5 kwietnia 2016 r., prezydent rosyjski Władimir Putin ogłosił decyzję o utworzeniu Gwardii Narodowej dla kraju, która będzie „utworzona na podstawie” państwowych oddziałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Putin również ogłosił iż rosyjska Federalna Służba Kontroli Narkotyków oraz Federalna Służba Migracji będą włączone do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Putin wygłosił swoje postanowienie na spotkaniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych, Władimirem Kolokolstewem, Dowódcą Wojsk MSW Viktorem Zołotovem, dowódcą oddziałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Wiktorem Zołotowem, dyrektorem Federalnej Służby Kontroli Narkotyków, Wiktorem Iwanowem i wicedyrektorką Federalnej Służby Migracji, Jekateriną Jegorową [1] . Podczas spotkania Putin powiedział, że nowy organ wykonawczy rządu federalnego będzie walczył z terroryzmem i zorganizowaną przestępczością: „Tworzymy Gwardię Narodową, odpowiedzialną za walkę przeciw terroryzmowi i zorganizowanej przestępczości, i w ścisłej współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych, będziemy nadal wykonywać funkcje za które wcześniej były odpowiedzialne OMON [Oddział Mobilny Specjalnego Przeznaczenia], OMSN [Oddział Milicji Specjalnego Przeznaczenia] oraz pozostałe jednostki policyjne„ [2] . W sprawie walki przeciwko zorganizowanej przestępczości, Putin objaśnił, że Federalna Służba Kontroli Narkotyków będzie włączona do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie będzie działać ‘’samodzielnie i samo-wystarczająco”, ale w ramach ministerstwa.
Tego samego dnia, Putin podpisał dekret powołujący Viktora Zołotowa na dyrektora od Służby Federalnej ds. Oddziałów Gwardii Narodowej i dowódcę Oddziałów Gwardii Narodowej, i zwolnił go z pozycji dowódcy oddziałami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Poniżej podajemy fragmenty artykułu opisującego funkcje nowej Gwardii Narodowej, opublikowanego na witrynie internetowej rosyjskiego kanału telewizyjnego informacji gospodarczej, Rbc.ru: [4]
Putin (pośrodku) na spotkaniu 5 kwietnia z, od lewej do prawej: dyrektor Federalnej Służby Kontroli Narkotyków, Wiktor Iwanow, minister spraw wewnętrznych, Władimir Kołokolcew, dowódca oddziałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Wiktor Zołotow i wicedyrektorka Federalnej Służby Migracji, Jekaterina Jegorowa. (Źródło: Kremlin.ru, 5 kwietnia, 2016)
Użycie broni palnej
Gwardia Narodowa, która zostanie utworzona na podstawie oddziałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, będzie obejmować wszystkie jednostki policyjne (w szczególności OMON i OMSN) i będą one uprawnione do używania broni palnej. Zgodnie z projektem zaprezentowanym przez prezydenta Władimira Putina, broń palna będzie mogła być użyta w celu ochrony obywateli, uwolnienia zakładników, zaaresztowania ludzi, którzy mogli popełnić ciężkie lub bardzo ciężkie przestępstwo, i zapobiegania próbom ucieczki. Gwardziści będą również mogli używać broni, by podnieść alarm. Na koniec, Gwardia Narodowa będzie miała prawo do użycia broni palnej, by odeprzeć atak samolotów, statków lub sprzętu wojskowego.
Przed strzeleniem żołnierz będzie musiał wydać ostrzeżenie, że jest z Gwardii Narodowej i że ma zamiar strzelać. Strzelanie bez ostrzeżenia będzie dozwolone tylko wtedy, gdy opóźnienie może zagrażać życiu lub zdrowiu innych. Strzelanie do kobiet w ciąży (dokument wymienia „widoczną ciąże” u kobiet), niepełnosprawnych oraz dzieci jest zakazane, chyba, że będą stawiać zbrojny opór. Otwieranie ognia w tłumie ludzi będzie również zakazane, ponieważ przypadkowi ludzie mogliby na tym ucierpieć.
Przepisy te odpowiadają dokładnie prawom policyjnym. FSB (Federalna Służba Bezpieczeństwa główny następca KGB) posiada większe uprawnienia: [w grudniu 2015] r., Duma przyjęła w trybie przyśpieszonym ustawę która pozwala pracownikom FSB na użycie broni palnej w tłumie, aby udaremnić ataki terrorystyczne lub uwolnić zakładników [5] . Również użycie broni palnej przeciwko kobietom lub niepełnoletnim jest dozwolone, jeśli popełnili akt terroryzmu.
