Gaza Hamasu – cztery lata później; Rozdział 2: Militarne zachowania Hamasu wobec Izraela

Wprowadzenie

Po zakończeniu wojny w Gazie Hamas w znacznej mierze zaprzestał ostrzału Izraela pociskami rakietowymi i zmusił również inne frakcje palestyńskie do przestrzegania tahdiah (uśpionego konfliktu) – choć zarówno te frakcje, jak Hamas, czasami go naruszają. Równocześnie Hamas konsekwentnie wyjaśniał, że nie porzucił oporu, pokazując to w praktyce w marcu-kwietniu 2011 r., kiedy uczestniczył w wystrzeleniu dziesiątków rakiet na Izrael, włącznie z jedną, wycelowaną w szkolny autobus. Przywódcy Hamasu nadal wychwalają dżihad i ruch nadal zbroi się, trenuje i umacnia pozycje.

I. Tahdiah – ze sporadycznych strzelaniem rakietami

Wysiłki Hamasu na rzecz zachowania tahdiah były wyraźne, na przykład 2 marca 2010 r., kiedy dowódca policji w Gazie Abu Ubaida Al-Jarrah wydał wskazówki dla wszystkich policjantów w Gazie, by: „znaleźć tych, którzy strzelają pociskami rakietowymi, aresztować ich do zbadania przez aparaty bezpieczeństwa Hamasu i ukarać ich, traktując jak sprawców poważnych przestępstw” [1] . Po tym jak pod koniec marca 2010 r. minister spraw zagranicznych Rosji naciskał na Hamas, by zaprzestał strzelania pociskami rakietowymi, szef biura politycznego Hamasu Chaled Maszal odpowiedział, że kierownictwo Hamasu popiera tahdiah i nie chce podnosić napięcia, oraz że użyje odpowiednich środków, by zapobiec strzelaniu pociskami rakietowymi [2] . Istotnie, kilka dni później Maszal rozkazał przywódcom militarnego skrzydła Hamasu zaprzestania strzelania pociskami rakietowymi i niepozwolenia na to także frakcjom palestyńskim, „nawet jeśli pociąga to użycie siły” [3] . Hamas starał się także uzgodnić swoje stanowisko z innymi frakcjami i 3 kwietnia 2010 r. spotkał się z przedstawicielami Islamskiego Dżihadu, Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny (PFLP) i Demokratycznego Frontu Wyzwolenia Palestyny (DFLP). Wszyscy zgodzili się działać wspólnie w świetle gróźb Izraela, że odpowie na wystrzelone pociski rakietowe [4] .

Przywódcy Hamasu odczuwali potrzebę wytłumaczenia się ze swojego poparcia dla zawieszenia broni. Zastępca szefa biura politycznego Hamasu, Moussa Abu Marzouk, powiedział: “Hamas jest zainteresowany w kontynuacji zawieszenia broni z Izraelem, aby ten nie miał żadnej wymówki do rozpoczęcia [kolejnej] kampanii militarnej przeciwko Gazie. Istnieje porozumienie między frakcjami palestyńskimi, by powstrzymać się od ostrzeliwania pociskami rakietowymi celów izraelskich, ale od czasu do czasu to porozumienie jest naruszane” [5] .

Szczególnie ciekawa była wypowiedź funkcjonariusza Hamasu Mahmouda Al-Zahhara, który nazwał strzelanie rakiet “podejrzanym”, robiąc aluzje, że zachęca do tego Izrael. Powiedział on: „Wróg chce przedstawić operacje, które przeprowadza, jako samoobronę, [mówiąc, że są one] odpowiedzią na wystrzelone z Gazy pociski rakietowe” [6] .

Chociaż Fatah popiera tahdiah, widzi w zawieszeniu ataków Hamasu na Izrael okazję do ukłucia tego ruchu. Rzecznik Fatahu, Ahmad Assaf, powiedział: „Jest pozytywne, że Hamas obecnie rozumie poprawność wielokrotnych wezwań prezydenta Autonomii Palestyńskiej Mahmouda Abbasa do oszczędzenia naszym ludziom problemów [powodowanych] izraelską reakcją na strzelanie pociskami rakietowymi, zawieszenia broni i ponowienia tahdiah… [W przeszłości] kierownictwo Hamasu preferowało program regionalny i wąskie interesy partyjne od najwyższych interesów ludu palestyńskiego i oskarżało kierownictwo [Autonomii Palestyńskiej] o zdradę i niewiarę” [7] .

