W 65. Dzień Nakby Fatah i jego rzecznicy podkreślali wierność zasadzie prawa uchodźców palestyńskich do powrotu do ich domów na całym terytorium 1948 i mówili, że to święte prawo jest przekazywane z ojca na syna i nie podlega przetargom. Artykuły w gazetach Autonomii Palestyńskiej (AP) podkreślały, że dzieci palestyńskie nie zapomną Nakby swoich ojców i że są zdecydowane powrócić do swoich domów w Ramli, Lod, Jaffie, Berszewie, Akrze i całej reszcie terytoriów 1948.
Te oświadczenia pokazują podwójność stanowiska Fatahu. Z jednej strony, popiera on rozwiązanie w postaci dwóch państw i ustanowienie państwa palestyńskiego w granicach 1967 – i, z poparciem Ligi Arabskiej, wyraził gotowość na pewną wymianę terytorialną – a także głosi konieczność sprawiedliwego i uzgodnionego rozwiązania problemu uchodźców. Z drugiej strony, wyraża oddanie zasadzie prawa uchodźców do powrotu do swoich domów w granicach terytoriów 1948. Jasny wyraz tego dualizmu można zobaczyć w przemówieniu palestyńskiego prezydenta Mahmouda Abbasa na Dzień Nakby, w którym powtórzył on swoje poparcie dla rozwiązania w postaci dwóch państw w granicach 1967 r., ale równocześnie mówił o „sprawiedliwym rozwiązaniu” problemu uchodźców, nie zaś o „sprawiedliwym i uzgodnionym rozwiązaniem”, który to zwrot jest użyty w arabskiej inicjatywie pokojowej [1] .
Poniżej podajemy fragmenty wypowiedzi przedstawicieli Fatahu i AP:
Abbas: Uchodźcy żyją w krajach gospodarzy tymczasowo, aż do powrotu
W przemówieniu na Dzień Nakby Abbas dziękował państwom arabskim za goszczenie uchodźców palestyńskich, „którzy żyją tam tymczasowo, aż do powrotu” i dodał: „Mamy bardzo pozytywne uczucia wobec międzynarodowych starań o rozwiązanie w postaci dwóch państw i zakończenia okupacji, która rozpoczęła sie w 1967 r. [a mianowicie starań] Kwartetu i działalności sekretarza stanu Johna Kerry’ego. Trzymamy się [także] naszych zasad narodowych, które zgodne są z rezolucjami ONZ: ustanowienia niepodległego państwa z Jerozolimą jako jego stolicą i sprawiedliwego rozwiązania [problemu] uchodźców zgodnie z Rezolucją ONZ 194″ [2] .
Fatah: Święte prawo powrotu jest przekazywane przez ojców synom
Z okazji Dnia Nakby Fatah wydał komunikat prasowy, poprzez swojego rzecznika Fayeza Abu Aittaha: „Ruch [Fatahu] trzyma się prawa uchodźców palestyńskich do powrotu do ich domów, z których zostali wygnani siłą… Święte prawo powrotu jest przekazywane przez ojców synom… To prawo nie wygasa nigdy; lud palestyński będzie kontynuował walkę wszystkimi legalnymi sposobami i środkami aż osiągnie niepodległe państwo i powrót do domów, z których zostali wygnani” [3] .
Członek Komitetu Centralnego Fatahu, Abbas Zaki, powiedział: “Nie ma rozwiązania [problemu palestyńskiego] bez powrotu ludności palestyńskiej do domów, z których zostali wygnani w 1948 r.”. Dodał, że Palestyńczycy sprzeciwiają się wszelkim planom mającym na celu podważenie, zlekceważenie lub obejście tego prawa [4] .
Zakariyya Al-Agha, członek Komitetu Wykonawczego OWP i przewodniczący Departamentu Uchodźców OWP, powiedział: „Nie ma żadnego trwałego rozwiązania pokojowego z Izraelem, które wyklucza problem uchodźców… Prawo uchodźców do powrotu do ich domów jest świętym prawem, które nie jest przedmiotem przetargów”. Powiedział także, że Palestyńczycy nie mogą zaakceptować żądania Izraela uznania państwa żydowskiego, ponieważ oznaczałoby to likwidację prawa powrotu uchodźców [5] .
