Wprowadzenie
W następstwie rewolucji w Egipcie, która przyznała wolność słowa i zgromadzeń wielu elementom – a szczególnie kręgom islamistycznym, które były dławione od czasu Rewolucji Wolnych Oficerów Nassera w lipcu 1952 r. – założono niedawno w Egipcie policję religijną. Nazwana „Urzędem Nakazywania Dobra i Zakazywania Zła”, podobnie do saudyjskiej policji religijnej, zamierza narzucić podporządkowanie się islamskiemu szariatowi. Jednak, inaczej niż saudyjska policja religijna, nie działa w imieniu państwa. W istocie nie jest jasne, kto właściwie za nią stoi. Jej strona Facebooka, założona 25 grudnia 2011 r. stwierdza, że założycielami są członkowie partii salafitów Al-Nour, „partii najbliższej szariatowi Allaha”, ale że nie działa w jej imieniu ani w imieniu żadnej innej partii politycznej. Na stronie tej jest wiele linków do stron Facebooka Al-Nour i jej założyciele wydają się popierać islamistycznego kandydata na prezydenta, Hazema Abu Ismaila. Stwierdza, że przy wykonywaniu swojego zadania policja religijna nie będzie używała przemocy ani przymusu, ale raczej dialog i wskazówki. Strona ma tysiące zwolenników i jak dotąd opublikowała osiem oficjalnych oświadczeń policji religijnej [1] .
Strona Facebooka „Urzędu do Nakazywania Dobra i Zakazywania Zła” z logo partii Al-Nour [2]
Na przykład 26 grudnia 2011 r. na stronie Facebooka było ogłoszenie o 1000 miejsc pracy w policji religijnej dla obywateli w wieku 25-40, z preferencją dla absolwentów Al-Azhar [3] . Inne ogłoszenie tego samego dnia podawało szczegóły funkcji policji religijnej: nadzorowanie właściwego zachowania się obywateli; zachęcanie obywateli do uczestnictwa w modlitwach, a kupców do zamykania sklepów w czasie modlitw; zapewnianie, że turyści respektują zwyczaje społeczeństwa egipskiego i nakazy wiary islamskiej; przekazywanie władzom osób naruszających szariat; i założenie ludowych komitetów do ochrony przed kradzieżami oraz regulowanie ruchem [4] . Ogłoszono, że członkowie siły policyjnej będą nosić białe szaty z emblematem policji religijnej i będą mieli elektryczne pałki oraz że policja rozważa zatrudnienie żeńskich oficerów w miejscach uczęszczanych przez kobiety [5] .
Fryzjerzy w Port Fouad poinformowali, że brodaci mężczyźni z policji religijnej, ubrani w białe szaty i noszący pałki, wchodzili do zakładów i ostrzegali ich, by nie golili bród muzułmańskim mężczyznom, ponieważ jest to zabronione przez szariat [6] . Próby narzucenia przez policję religijną prawa religijnego w salonach piękności i sklepach z odzieżą damską w prowincji Kaljubia spotkały się z ostrą reakcją miejscowych kobiet [7] .
11 stycznia 2012 r. policja poinformowała na stronie Facebooka, że otrzymała 1000 pałek elektrycznych do użytku tylko w wypadku potrzeby i że członkowie oraz wolontariusze zaczęli szkolenie.
Partia salafitów Al-Nour zaprzecza związkowi z policją religijną
Partia salafitów Al-Nour zaprzeczyła jakimkolwiek związkom z policją religijną i powiedziała, że twierdzenia o jej udziale pochodzą od elementów, które pragną zaszkodzić szansom partii w wyborach parlamentarnych [8] . Rzecznik partii dr Jusri Hammad powiedział, że Al-Nour wniosła skargę do ministerstwa spraw wewnętrznych przeciwko założycielom strony Facebooka tej policji. Hammad powiedział Orbit TV, że obowiązek nakazywania dobra i zakazywania zła jest uświecony w sercu każdego muzułmanina, ale nie może być narzucany siłą, a raczej perswazją i poradami [9] . Dodał, że członkowie policji religijnej boją się ujawnić i mogą w rzeczywistości być elementami nie-muzułmańskimi, związanymi z Izraelem [10] . Przewodniczący Al-Nour dr Imad Abd Al-Ghafour także zaprzeczył jakimkolwiek związkom między jego partią a policją religijną i powiedział, że policja religijna jest prywatną inicjatywą [11] .
W odpowiedzi na te oświadczenia na stronie Facebooka policji religijnej umieszczono notatkę, wyrażającą rozczarowanie stanowiskiem Al-Nour i deklarującą niezależność od tej partii. Był to ostatni post, który miał logo Al-Nour. Stwierdzał on:
Oświadczenie nr 5 policji religijnej
„Urząd Nakazywania Dobra i Zakazywania Zła w Egipcie, Oświadczenie nr 5.
My, policja religijna, deklarujemy pełną i trwałą niezależność od partii Al-Nour i całkowite zakończenie działalności z nią związanej po haniebnym stanowisku przyjętym przez przywódców tej partii i jego najwyższego komitetu założycielskiego w sprawie naszej decyzji powołania policji religijnej. To [wszystko] po tym, jak dołączyliśmy do tej partii w oparciu o wyraźną obietnicę i bezpośrednie oświadczenie jej przywódców i założycieli, że pragną powołać religijną siłę policyjną w tym kraju, podobną do tej [w Arabii Saudyjskiej] po skoordynowaniu z odpowiednimi organami rządowymi…
Teraz, kiedy partia wyrzekła się nas po zdobyciu większej liczby miejsc parlamentarnych niż się spodziewano, postanowiliśmy iść dalej i wyjść z cienia partii Al-Nour i [nurtu] salafitów daawa… Od dzisiaj nasza strona Facebooka będzie miała nowe logo [zamiast logo Al-Nour]” [12] .
Po ogłoszeniu tego oświadczenia policja religijna istotnie przyjęła nowy banner, który pojawia się na wszystkich kolejnych oświadczeniach:
Nowy banner policji religijnej [13]
Egipski establishment religijny sprzeciwia się policji religijnej
Założenie policji religijnej spowodowało burzę w różnych kręgach w Egipcie, włącznie z siłami Al-Azhar i islamistami. Akademia Badań Islamskich Al-Azhar pod przewodnictwem Szejka Al-Azhar ogłosiła, że sprzeciwia się policji religijnej, ponieważ Al-Azhar od ponad tysiąca lat jest jedynym źródłem władzy islamskiej w Egipcie oraz dlatego, że policja religijna uzurpuje sobie władzę legalnych instytucji w Egipcie i jest sprzeczna z religijnym charakterem kraju [14] . Policja religijna potępiła oświadczenie Al-Azhar na swojej stronie Facebooka [15] .
Były mufti egipski Nasser Farid Wassel powiedział, że ci, którzy opowiadają się za policją religijną w Egipcie, są uważani za Chawarij [16] , i że każdy, kto łamie prawo w imię zaprowadzenia szariatu, musi zostać ukarany [17] . Minister Dziedzictwa Religijnego Muhammad Al-Kawsi także odrzucił pomysł policji religijnej i powiedział, że jego ministerstwo będzie zwalczało to we wszystkich prowincjach [18] .
Stanowisko Bractwa Muzułmańskiego
W wywiadzie telewizyjnym Przewodnik Generalny Bractwa Muzułmańskiego Muhammad Badi wezwał do zatrzymania niebezpiecznych słów o stworzeniu policji religijnej w Egipcie, ponieważ w islamie nikt nie może pośredniczyć między wiernymi a ich Bogiem. Jeśli taka siła zostanie stworzona, wyjaśnił, wierni będą bali się jej, zamiast bać się Allaha, i jest to największe niebezpieczeństwo dla ludzi w Egipcie. Opowiedział się za przyjęciem drogi łagodności, sprawiedliwości i uczciwości zamiast przyjmowania metod zastraszania [19] .
Adel Al-Ansari, redaktor gazety Bractwa Muzułmańskiego, przyjął nieco inną postawę. Dawał do zrozumienia, że policja religijna jest potrzebna, ale powinna mieć ograniczoną władzę i być poddana prawom państwa: „Nie ma potrzeby [powtarzać, że nakazywanie czynienia dobra i zakazywanie zła [co jest zadaniem policji religijnej] jest ważną cnotą, która stawia każde społeczeństwo na prostej ścieżce… [Jednak] musimy skupić się na legalnych i politycznych sposobach radzenia sobie z wykroczeniami, jakich mogą dokonywać pewni ludzie, którzy błędnie myślą, że wypełniają obowiązki religijne [tj. samozwańcza policja religijna]. Najlepszym sposobem jest, by kwalifikowani uczeni religijni wyjaśnili orzeczenia religijne dotyczące pojęcia nakazywania dobra i zakazywania zła i zdefiniowali… granicę między władzą jednostki a władzą państwa. [Uczeni religijni] muszą zdefiniować najgorsze wykroczenia, od szkodzenia suwerenności narodowej i ataków zewnętrznych na kraj do tyranii politycznej i korupcji gospodarczej, i przedstawiać je jako najcięższe przestępstwa, z którymi trzeba się rozprawić…” [20]
Stanowisko Al-Gamaa Al-Islamijja
Przedstawiciel Al-Gamaa Al-Islamijja dr Naggah Ibrahim także oświadczył, że policja religijna musi działać z ramienia państwa i w granicach prawa, jak to dzieje się w Arabii Saudyjskiej, chociaż także tam są czasami wykroczenia, które powodują walki o jurysdykcję między policją religijną a policją zwykłą. Jego zdaniem narzucenie nakazu czynienia dobra i zakazu zła jest rolą państwa, nie zaś prywatnych grup. Powiedział, że siła policyjna Mubaraka nie wykonywała tego zadania, ale teraz, wraz ze wzrostem partii islamskich, policja państwowa będzie miała legitymację i będzie zachęcana do dobrego wypełniania tej roli [21] .
Prawnik koptyjski wzywa do powołania chrześcijańskiej policji religijnej, żeby sprzeciwić się salafickiej policji religijnej
Koptyjski prawnik i działacz praw człowieka Mamdouh Nakhla wezwał do stworzenia koptyjskiej policji religijnej, żeby broniła chrześcijan egipskich przed salaficką policją religijną, i powiedział, że zaproponował to Patriarsze Szenudzie podczas zeszłorocznych obchodów Bożego Narodzenia. Według Nakhla każda sekta ma prawo bronić się, ponieważ nie robią tego państwo i ministerstwo spraw wewnętrznych. Nakhla zaproponował, by członkowie koptyjskiej siły policyjnej nosili mundury z krzyżami i bronili kościołów koptyjskich, jak również zakładów fryzjerskich, dokąd ludzie przychodzą, by zgolić brody [22] .
Koptyjski działacz praw człowiek Naguib Gobrail twierdził, że działalność policji religijnej w transporcie publicznym i na uniwersytetach w próbie rozdzielanie mężczyzn i kobiet, grozi bezpieczeństwu wewnętrznemu, ekonomii i turystyce w Egipcie [23] .
Publicyści atakują policję religijną
Były przewodniczący Związku Dziennikarzy Egipskich, Gallal Aref, napisał w gazecie “Al-Akhbar”: “Gdybyśmy [żyli] w zdrowej atmosferze – w której prawa są respektowane, państwo nadaje władzę, a rewolucja trwa na swojej drodze – nie doświadczalibyśmy stanu anarchii, w którym ludzie oznajmiają, że podjęli się nakazywania dobra i zakazywania zła i że istnieją dostępne miejsca pracy w ich nielegalnej sile bezpieczeństwa, oraz wyznaczają datę, kiedy zaczną prześladować ludzi na ulicy, a może [także] w ich domach w imię zaprowadzenia szariatu, tak jak go rozumieją lub nie rozumieją…
Musimy powstać przeciwko uzurpacji praw państwa przez grupę, która nie zna prawdziwego islamu i której wszyscy są przeciwni, także islamskie partie i grupy. Rewolucjoniści nie mogą się podzielić… i pozostawić sceny tym, którzy sieją fitna, palą ojczyznę i lekceważą [problemy] nędzy, opieki zdrowotnej, edukacji i przebudzenia na rzecz zakrywania twarzy kobiet i przedłużenia bród mężczyzn. Egipt na to nie zasługuje i nie pozwolimy na to” [24] .
Muhammad Ismat, publicysta gazety “Al-Shurouq”, napisał: „Pewni salafici, którzy nagle pojawili się w naszym życiu politycznym, nie zrozumieli jeszcze, że żyją w Egipcie, nie w Arabii Saudyjskiej, i że łatwiej jest wydobyć gołymi rękami ropę naftową na pustyni Zachodniej niż zamienić Egipt w Arabię Saudyjską…. Ta grupa salaficka jest ofiarą upadku politycznego, ideologicznego i kulturalnego, który sięgnął najniższego punktu w czasach prezydenta Anwara Sadata i obalonego prezydenta Hosniego Mubraka. Nie zrozumieli oni ogromnej wartości historycznej rewolucji 25 Stycznia, która wreszcie obaliła mit o prezydencie, który jest rodzajem faraona, rządzącym Egiptem z władzą półboga… Chcą zawrócić nas pod rządy duchownych i podobnych do faraona przywódców oraz czasów wyzysku, ucisku i tyranii pod sztandarem islamu – ale islam ich się wyrzeka” [25] .
Hazem Abd Al-Rahman, publicysta gazety “Al-Ahram”, napisał: „Nie wolno nam pozwolić, by wysiłki założenia policji religijnej w Egipcie przeszły bez odpowiedzi, ponieważ są sprzeczne z kursem historii egipskiej i z naturą życia społecznego w Egipcie. Kobiety i dziewczęta w regionie delty Nilu od niepamiętnych czasów pracowały w rolnictwie obok mężczyzn i chłopców. Nie ma ani jednego malowidła z czasów faraonów, przedstawiającego segregację płci. Jest nielogiczne i nie do przyjęcia w dzisiejszych czasach, byśmy mieli nie dopuszczać do obcowania [różnych] płci w życiu społecznym i w miejscach pracy pod pretekstem chronienia cnoty.
Trzeba pamiętać, że policja religijna w Arabii Saudyjskiej ma nieszczęsne notowania: w 2002 r. wybuchł pożar w szkole dla dziewcząt w Mekce i policja religijna nie dopuściła strażaków i ratowników do budynku, żeby zgasić ogień i uratować uwięzione [uczennice], dlatego jedynie, że nie byli obecni prawni opiekunowie [dziewczynek] i było nie do przyjęcia, by zetknęły się z obcymi mężczyznami. W wyniku 15 dziewczynek zginęło a dziesiątki zostały ranne.
Policja religijna sprzeciwiała się także wysiłkom króla Fajsala bin Abd Al-Aziza, żeby wprowadzić rozwój w Arabii Saudyjskiej… Jej członkowie dokładali wszelkich wysiłków, by powstrzymać edukację kobiet, twierdząc, że ma to psujący [wpływ], ponieważ [dziewczynki] będą czytać książki zawierające zabronione i obrzydliwe treści. Policja religijna nadal sprzeciwia się kobietom kierowcom, twierdząc, że kobiety pozostawią swoje domy bez dozoru i będą narażone na pokusy. Policja religijna walczy z integracją kobiet w życiu społecznym. Dzisiaj olbrzymia większość w Arabii Saudyjskiej jest przeciwna policji religijnej i nienawidzi jej, tak jak my w Egipcie [nienawidziliśmy] państwowych aparatów bezpieczeństwa [Mubaraka]. Policja religijna [w Arabii Saudyjskiej] jest państwem w państwie, z szerokimi negatywnymi wpływami, i nie jest odpowiedzialna przed nikim” [26] .
Należy wspomnieć, że ustanowienie policji religijnej w Egipcie jest postrzegane jako wynik negatywnego wpływu saudyjsko-wahabickiego na kręgi islamistyczne w kraju. Jednym z wyrazów tego był atak cybernetyczny na stronę Facebooka policji religijnej, podczas którego hakerzy zamienili ich banner na angielskojęzyczny banner mówiący: „Do wszystkich wahabitów, wracajcie do Arabii Saudyjskiej. Egipt jest krajem Al-Azhar” (patrz poniżej).
Plakat umieszczony przez hakerów na stronie Facebooka policji religijnej [27]
*N. Shamni jest pracownikiem naukowym w MEMRI.
Przypisy (nie spolszczone):
[1] http://www.facebook.com/media/set/?set=a.278376065543523.64901.278369338877529&type=3
[2] www.masrawy.com, December 30, 2011.
[3] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=287208184660311&set=a.278376065543523.64901.278369338877529&type=3&theater
[4] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=278845935496536&set=a.278376065543523.64901.278369338877529&type=3&theater
[5] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=278917812156015&set=a.278376065543523.64901.278369338877529&type=3&theater
[6] Al-Yawm Al-Sabi’ (Egypt), December 30, 2011.
[7] Roz Al-Yousef (Egypt), January 3, 2012.
[8] Al-Ahram (Egypt), December 31, 2011.
[9] Al-Yawm Al-Sabi’ (Egypt), January 2, 2012.
[10] Al-Shurouq (Egypt), December 30, 2011.
[11] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), December 27, 2011.
[12] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=280251885355941&set=a.278376065543523.64901.278369338877529&type=3&theater
[13] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=282414961806300&set=a.278369855544144.64900.278369338877529&type=3&theater
[14] Al-Ahram (Egypt), January 5, 2012.
[15] Al-Ahram (Egypt), January 4, 2012.
[16] The Khawarij were a group that separated from the forces of Fourth Caliph 'Ali ibn Abi-Talib during the battle of Siffin in 657 BCE, and they are considered the first Muslim opposition within Islam. Hence, this term is used as a derogatory label for a secessionist group.
[17] Al-Yawm Al-Sabi’ (Egypt), January 11, 2012.
[18] Al-Ahram (Egypt), December 31, 2011.
[19] Al-Dustour (Egypt), January 22, 2012.
[20] From the column of Hassanein Kuroum, Al-Quds Al-Arabi (London), January 5, 2012.
[21] Al-Ahram (Egypt), January 9, 2012.
[22] Al-Yawm Al-Sabi’ (Egypt), December 31, 2011.
[23] Al-Ahram (Egypt), January 3, 2012.
[24] Al-Akhbar (Egypt), January 1, 2012.
[25] Al-Shurouq (Egypt), January 3, 2012.
[26] Al-Ahram (Egypt), December 31, 2011.
[27] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=221086421307859&set=a.212725522143949.52154.212720088811159&type=3&theater
