższych szczeblach armii i aparatów bezpieczeństwa, w szczególności zwolnienie Muhammada Husseina Tantawiego, który rządził krajem od usunięcia Mubaraka.

Mursi wydał także nową deklarację konstytucyjną, zastępującą tę, którą wydała SCAF w przeddzień wyborów prezydenckich, w której z powrotem przyznał sobie najwyższą władzę podejmowania decyzji dotyczących spraw wojska, bezpieczeństwa i ustawodawstwa do spisania nowej konstytucji. Robiąc to Mursi w zasadzie sfinalizował transfer władzy od armii do władz cywilnych pochodzących z wyborów. Przed przetasowaniem w siłach armii i bezpieczeństwa Mursi dokonał kilku innych ważnych przetasowań, włącznie z mianowaniem nowego rządu i nowych redaktorów naczelnych gazet oficjalnych [2] .

Chcąc uniknąć wywołania krytyki wobec siebie i wobec Bractwa Muzułmańskiego (BM), ale równocześnie pokazać swoją władzę mianowania ludzi na kluczowe stanowiska w kraju, Mursi na ogół unikał mianowania postaci jawnie związanych z BM. Większość osób mianowanych przez niego na wysokie stanowiska w armii, policji, rządzie i prasie nie jest członkami BM, ale raczej przedstawicielami instytucji, które działały za czasów Mubaraka. Mursi prawdopodobnie będzie równie ostrożny w nadchodzących przetasowaniach w instytucjach kraju; jednak z czasem może mianować coraz więcej swoich towarzyszy.

Ponadto Mursi czyni znaczne wysiłki, by uniknąć starcia z SCAF i zachować godność tych, których zwolnił; niektórzy zostali uhonorowani, niektórzy otrzymali inne stanowiska. Prezydent podkreślił, że nie ma żadnych intencji obrażania kogokolwiek i działa w interesie narodu oraz w celu dopełnienia rewolucji [3] .

Jak dotąd nie wydaje się, by posunięcia Mursiego, żeby odzyskać władzę, wywołały zbytni sprzeciw SCAF. W ogłoszeniu na swojej oficjalnej stronie Facebooka SCAF nazwała nawet przetasowanie w wojsku naturalnym krokiem w przekazywaniu przywództwa nowemu pokoleniu i podkreśliła, że SCAF będzie nadal stała wraz z ludem egipskim, jak to robiła od początku rewolucji [4] .

Dymisja najwyższych funkcjonariuszy bezpieczeństwa

Dymisja najwyższych funkcjonariuszy armii i policji dokonała się w kilku etapach. 8 sierpnia 2012 r. Mursi zwolnił szefa wywiadu, Murada Muwafiego, zastępując go wysokim oficerem wywiadu Muhammadem Rafatem Shehatą, który był uprzednio odpowiedzialny za sprawy palestyńskie i odegrał centralną rolę w wymianie Gilada Shalita [5] . Mursi zdymisjonował także Abd Al-Wahhaba Al-Mabrouka jako gubernatora Synaju Północnego, jak również szefa policji wojskowej Hamdiego Badina. Poinstruował także ministra spraw wewnętrznych, by wprowadził zmiany w ministerstwie spraw wewnętrznych i w Centralnych Siłach Bezpieczeństwa [6] .

Ta wstępna seria dymisji, która nie wywołała sprzeciwu, utorowała drogę do usunięcia wierchuszki w kilka dni później. 12 sierpnia prezydent zdymisjonował szefa SCAF Muhammada Husseina Tantawiego, który był także ministrem obrony i dowódcą naczelnym sił zbrojnych, jak również szefa sztabu Samiego Anana. Obaj zostali mianowani doradcami prezydenta i zostali udekorowani za swoją służbę.

Tantawiego zastąpił Abd Al-Fattah Al-Sisi, najnowszy członek SCAF, który został mianowany szefem wywiadu wojskowego na dzień przed usunięciem Mubaraka [7] . W odróżnieniu od innych członków SCAF Al-Sisi przyznał, że tzw. „sprawdzanie dziewictwa” było dokonywane na zatrzymanych podczas rewolucji i wyraził sprzeciw wobec użycia przez wojsko przemocy wobec cywilów. Właściciel Al-Faraeen TV, Tawfiq Okasha, twierdził, że Al-Sisi jest związany z BM, czemu zaprzeczyła SCAF [8] .