Pod koniec 2010 r. Hamas poluzował uścisk, w jakim trzymał rozmaite organizacje, co spowodowało wzrost liczby incydentów strzelaniny i starć z siłami izraelskimi. Wynikłe z tego napięcie i odwet izraelski skłoniły przywódców Hamasu do powtórzenia swojego zobowiązania do tahdiah i wymuszenia zakazu działań prowadzących do eskalacji napięć. W styczniu 2011 r. frakcje zgodziły się „chronić palestyński lud w Gazie i oddalić od nich niebezpieczeństwo wojny”, wyjaśniając jednak, że nie ogłaszają tahdiah [8] . W połowie marca 2011 Hamas odstąpił od tej polityki i uczestniczył w strzelaniu moździerzy i rakiet na Izrael [9] . Także w tym wypadku strzelanie rakietami ustało po kilku dniach i osiągnięto porozumienie z frakcjami utrzymywania w mocy tahdiah pod warunkiem, że Izrael przestanie atakować Gazę. W odpowiedzi na zabicie wojowników z militarnego skrzydła Hamasu ruch ponowił ostrzał rakietowy i twierdził, że jest odpowiedzialny za rakietę wystrzeloną w izraelski autobus szkolny, którego rezultatem była śmierć nastoletniego chłopca.

Działania Hamasu odzwierciedlają dwoistość wewnątrz ruchu. Z jednej strony Hamas pragnie zachować tahdiah w celu uniknięcia odwetu izraelskiego, który spowodowałby poważne szkody i podważył jego panowanie nad Gazą. Tę politykę prowadzi kierownictwo polityczne wewnątrz Gazy. Z drugiej strony Hamas próbuje ustanowić nowy paradygmat, zgodnie z którym każda szkoda uczyniona jego członkom wywołuje automatyczną odpowiedź w postaci ognia rakietowego, a więc jego członkowie będą chronieni przed szkodą także podczas przygotowywania ataków terrorystycznych lub porwań Izraelczyków. Tę politykę prowadzi dowódca skrzydła wojskowego, Ahmad Al-Dżabari. Spokój, jaki panował w ostatnich tygodniach, wskazuje, że Hamas potrafi nie dopuścić do strzelania rakietami w Izrael.

II. Hamas pozostaje oddany oporowi i dżihadowi

Tahdiah Hamasu uważano w Gazie za posunięcie taktyczne – krótką przerwę na przegrupowanie się w przygotowaniu do następnej rundy akcji przeciwko Izraelowi. Publicysta witryny internetowej Hamasu Jaser Al-Zaatra, napisał: „Jest niemal pewne, że arena palestyńska powróci jeszcze na ścieżkę oporu, jak to zrobiła po chybionej kampanii Oslo (1993-2000)” [10] . Abd Al-Bari Atwan, redaktor londyńskiej gazety “Al-Quds Al-Arabi”, ocenił sytuację w bardzo podobny sposób: „Hamas nigdy nie zrzekł się ostatecznie oporu i być może obecne hudna [zawieszenie broni] jest czasowe, jak te, które je poprzedzały – ale przywódcy muszą zrozumieć, że cierpliwość niektórych grup islamskich jest niewielka i że niektórzy tęsknią do dżihadu” [11] .

Sami przywódcy Hamasu nadal mówią językiem poparcia oporu i dżihadu. W reakcji na trwające budowy w Jerozolimie i na otwarcie 16 marca 2010 r. synagogi Hurva na Starym Mieście, zastępca przewodniczącego Palestyńskiej Rady Ustawodawczej, Ahmad Baher (z Hamasu) wezwał frakcje oporu do “zadania ciężkiego ciosu militarnego okupacji izraelskiej” [12] . Komunikat Hamasu stwierdzał: „Opór jest wyborem strategicznym… a ruch [Hamasu] trzyma się dżihadu”. Komunikat wzywał także do unieważnienia Arabskiej Inicjatywy Pokojowej [13] .

Władze miejskie Gazy także gloryfikują opór; nazwały plac w mieście nazwiskiem Rim Al-Rijaszi, która przeprowadziła zamach samobójczy w 2004 r. [14] .

