Wstęp
Dziesięć lat temu, 14 kwietnia 2014 r., działająca w Nigerii grupa dżihadystów Boko Haram porwała 276 uczennic, w większości chrześcijanek (18 muzułmanek) [1], w wieku od 16 do 18 lat, ze szkoły średniej w miejscowości Chibok w stanie Borno, w północno-wschodniej części kraju.
„Ten bezwzględny akt zła dokonany przez grupę terrorystyczną Boko Haram wywołał ogólnoświatowe oburzenie i hasło do ’Bring Back Our Girls’ [Przywróćcie nasze dziewczyny]. Dziesięć lat później, gdy zastanawiamy się nad tą mroczną rocznicą, staje się jasne, że walka o uratowanie i odzyskanie tych młodych kobiet jeszcze się nie skończyła” – napisał nigeryjski portal Leadership, dodając, że nadal nie znaleziono 96 dziewcząt. [2] W ciągu ostatnich 10 lat dziewczęta, którym udało się uciec, oraz te, które zostały uratowane, musiały „ zmagać się z fizycznymi i psychicznymi bliznami po ciężkim przeżyciu próbie, a ich marzenia i aspiracje na zawsze zmienione przez przeżytą traumę”. [3]
Jak podały media Truth Nigeria: „Co najmniej 103 dziewczyny zostały uwolnione po serii nieprzejrzystych negocjacji między islamskimi terrorystami a rządem w latach 2016–2017. Kilka kolejnych uciekło od porywaczy. Niektóre dziewczyny zostały później uratowane po urodzeniu dzieci terrorystów, którzy je zgwałcili”. [4] Inne dziewczyny były zmuszane do poślubienia swoich porywaczy. [5]
Reakcja na porwania dziewcząt Chibok w Pakistanie: „Nie tylko porwane lub uprowadzone, [ale] zniewolone”
W 2014 r. kilku pisarzy pakistańskich kwestionowało liberalnych „apologetów” za niezrozumienie powiązań między islamskim szariatem a incydentami, takimi jak uprowadzenie ponad 200 nastoletnich dziewcząt ze szkoły przez nigeryjską grupę dżihadystyczną Boko Haram lub atak pakistańskich talibów na Malalę Yousafzai w 2012 r. i podane dla tego uzasadnienie szariatu.
W artykule zatytułowanym „W każdym społeczeństwie muzułmańskim kwitnie mini Boko Haram” i opublikowanym w pakistańskiej gazecie „Dawn” publicysta Murtaza Haider napisał: „Boko Haram przeniosła przymusowe nawrócenia na inny poziom. Porywali młode kobiety, przetrzymywali je jako zakładniczki, grozili, że je zabiją i jako jedyne wyjście proponowali nawrócenie i przymusowe małżeństwo z członkami Boko Haram… Muzułmańscy apologeci argumentują, że nie ma to nic wspólnego z islamem ani muzułmanami. Pośpiesznie obwiniają ‘wrogów islamu’ za propagowanie kłamstw o muzułmanach. Szukanie kozła ofiarnego nie służy jednak żadnemu celowi. Boko Haram i podobne grupy krzywdzą wszystkich muzułmanów, ale w większym stopniu młode muzułmanki. Muzułmanie muszą stawić czoła tym, którzy krzywdzą kobiety w imię islamu. Boko Haram może wydawać się odległym plemieniem afrykańskim która porywa dziewczęta, grozi im śmiercią i wydaje je za mąż wbrew ich woli. Nieco zastanowienia powinno ujawnić, że te same tendencje są żywe i instrumentalne we wszystkich społeczeństwach muzułmańskich”.
W innym artykule, zatytułowanym „Bezwstydna apologetyka”, dziennikarz Kunwar Chuldune Szahid stwierdził: „Islamistyczna grupa Boko Haram ma obecnie około 200 uczennic wziętych do niewoli w Nigerii. Nie tylko (już dłużej) porwanych lub uprowadzonych, [ale] zniewolonych – poprzednie określenia oznaczałyby, że wrócą bez szwanku, jeśli żądania porywaczy zostaną spełnione. Pojawiły się już doniesienia o wielokrotnych gwałtach, a w tym tygodniu przywódca Boko Haram, Abubakar Szekau [6] ujawnił, że uważa uczennice za swoje niewolnice, które ‘sprzeda’ w związki małżeńskie. Uzasadnia swój plan w niedawno opublikowanym wideo, mówiąc: ‘Chcę zapewnić moich muzułmańskich braci, że Allah mówi, że w islamie niewolnicy są dopuszczalni’. A oto plan Szekau, według jego własnych słów: ‘Wydam za mąż kobietę w wieku 12 lat. Wydam za mąż dziewczynkę w wieku dziewięciu lat’.