Następcą Anana jest nowy szef sztabu Sidqi Sobhi, były dowódca Trzeciej Armii Egiptu. W przeszłości Sobhi wygłaszał oświadczenia o „spisku syjonistycznym”, który osłabia patriotyzm młodzieży na Synaju [9] .



Mursi mówi Tantawiemu “do zobaczenia!” [10]

Wśród zdymisjonowanych przez Mursiego są także dowódcy egipskiej marynarki, sił powietrznych i Dowództwa Obrony Powietrznej, którzy zostali odkomenderowani do administracji Kanału Sueskiego i do przemysłu zbrojeniowego. Członek SCAF Muhammad Said Al-Assar został mianowany wiceministrem obrony [11] .

Mursi mianował także wiceprezydenta, zgodnie z żądaniami ludzi podczas rewolucji. Jest to pierwszy raz, kiedy Egipt ma wiceprezydenta, poza Omarem Suleimanem, którego Mubarak mianował wiceprezydentem na kilka dni przed swoim usunięciem. Na to stanowisko Mursi wybrał sędziego Mahmouda Mekki, byłego wysokiego oficera policji, a później wiceprezydenta Sądu Apelacyjnego. Za czasów Mubaraka Mekki został postawiony przed komisją dyscyplinarną wraz z reformatorskim sędzią Hishamem Al-Bastawidim, po ich protestach przeciwko naciskom na sędziów przez Ministerstwo Sprawiedliwości, żądaniu prawnego nadzoru nad wyborami parlamentarnymi i ujawnieniu sfałszowanych głosów w wyborach 2005 r. Starszy brat Mekki, Ahmad Mekki jest obecnie ministrem sprawiedliwości [12] .

Mursi odzyskuje władzę prezydencką przejętą przez SCAF

W dodatku do wyżej wspomnianych zmian personalnych Mursi unieważnił dodatkową deklarację konstytucyjną, przejściową konstytucję wydaną przez SCAF na kilka dni przed swoją inauguracją. Deklaracja gwarantowała SCAF wyłączne uprawnienia w licznych kwestiach wojskowych oraz bezpieczeństwa państwa, co uprzednio należało do prezydenta i parlamentu [13] . Mursi wydał nową deklarację konstytucyjną, przyznającą mu następujące uprawnienia: [14]


  1. Prezydent, nie zaś szef SCAF, jest dowódcą naczelnym sił zbrojnych i mianuje ministra obrony. Uprzednio SCAF zadekretował, że funkcja ministra obrony będzie sprawowana przez szefa SCAF.
  2. Prezydent ma wyłączne uprawnienia do wypowiedzenia wojny i może to zrobić bez zgody SCAF. Odtąd również prezydent ma uprawnienia do werbowania sił wojskowych dla zdławienia zamieszek w kraju, co także nie wymaga zgody SCAF.
  3. Prezydent, nie zaś SCAF, ma wyłączne uprawnienia do mianowania i dymisjonowania członków SCAF.
  4. Prezydent, nie zaś SCAF, jest uprawniony do rozwiązywania i ponownego zwoływania Zgromadzenia Konstytucyjnego, które ma spisać nową konstytucję, jeśli nie podoła ono tej misji. Ponadto Mursi uchylił uprawnienia SCAF do zaskarżania sformułowań projektu konstytucji i przedstawiania kwestionowanych paragrafów Najwyższemu Sądowi Konstytucyjnemu.
  5. Prezydent, nie zaś SCAF, ma pełną władzę ustawodawczą aż do powstania nowego Zgromadzenia Ludowego. Ma także prawo decydowania o ponownym zwołaniu rozwiązanego Zgromadzenia Ludowego lub ogłoszenia nowych wyborów.



Mursi nakłada czapkę Tantawego [15]

Wiele kręgów w Egipcie popiera ten pokaz władzy Mursiego, który widzą oni jako spełnienie rewolucji i odebranie armii władzy przez lud egipski. Członek Rady Szura Issam Durbala z ruchu Al-Gamaa Al-Islamiyya porównał to nawet od przybycia Proroka Mahometa do Mekki i rozbicia idoli wokół Kaaby [16] . Są jednak również tacy, którzy krytykują Mursiego za nadmierną koncentrację władzy w swoim ręku i wyrażają niepokój wobec nadejścia nowej dyktatury. Rzecznik lewicowej partii Tagammu wyraził obawy, że posunięcia Mursiego są wstępem do ustanowienia w Egipcie Islamskiego Kalifatu [17] .