Atmosfera przygotowań do kontynuowania walki jest także ewidentna w systemie edukacyjnym w Gazie. Podczas przedstawienia na ceremonię rozpoczęcia [nauki] w Gazie dzieci nosiły mundury Brygad Izz Al-Din Al-Kassam, militarnego skrzydła Hamasu i „walczyły” z „izraelskimi żołnierzami”, „porywając” jednego z nich [15] . Podczas ceremonii Hamsu na cześć rodzin męczenników w Dżabalja, rzecznik rodzin powiedział: „Jesteśmy gotowi poświecić nasze dzieci, samych siebie i nasze pieniądze, żeby oświadczyć ‘nie ma nikogo nad Allaha’ i wyzwolić naszą ojczyznę” [16] .

Najbardziej oczywisty przejaw edukacji bojówkarskiej opisała egipska gazeta “Al-Ahram” w reportażu porównującym bojową atmosferę na obozach letnich Hamasu z atmosferą na obozach letnich UNRWA: „Podczas gdy dzieci na [obozach] UNRWA cieszą się malowaniem, pływaniem i tańczeniem do taktu muzyki ludowej, inne dzieci maszerują na paradach wojskowych, niosąc zdjęcia więźniów Hamasu i męczenników, i wykrzykując slogany oporu. To są dzieci z obozów Hamasu. ‘Nasz Al-Aksa, nasi więźniowie, wolność nadejdzie’ – to są slogany wykrzykiwane przez dzieci w wieku od 7 do 12 lat w marszu wojskowym. ‘Żadnych zabawek ani rozwydrzenia”, jak powiedział jeden z kierowników obozu… Dzieci żyją w atmosferze mobilizacji wojskowej i przygotowania do oporu [w czasach zarówno] pokoju, jak wojny. W jednym obozie, zorganizowanym w meczecie szejka Radwana, sceneria i trening tworzą atmosferę wojny i oporu. Zdjęcia zamaskowanych mężczyzn z karabinami ozdabiają obóz [który wygląda] jak baza wojskowa” [17] .

Ministerstwo ds. Więźniów Hamasu oficjalnie poparło porywanie żołnierzy izraelskich, kiedy oznajmiło, że wspiera kampanię ogłoszoną przez Stowarzyszenie Waed w Gazie, obiecującą milion jordańskich dinarów „każdemu, kto porwie izraelskiego żołnierza na wymianę z więźniami palestyńskimi” [18] . Doradca Ismaila Nahiji, Mustafa Al-Kanu, powiedział, że więźniowie palestyńscy zostaną uwolnieni tylko przez porwanie więcej żołnierzy izraelskich [19] . Militarne skrzydło Hamasu, Brygady Izz Al-Din Al-Kassam, przysięgły kontynuować wysiłki, żeby to osiągnąć [20] .

III. Trening, zbrojenie i fortyfikowanie pozycji

Hamas kontynuuje przygotowania do konfrontacji militarnej, budując fortyfikacje, szmuglując broń do Gazy i szkoląc swoich bojowników. Na spotkaniu z arabskimi przywódcami partyjnymi Chaled Maszal ujawnił, w rzadkim momencie szczerości, że „zewnętrznie mówimy w Gazie o pojednaniu i budowaniu, ale w rzeczywistości większość funduszy i wysiłków jest skierowana na opór i przygotowania militarne. Zajmujemy się oporem” [21] .

Witryna internetowa bliska Fatahowi poinformowała, że milicja Hamasu umieściła ciężkie ładunki wybuchowe w pobliżu gęsto zabudowanych domami mieszkalnymi okolic, które są odległe od granicy izraelskiej – co doprowadziło do wielkiej niechęci, utarczek słownych i czasami awantur między mieszkańcami a aktywistami Hamasu [22] .

O fortyfikacjach Hamasu dr Fajez Abu Szamala, publicysta związanej z Hamasem witryny internetowej, napisał, że Hamas ma tysiące tuneli wzdłuż i w poprzek Gazy [23] .