Putin oznajmia o utworzeniu Gwardii Narodowej. Po prawej: dowódca oddziałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Wiktor Zołotow. (Źródło: Kremlin.ru, 5 kwietnia 2016)
Użycie granatów gazowych i pojazdów opancerzonych
Gwardziści będą mieli prawo do użycia siły fizycznej, aby powstrzymać dokonanie przestępstwa i dostarczyć zatrzymaną osobę na policję. Gwardziści będą mieli również specjalny sprzęt do dyspozycji którego będą mogli użyć do zatrzymania domniemanych przestępców, do wyzwolenia zakładników i budynków, skutecznego zatrzymania pojazdów i do odparcia ataków na miasta wojskowe, pociągi z żołnierzami i konwoje drogowe. Pośród specjalnych urządzeń, które użycie będzie dozwolone, są pałki gumowe, granaty gazowe, kajdanki, granaty hukowe, urządzenia przeznaczone do niszczenia przeszkód [kompaktowe urządzenia wybuchowe] oraz sprzęt przeznaczony do zatrzymania pojazdów [blokady drogowe]. Dodatkowo Gwardia Narodowa będzie miała zwierzęta w służbie. Podobnie jak z bronią palną, będzie zabronione używanie specjalnych sprzętów w stosunku do kobiet ciężarnych, osób niepełnosprawnych i dzieci, chyba że stawiają opór zbrojny. Gwardia Narodowa będzie również posiadać armatki wodne i pojazdy opancerzone, lecz będą one używane tylko w przypadku operacji antyterrorystycznych lub militarnych.
Zatrzymywanie „intruzów” do trzech godzin
Gwardia Narodowa będzie ochraniać porządek publiczny, walczyć z terroryzmem i ekstremizmem, brać udział w obronie terytorialnej kraju, patrolować granice, eskortować specjalne ładunki i chronić ważne instalacje państwowe, jak wynika z projektu ustawy. Oddziały Gwardii Narodowej będą miały prawo tłumienia przestępstw, sprawdzenia dokumentów, sporządzania protokołów do wykroczeń administracyjnych, chronienia miejsca przestępstw dopóki nie przyjedzie śledczy i zatrzymania tych, którzy łamią godzinę policyjną, niedoszłych samobójców, zbiegłych pacjentów ze szpitali psychiatrycznych i podejrzanych przestępców, włączając tych którzy uciekli z aresztu. Krajowe Oddziały Straży będą upoważnione do zatrzymania na czas nie dłuższy niż trzy godziny, ludzi którzy wkroczą na posesje innych ludzi lub instalacje bezpieczeństwa. Będą również upoważnieni do przeszukania tychże osób oraz do sprawdzenia ich samochodów.
Oddziałom wolno będzie wchodzić do prywatnych domów
Gwardia Narodowa będzie upoważniona do przeszukania pracowników elektrowni jądrowych oraz do zatrzymania i zniszczenia broni, którą znajdą lub dostaną od obywateli. Gwardziści będą również uczestniczyć w zarządzaniu kryzysowym. Oddziały Gwardii Narodowej będą również upoważnione do wchodzenia do prywatnych domów i innych budynków w celu ratowania cywili lub zatrzymania podejrzanych przestępców. Podczas klęsk żywiołowych, działań przeciw zamieszkom, szukaniu tych, którzy zbiegli z aresztu, lub podczas pościgów za zbiegami, Gwardia Narodowa będzie mogła odciąć niektóre obszary i ograniczyć ruch pojazdów i pieszych. Obecnie tylko wojska Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, policja i FSB mają takie uprawnienia.
Prowadzenie operacji antyterrorystycznych
Podczas operacji antyterrorystycznych, Gwardia Narodowa będzie uprawniona do ograniczenia ruchu pojazdów i pieszych oraz do rekwirowania i używania samochodów do transportu rannych do szpitali lub do ścigania domniemanych przestępców.
Zgodnie z projektem ustawy, Gwardia Narodowa nie ma mieć uprawnień śledczych. Funkcje Gwardii Narodowej będą się częściowo pokrywać z funkcjami FSB, mówi Michaił Paszkin, szef Związku Zawodowego Moskiewskiej Policji. W rozmowie z RBC, zauważył, że obecnie, walka z terroryzmem jest sformalizowana w przepisach jako prerogatywa FSB. „Nie można walczyć z terroryzmem bez uprawnień śledczych”, stwierdził Paszkin, i dodał: „Jeśli Gwardia Narodowa będzie realizowała wyłącznie zadania organów ścigania, otrzymane od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, FSB, służb celnych i innych, nie powinno być żadnych problemów”.
Przypisy (nie spolszczone):
[1] Kremlin.ru, April 5, 2016.
[2] Kremlin.ru, April 5, 2016.
[3] Zolotov (b.1954) headed Russia’s Presidential Security Service rrom 2000 to 2013. On May 12, 2014, Putin signed an executive order appointing him first deputy interior minister and commander-in-chief of the Interior Ministry Forces.
[4] Rbc.ru, April 6, 2016. The original English has been lightly edited for clarity.
[5] On December 22, 2015, the State Duma passed a bill granting FSB officers more powers in using their weapons, authorizing officers to use firearms against crowds of people to prevent acts of terror, including taking hostages and perpetrating armed attacks on governmental buildings. (Themoscowtimes.com, December 22, 2015). On December 30, 2015, Putin signed a Federal Law regulating the legal foundations for the FSB’s use of military equipment, weapons, special means, and physical force, including procedures and cases for their application. (Kremlin.ru, December 30, 2015).
Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org .
