Autor: Dr Nimrod Raphaeli*
Rząd irańskiego prezydenta Hassana Rohaniego przedstawił Madżlisowi (parlamentowi) propozycję budżetu na rok budżetowy marzec 2017 – marzec 2018 na totalną sumę odpowiadającą 99,7 miliarda dolarów. Budżet zakłada wzrost wydatków o 13,9 procenta w stosunku do roku poprzedniego, ale ostry wzrost o 39 procent czyli 10,3 miliarda dolarów na fundusze przeznaczone na obronę, w tym znaczny wzrost budżetu Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej Iranu (IRGC).
Mimo konfliktów politycznych, ekonomicznych i społecznych między rządem Rohaniego a IRGC, polityka zagraniczna jest ściśle koordynowana między tymi dwoma organami. Po dojściu do władzy rząd Rohaniego ogłosił dwa kluczowe priorytety: reforma gospodarki narodowej i osiągnięcie porozumienia z Zachodem w sprawie programu nuklearnego. Rząd nie przedstawił żadnych zastrzeżeń co do roli IRGC, potężnej siły militarnej podlegającej Najwyższemu Przywódcy, w polityce regionalnej, a szczególnie w Syrii i Iraku. Gałąź IRGC, Brygada Sił Kuds pod dowództwem generała Kasema Soleimaniego, jest odpowiedzialna za szerzenie wywrotowych i często terrorystycznych działań Iranu na całym Bliskim Wschodzie i poza nim.
Wzrost budżetu obronnego Iranu
Ogólnie budżet obronny Iranu wzrósł z 6 miliardów dolarów w 2006 r. podczas prezydentury Mahmouda Ahmadineżada do 8 miliardów dolarów w 2014 r. i do ponad 10 miliardów dolarów w kolejnym roku budżetowym. Jednak część budżetu wojskowego przeznaczonego dla IRGC rosła znacznie bardziej niż całość budżetu wojskowego. Część przeznaczona dla Korpusu Strażników Rewolucji wynosiła 3,3 miliarda dolarów w 2013 r., wzrosła do 6 miliardów dolarów w 2015 r., spadła do 4,5 miliarda dolarów w 2016 r., ale wzrosła o 53 procent do 6,9 miliarda dolarów na rok 2017, co przekłada się na 77 procent totalnego budżetu obrony. W rzeczywistości za prezydentury Rohaniego cały przydział na wojsko, IRGC, Organizację Mobilizacji Uciskanych (Basidż) i Sztab Generalny Sił Zbrojnych wzrósł niemal 80 procent od połowy roku 2013, kiedy Rohani przejął prezydenturę.
Poza dominującą częścią narodowego budżetu obrony IRGC czerpie olbrzymie dochody z kontroli nad energią, budownictwem, bankowością i marketingiem (jak również szmuglem kontrabandy). Wiele tych działań ekonomicznych wykonuje firma znana jako Chatam Al-Anbija („Pieczęć Proroka”) założona przez najwyższego przywódcę, Alego Chameneiego pod koniec lat 1980. jako ekonomiczne ramię IRGC. Po wycofaniu się dużych firm naftowych, takich jak Shell Oil (angielsko-holenderska) i Total (francuska) z sektora naftowego Iranu po wprowadzeniu sankcji międzynarodowych, własność pól ropy naftowej i gazu, pozostawiona przez te firmy, przeszła na Chatam Al-Anbija.[1]
Ostateczne przeznaczenie gotówki przekazanej przez USA Iranowi
Starając się wzmocnić politykę zbliżenia z Iranem, administracja Obamy (poprzez swój Departament Skarbu) ukradkiem przekazała rządowi Rohaniego dwie transze, w gotówce, na łączną sumę 1,7 miliarda dolarów, rzekomo jako skumulowane procenty depozytów Iranu, dokonanych za reżimu Szacha przed rewolucją 1979 r., na zakup broni amerykańskiej.
Jest powszechnie zaakceptowanym założeniem, że pieniądze są zamienne. Choć nie możemy ustalić, czy pieniądze przekazane przez USA poszły bezpośrednio na rozszerzenie budżetu obrony, co najmniej umożliwiły rządowi przesunięcie równej sumy na cele obronne. Jest godne zauważenia, że wzrost proponowanego budżetu obronnego na rok 2017 jest mniej więcej równy sumie przekazanej przez USA. Niezależnie od tego, jakie jest źródło wzrostu budżetu obronnego, IRGC będzie miała obfite środki na rozszerzenie swoich nikczemnych działań poza granice Republiki Islamskiej.
*Dr Nimrod Raphaeli jest starszym analitykiem (emerytowanym) w MEMRI.
[1] Al-Quds al-Arabi, 10 grudnia 2016
Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org.