Jaka więc zbrodnia tych uczennic doprowadziła do tego, że zostały zniewolone i traktowane jak jeńcy wojenni? Rządowa szkoła średnia dla dziewcząt w Chibok, z akademików [tej szkoły], z których początkowo uważano, że te dziewczęta zostały porwane, uczy ‘zachodniej edukacji’. A nazwa Boko Haram, która w języku hausa oznacza ‘zachodnia edukacja jest grzeszna’, daje nam wszystkim wyczerpującą odpowiedź. Boko Haram wierzy, że zachodnia edukacja jest haram [zakazana], tym bardziej w przypadku dziewcząt, które zgodnie z ich ideologią nie powinny mieć pozwolenia na robienie wielu rzeczy bez swoich męskich opiekunów. Atakowanie szkół dla dziewcząt zajmuje ważne miejsce w programie Boko Haram dotyczącym egzekwowania szariatu, którego celem jest zapobieganie ‘zachodniości’ tych dziewcząt. A w Pakistanie wybryki Boko Haram powinny wywołać bardzo znajome dzwony alarmowe…
Wszystkie zachodnie raporty podkreślające terroryzm islamistyczny są pełne zastrzeżeń, kładących nacisk na różne wersje islamu. Chociaż debata na temat różnych interpretacji jakiejkolwiek ideologii jest koniecznością akademicką, jakie jest bezpośrednie znaczenie tych zastrzeżeń w raporcie opisującym czyny terrorystów i ich własne uzasadnienie wspomnianych ataków? Dlaczego w mediach głównego nurtu panuje niechęć do używania terminu ‘niewolnice, odkąd Abubakar Szekau stwierdził, że jego religia sankcjonuje niewolnictwo? Jeśli jest to ochrona wrażliwości świata muzułmańskiego – 22,74 procent światowej populacji –dlaczego wrażliwość ideologiczna komunistów – niemal identycznego odsetka światowej populacji – nie została uwzględniona przez zachodnie media głównego nurtu podczas zimnej wojny?
Jest ironiczne, że wszystkie wysiłki postępowych muzułmanów skupiają się na ochronie ich ideologii przed krytyką, podczas gdy w rzeczywistości to ta krytyka doprowadzi do niezbędnych reform, co w ostatecznym rozrachunku jest ich szeroko reklamowanym programem. Twierdząc, że krytyka jest nieuzasadniona i zaprzeczając raczej oczywistemu wpływowi religii na ekstremizm religijny, zaprzecza się etykietom ‘postępowego’ i ‘reformatorskiego’. Chociaż nie można zaprzeczyć, że na całym świecie istnieje irracjonalna fobia przed muzułmanami – można dodać, że [jest] znacznie mniejsza niż irracjonalna fobia w świecie muzułmańskim wobec ludzie należących do wszystkich innych religii – termin ‘islamofobia’ używany do ochrony ideologii, a nie ludzi – a zatem [przeciwny] reformie, także staje się samobójczym i mylącym określeniem.
Twierdzenie, że islamiści posługują się ‘niewłaściwym’ islamem, opiera się na tej samej logice, jakiej używają islamiści, twierdząc, że postępowcy posługują się ‘niewłaściwym’ islamem. Gra w ‘prawdę i fałsz’, podczas gdy tysiące ludzi nadal znajdują się na muszce islamistów, jest bardzo niebezpieczną grą. Każdy, kto twierdzi, że terroryzmowi narastającemu z powodu islamizmu należy się przeciwstawić i potępić, powinien skupić się na dopilnowaniu, aby nie padły żadne ciosy w potępieniu tych czynów. Czy islamistyczna ideologia jest lub nie jest rażąco błędną interpretacją ‘prawdziwego’ islamu jest równoznaczny z niepotrzebną apologetyką bezpośrednio po ataku islamistów”. [7]
Artykuł w nigeryjskich mediach dziesięć lat po porwaniu dziewcząt z Chibok
Zaznaczając dziesiątą rocznicę uprowadzenia dziewcząt z Chibok, kilka nigeryjskich mediów opublikowało artykuły, w których podkreślono, że „minęło dziesięć lat, rany pozostają otwarte, a poczucie zdrady i porzucenia nie znika”. [8]
Poniżej podajemy fragmenty artykułu opublikowanego przez nigeryjskie media Pulse dziesięć lat po porwaniu dziewcząt z Chibok: [9]
Boko Haram oznacza, że „zachodnia edukacja jest zakazana”
„Dziesięć lat po Chiboku nigeryjskie dzieci w wieku szkolnym nadal są bezbronnym celem terrorystów.