Brygady Izz Al-Din Al-Kassam opisują swoje przygotowania do konfliktu i swoje pragnienie męczeństwa: “W słabym świetle księżyca siedzi wojownik Hamasu pod drzewem ze splątanymi gałęziami. Odsuwa się od towarzyszy, wyciąga Koran z plecaka i zaczyna głośno czytać przyjemnym głosem. Inny [wojownik] wzywa Allaha, by dał mu męczeństwo. Jeszcze inny czeka w odległości na wroga, żeby móc go zaskoczyć. Po drugiej stronie jednostka inżynieryjna Brygad Al-Kassam przygotowuje zestaw urządzeń wybuchowych w oczekiwaniu ataku syjonistycznego, żeby siać śmierć [wśród] pasażerów pojazdu syjonistycznego wroga… W innym miejscu członkowie obrony cywilnej przygotowują pociski rakietowe [przeciwlotnicze] do strącania samolotów wroga z nieba Gazy… Na wysoko położonym terenie korpus strzelców wyborowych przygotowuje się do ustawienia broni w celu uderzenia żołnierzy syjonistycznego wroga, jeśli gdziekolwiek wejdą. Wśród drzew ze splątanymi gałęziami grupa artylerzystów przygotowuje moździerz do przeciwstawienia się każdemu głupiemu posunięciu wroga lub wejściu specjalnych sił [izraelskich] gdziekolwiek” [24] .

Wojownik w Gazie (źródło: paldf.net, 13 czerwca 2010)

W następstwie wzmożonych wysiłków Izraela i Egiptu po wojnie w Gazie, by nie dopuścić broni do Gazy, wysoki funkcjonariusz Hamasu, Ahmad Jousuf, stwierdził: „Opór jest legalnym prawem, tak samo jak broń; dlatego [ruch] oporu zdobędzie broń wszelkimi możliwymi sposobami w celu kontynuowania swojej działalności, przez tunele lub nie.. [choćby] spod ziemi” [25] . Przywódca Hamasu, Mahmoud Al-Zahhar powiedział, „Mój ruch teraz ma lepszą broń niż miał w przeddzień wojny w Gazie” [26] . W lipcu 2010 r. minister spraw wewnętrznych Hamasu, Fathi Hammad oznajmił, że jego ministerstwo planuje wprowadzenie dobrowolnego zaciągu do armii Hamasu w Gazie, po którym będzie obowiązkowy pobór [27] .

Na początku 2011 r. policja Hamasu oznajmiła, że mieszkańcy Gazy będą musieli uzyskać pozwolenie na broń palną do samoobrony. Oznajmienie podkreślało, że to rozporządzenie nie dotyczy broni ruchu oporu, która jest legalna bez pozwolenia [28] .

Działalność wojskowa Hamasu nie jest ograniczona do Gazy. W maju 2010 r. prezydent Autonomii Palestyńskiej, Mahmoud Abbas, ujawnił, że “codziennie przechwytujemy duże ilości broni [na Zachodnim Brzegu]” [29] . W kwietniu 2011 r. funkcjonariusze aparatów bezpieczeństwa Autonomii Palestyńskiej ogłosili odkrycie prowadzonego przez Hamas meczetu na Zachodnim Brzegu, w którym produkowano i przechowywano materiały wybuchowe [30] a witryna internetowa bliska Fatahowi powiedziała, że aparaty bezpieczeństwa odkryły dużą instalację do produkcji i przechowywania materiałów wybuchowych w Nabluz [31] .

Uzasadniając działalność Hamasu na Zachodnim Brzegu Mahmoud Al-Zahhar powiedział: „Gaza jest [już] wyzwolona; [teraz] aparaty bezpieczeństwa Autonomii Palestyńskiej muszą dać nam wolną rękę, byśmy wyzwolili Zachodni Brzeg i Jerozolimę. Trzeba strzelać pociskami rakietowymi i [prowadzić] opór na Zachodnim Brzegu. Czy strzelania pociskami rakietowymi i oporu wymaga się tylko od Gazy?” [32]

Kuwejcka gazeta antysyryjska “Al-Siyassa” doniosła, że pod koniec 2009 r. pięciu członków Hamasu i dwóch członków Korpusu Irańskiej Islamskiej Gwardii Rewolucyjnej (IRGC) zostało zabitych w bazie Hamasu niedaleko Damaszku podczas treningu składania i rozkładania irańskich rakiet dalekiego zasięgu, przeznaczonych do przeszmuglowania tunelami do Gazy [33] .

Liban jest inną areną treningową Hamasu. Źródła libańskie informują, że badanie eksplozji w ośrodku Hamasu w Libanie pokazało, iż zdarzyło się to podczas szkolenia z ostrą amunicją [34] .