Przedstawiciele OWP, AP, ruchu Fatahu: Walka będzie trwała wszelkimi środkami
W oświadczeniach i przemówieniach na Dzień Nakby przedstawiciele i instytucje OWP, AP i Fatahu notowali gotowość ludu palestyńskiego do walki i umierania za ziemię palestyńską. Komunikat wydany przez Palestyńską Radę Narodową stwierdzał: „Narodowe, palestyńskie prawo powrotu, według Rezolucji 194, oraz do samostanowienia, są niewzruszonymi i głęboko zakorzenionymi prawami, których nie można się zrzec i co do których nie może być kompromisu. Ludność palestyńska powróci na ziemię i do domów, z których została wygnana, niezależnie od tego, jak długo to potrwa… Lud palestyński będzie kontynuował walkę wszystkimi środkami do swojej dyspozycji, żeby pozbyć się tej trwającej Nakby” [6] .
Najwyższa Komisja Fatahu w Gazie także opublikowała komunikat na Dzień Nakby, w którym wezwała społeczność międzynarodową do “ naprawienia historycznej niesprawiedliwości i naciskania na rząd Izraela, by zrealizował rezolucje ONZ dotyczące problem palestyńskiego, szczególnie Rezolucję 194… oraz prawo ludu palestyńskiego do swojej ojczyzny i swoich domów” [7] .
[…]
Na wiecu z okazji Dnia Nakby w Ramallah, członek Komitetu Wykonawczego OWP, Wasel Abu Yousuf, przysiągł w imieniu ludu palestyńskiego kontynuować walkę i oskarżył USA o proizraelskie nastawienie i próbę wykorzystania sytuacji w krajach arabskich przez naciski na nie i wymuszanie ustępstw od nich [10] .
“Al-Hayat Al-Jadida”: Dzieci nie zapomną Nakby i będą trzymać się prawa powrotu
W artykule w gazecie AP “Al-Hayat Al-Jadida”, zatytułowanym „Stare [pokolenie] wymarło, ale młode nie zapomniało”, autor Bashar Daraghameh opisał obóz dla uchodźców Balata w Nablusie jako miejsce, w którym nigdy nie następuje zmiana, gdzie „ścieki płyną między domami mieszkalnymi, wydzielając smród, a wspomnienia są bolesne. Dzieci nadal bawią się w zaułkach i sprzedawcy warzyw nadal zatrzymują samochody u wjazdu do obozu, dając kierowcom pomarańcze, które prawdopodobnie nie wyrosły w Jaffie… Cierpienie pozostaje widzialne, powrót nie urzeczywistnił się i klucz [do starego domu rodzinnego] nadal wisi [na ścianie].
Ktokolwiek mówi, że starzy umrą, a młodzi zapomną, kłamie. Dzieci z obozu nie zapomniały Nakby swoich przodków… Trzymają… się prawa powrotu i ich determinacja rośnie. Mają dość swojej ścieżki męczarni i chcą wrócić do Jaffy i jeść pomarańcze zerwane własnymi rękoma – nie jak pomarańcze sprzedawane u wejścia do obozu” [11] .
Strona Facebooka Fatahu: Palestyńskie dziecko na wiecu w Ramallah z przepaską na głowie z napisem „Lifta [wieś], terytoria 1948”
Strona Facebooka Fatahu: „Powrót jest prawem i wolą ludu”
Publicysta “Al-Ayyam”: Pozostaniemy w Lod, Ramla i Galilei… jak cierń w ich oku
Hamada Farana, publicysta gazety AP “Al-Ayyam” mówił przeciwko arabskiej inicjatywie pokojowej, twierdząc, że odarła ona prawo powrotu z wszelkiego znaczenia, ponieważ stwierdza, że problem uchodźców musi zostać rozwiązany za zgodą Izraela. Twierdzi, że stanowi to „wyrzeczenie się z góry i w zamian za nic prawa powrotu według Rezolucji 194, która obejmuje trzy prawa: powrót uchodźców do ich ziemi na terytoriach 1948, powrót własności zrabowanej i skonfiskowanej im przez państwo hebrajskie i wypłatę odszkodowań ludności palestyńskiej za cierpienia… od Nakby do teraz”.
Według Farany drugim ustępstwem na rzecz Izraela, za które Palestyńczycy niczego nie otrzymują w zamian, jest zgoda na wymianę terytorialną. (Jak wspomniano, Liga Arabska zgodziła się niedawno na wymianę terytorialną między Izraelem a AP jako część rozwiązania w postaci dwóch państw i ustanowienia państwa palestyńskiego w granicach 1967 r.) Twierdził, że znaczy to, iż „uchodźcy nie powrócą do Lod, Ramli, Jaffy, Haify, Akry i Berszewy, skąd zostali wygnani, i ich qushans [akt własności ziemi] oraz klucze pozostaną [bezużyteczne] w ich rękach”.
Farana podkreślił, że Palestyńczycy będą nadal dążyć do realizacji swojego prawa powrotu, niezależnie od okoliczności ani tego, jak długo to zabierze: “Będziemy głodować, będziemy żyć pod otwartym niebem… wypełnimy ulice wściekłością i demonstracjami, wypełnimy więzienia dumą, zamienimy dzieci w pokolenie po pokoleniu mścicieli, pozostaniemy tutaj… Tutaj przeszłość jest naszą teraźniejszością i przyszłością. Pozostaniemy tutaj w Lod, Ramli i Galillei; pozostaniemy tutaj na waszych karkach jak przeszkoda, jak odłamek szkła w waszych gardłach i jak cierń w waszym oku… Wynoście się z naszego kraju, z naszej ziemi, z naszego morza… wynoście się z naszej pamięci” [12] .
Strona Facebooka Fatahu: „Nadejdzie dzień, kiedy wrócimy do Jaffy”
Strona Facebooka Fatahu [13] poświęciła w zeszłym tygodniu wiele uwagi Dniu Nakba, zamieszczając przemówienia i oświadczenia członków Fatahu oraz reportaże z demonstracji i wieców Dnia Nakba na Zachodnim Brzegu, jak również specjalnym zajęciom prowadzonym w szkołach. Zamieściła także filmy i piosenki na tę okazję oraz liczne rysunki podkreślające prawo Palestyńczyków do powrotu do domów wewnątrz terytoriów 1948.
Strona Facebooka Fatahu: Uczniowie szkoły w Hebronie tworzą mapę Palestyny
Strona Facebooka Fatahu: „Powrócimy do Hajfy, Akry, Sachnin i całej Palestyny”
Strona Facebooka Fatahu: „Pewnego dnia powrócimy”
———————————————————————————
[1] 'Abbas himself also used the latter phrasing in his September 23, 2011 U.N. speech. Al-Sharq Al-Awsat (London), September 24, 2013.
[2] Amad.ps, May 15, 2013.
[3] Wafa (Palestinian Authority), May 15, 2013.
[4] Fatehtoday.com, April 14, 2013.
[5] Amad.ps, May 15, 2013.
[6] Al-Ayyam (Palestinian Authority), May 15, 2013.
[7] Amad.ps, May 15, 2013.
[8] Al-Hayat Al-Jadida (Palestinian Authority), May 16, 2013.
[9] Al-Hayat Al-Jadida (Palestinian Authority), May 16, 2013.
[10] Al-Ayyam (Palestinian Authority), May 16, 2013.
[11] Al-Hayat Al-Jadida (Palestinian Authority), May 16, 2013.
[12] Al-Ayyam (Palestinian Authority), May 16, 2013. [13] Facebook.com/fatehal3sfh.