Przed decyzjami Mursiego wiele grup w kraju wzywało do demonstracji milionów 24 sierpnia 2012 przeciwko przejęciu przez BM instytucji państwa. Jednak po tych decyzjach – które, jak powiedziano, popiera wielu – te głosy ucichły i wiele grup wycofało się z zamiaru uczestniczenia w protestach [18] .


Przypisy (nie spolszczone):

[1] On the SCAF’s assumption of presidential powers and on Mursi’s previous attempts to reclaim them, see MEMRI Inquiry & Analysis No.865, The Egyptian Revolution Is Only Starting: Will Power Be Transferred From The SCAF To The Elected President And Parliament?, July 30, 2012.

[2] On the reshuffle in the official press, see Inquiry & Analysis No. 875, Muslim Brotherhood Efforts To Take Over Egyptian Media, and August 22, 2012.

[3] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), August 13, 2012.

[4] Al-Ahram (Egypt), August 14, 2012.

[5] Al-Gumhouriyya (Egypt), August 8, 2012.

[6] Al-Ahram (Egypt), August 9, 2012; Al-Gumhouriyya (Egypt), August 8, 2012.

[7] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), August 13, 2012.

[8] Al-Watan (Egypt), August 12, 2012.

[9] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), August 13, 2012.

[10] Forum.islamstory.com, August 14, 2012.

[11] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), August 13, 2012. Al-Sisi enacted a series of additional reshuffles in the military, replacing, inter alia, the deputy chief of staff, the commanders of the Second and Third Armies, and the heads of the military commands, military police, border guard, operations command and military prosecution. Al-Gumhouriyya (Egypt), August 16, 2012.

[12] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), August 13, 2012.

[13] See MEMRI Inquiry & Analysis No.865, The Egyptian Revolution Is Only Starting: Will Power Be Transferred From The SCAF To The Elected President And Parliament?, July 30, 2012.

[14] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), August 13, 2012.

[15] Al-Quds (Jerusalem), August 14, 2012.

[16] Gate.ahram.org.eg, August 13, 2012.

[17] Al-Ahram (Egypt), August 14, 2012.

[18] Al-Ahram (Egypt), August 17, 2012.


Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/


If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org .


MEMRI WASHINGTON, 1819 LSt., NW, 5th floor

Washington DC, 20036

Tel: 1-202-955-9070


Do LIstu do Adama Michnika

Huckleberry Finn – Komentarz 1 na 1

„Lata trzydzieste wracają” – to sformułowanie powtarza się regularnie od kilkudziesięciu lat, przeważnie w przededniu kolejnej izraelskiej agresji na któryś z sąsiednich krajów. Samoobroną przed rzekomym nowym Holocaustem tłumaczono chyba każdą napaść Izraela, choćby obie agresje na Liban, lub wreszcie bezprzykładną masakrę w Gazie w 2008 roku (Izrael jako kraj miłujący pokój co najmniej raz na dekadę musi wziąć udział w jakiejś zbrojnej napaści, a skoro to armia przestrzegająca w niespotykanym stopniu praw człowieka – większość ofiar takich ataków stanowią cywile, w ogromnej mierze dzieci).

Nastąpiło potworne przewartościowanie – okupant staje się ofiarą, martwe dziecko prezentowane jest jako terrorysta, o ile rzecz jasna jest „właściwym”, czyli palestyńskim dzieckiem, brutalna agresja na cudze terytorium staje się obroną. W ten sposób, jak mógłby zauważyć ktoś cyniczny, można uzasadnić agresję Izraela nawet na Kamczatkę.

Słuszna izolacja, którą za wszczynanie wojen Izrael darzony jest przez całą społeczność międzynarodową (za wyjątkiem USA i okazyjnie kilku jeszcze krajów, ale to się zmienia, nawet USA stopniowo odwraca się od Izraela), to kolejny dowód na światowy spisek, nowy Holocaust, etc.



Spirala paranoi pomieszanej z najzwyklejszym cynizmem kręci się dalej.

POWIĄZANE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA