Autorzy: A. Savyon i Y. Carmon*
Według opublikowanych ostatnio doniesień, na przykład przez Ibrahima Al-Amina, prezesa zarządu popierającej Hezbollah gazety libańskiej “Al-Akhbar”, w ciągu ostatnich czterech miesięcy Iran miał intensywne kontakty z Rosją, by skoordynować parametry interwencji rosyjskiej w Syrii [1]. Według Al-Amina, uzgodniono, że Moskwa skupi się na kontrolowaniu syryjskiej przestrzeni powietrznej i dostarczaniu nowoczesnej i wysokiej jakości broni siłom reżimu syryjskiego, podczas gdy Iran będzie kierował operacjami lądowymi i podniesie pomoc finansową oraz liczbę swoich żołnierzy w Syrii.
W ostatnich miesiącach media arabskie i zachodnie donosiły, że wysocy rangą funkcjonariusze rosyjscy i irańscy odwiedzali się wzajemnie w swoich krajach, podkreślając szczególnie wizytę rosyjskiego wiceministra spraw zagranicznych, Michaiła Bogdanowa w Teheranie 4 sierpnia 2015 r. oraz wizyty Kassema Suleimaniego, szefa Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej Iranu (IRGC), w Moskwie w lipcu, sierpniu i wrześniu 2015 r. Należy wspomnieć, że rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych zaprzeczyło informacji o spotkaniu między rosyjskim ministrem spraw zagranicznych, Siergiejem Ławrowem i Najwyższym Przywódca Iranu, Alim Chameneim [2].
Wygląda na to, że reżim irański manewruje równocześnie kwestią nuklearną w stosunkach z USA i kwestią rozszerzenia militarno-dyplomatycznej interwencji Moskwy w regionie w stosunkach z Rosją [3]. Rząd Rohaniego i jego ministerstwo spraw zagranicznych były trzymane z dala od tych kontaktów dyplomatycznych z Rosją; zajmował się nimi dowódca Sił Kuds IRGC, Suleimani, który dowodzi frontami walki w Syrii i Iraku.
Te dwa szlaki negocjacyjne odzwierciedlają dwa sprzeczne i rywalizujące kierunki w polityce irańskiej, które promują rywalizujące siły wewnątrz Iranu. Obóz pragmatyczny, na czele którego stoi Haszemi Rafsandżani oraz rząd Rohaniego, próbuje prowadzić Iran ku strategicznemu otwarciu ogólnie na Zachód, a w szczególności na USA. Z drugiej strony, obóz ideologiczny odrzuca zbliżenie do USA i dąży do strategicznego porozumienia i koordynacji działań z Rosją wobec jej militarnej i dyplomatycznej interwencji w regionie.
Należy podkreślić, że Najwyższy Przywódca Chamenei przewodzi obozowi ideologicznemu i popiera posunięcia IRGC, odrzucające amerykańskie zaangażowanie w regionie, mimo że zezwolił na negocjacje nuklearne, by zapewnić status Iranu jako państwa nuklearnego i doprowadzić do zniesienia sankcji.
Ten konflikt między strategiami i między rywalizującymi obozami w Iranie dojdzie do punktu rozstrzygającego w najbliższych tygodniach lub miesiącach, kiedy Iran będzie musiał wybrać, czy wprowadzić porozumienie nuklearne tak, jak zostało ono uzgodnione, czy narzucić nowe warunki, skalkulowane tak, by opóźnić wprowadzenie porozumienia w życie, co zniszczyłoby kroki w kierunku Zachodu. Fakt, że zbliża się moment decyzyjny w tym konflikcie, odbija się, z jednej strony, w zakazie Chameneiego jakichkolwiek dalszych negocjacji z USA (po zakończeniu JCPOA [4], a z drugiej strony, w wypowiedziach prezydenta Rohaniego i Haszemiego Rafsandżaniego, którzy wystąpili przeciwko obozowi ideologicznemu i przeciwko Chameneiemu przez podkreślanie niemożliwości zatrzymania drogi porozumienia z USA. 7 października 2015 r. Rohani powiedział: „W sprawach społecznych i politycznych wszyscy musimy nauczyć się, że jeśli chcemy skręcić w lewo, musimy sygnalizować w lewo, a jeśli robimy odwrotnie – a mianowicie sygnalizujemy w prawo, a potem skręcamy w lewo – będzie katastrofa. W dyplomacji, kiedy ktoś sygnalizuje niewłaściwy kierunek, ściąga zagrożenie na swoje społeczeństwo, a jeśli ktoś robi zwrot o 180 stopni tam, gdzie taki zwrot jest zakazany, może zranić siebie i innych” [5]. Rafsandżani zamieścił na swojej stronie Instagram swoje zdjęcie z ministrem spraw zagranicznych, Zarifem, z napisem: „Kiedy woli ludu towarzyszy zrządzenie boże, żadna siła nie może go zatrzymać” #porozumienie nuklearne reprezentuje wolę całego ludu” [6].
* A. Savyon jest dyrektorką MEMRI Iran Media Project; Y. Carmon jest prezesem MEMRI.
Przypisy (nie spolszczone):
[1] Al-Akhbar (Lebanon), October 12, 2015.
[2] Interfax-religion.com, October 7, 2015.
[3] Iraqi Prime Minister Haider Al-’Abadi said that he was „prepared to examine any Russian proposal to shell ISIS in Iraq.” Al-Quds (London), October 1, 2015.
[4] Khamenei.ir, October 7, 2015.
[5] ISNA (Iran), October 7, 2015
[6] Instagram.com/p/8tGX7nLNkK
Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org .