Według Global Terrorism Index przed 2014 rokiem Boko Haram była już trzecią najbardziej śmiercionośną grupą terrorystyczną na świecie, odpowiedzialną za dwa najkrwawsze ataki na całym świecie w 2013 roku.
Dżihadyści – biorąc za cel instytucje religijne, budynki rządowe, przedsiębiorstwa i instalacje bezpieczeństwa – w swojej kampanii terroru rozpoczętej w 2009 roku zabili prawie 3500 osób w ponad 700 atakach, a prawie 2000 pozostawili rannych.
Grupa pod przewodnictwem Abubakara Szekau [10] miała nawet międzynarodowe powiązania z Al-Szabaab i były doniesienia o współpracy w zakresie finansowania i szkolenia pomiędzy obiema organizacjami terrorystycznymi – zatem Nigeryjczycy byli już zaznajomieni z zagrożeniem ze strony Boko Haram.
Ale porwanie przez grupę terrorystyczną 276 uczennic z rządowej szkoły średniej dla dziewcząt w Chibok w dniu 14 kwietnia 2014 r. było punktem zwrotnym.
Atak na szkołę był jednym z najbardziej bezpośrednich oświadczeń zamiarów zgodnych z celem grupy, zawartym w jej nazwie, która znaczy: ‘Zachodnia edukacja jest zabroniona’.
Zaledwie kilka tygodni przed tym atakiem grupa zaatakowała Uczelnię Rządu Federalnego w Buni Jadi w stanie Jobe i brutalnie zamordowała 59 studentów, samych chłopców, ale wydarzenie to nigdy nie przyciągnęło tyle uwagi, co Chibok. ‘Sposób, w jaki dokonano ataku na Chibok – choćby pod względem samego zakresu, śmiałości i bezbronności ofiar – naprawdę się wyróżniał’ – mówi 10 lat po uprowadzeniu [dziewcząt] Ikemesit Effiong, partner i szef działu badań w Wywiadu SBM…”
Reakcja rządu na uprowadzenie dziewcząt z Chibok była „marna”
„Reakcja administracji Goodluck Jonathana na incydent w Chibok była marna – naznaczona przerzucaniem winy [na innych], zarzutami o teatrze politycznym, a nawet kwestionowaniem autentyczności wydarzenia. To w naturalny sposób wpłynęło na reakcję [sił] bezpieczeństwa, a los 276 bezbronnych uczennic wisiał w powietrzu.
Ich bliscy nie mogli sobie pozwolić na takie samozadowolenie i agitacja na rzecz ich powrotu doprowadziła w końcu do kampanii ‘Przywróćcie nasze dziewczęta’, która rozprzestrzeniła się na cały świat, zwłaszcza w Białym Domu, gdzie ówczesna pierwsza dama Stanów Zjednoczonych Michelle Obama, protestowała za pomocą plakatu.
Rozgłos wydarzenia w Chibok jeszcze bardziej wzmocnił reputację Boko Haram w społeczności międzynarodowej, a grupa wykorzystała to do dalszego szantażowania nigeryjskiego establishmentu, grożąc sprzedażą dziewcząt w niewolę…
Minęły kolejne cztery lata i Boko Haram zaatakowała ponownie i porwała 111 uczennic z Rządowej Szkoły Naukowo-Technicznej dla Dziewcząt w Dapchi w stanie Jobe oraz dwie inne uczennice ze szkół podstawowych. Grupa terrorystyczna miesiąc później uwolniła 107 uczennic, pochowała pięć z nich, które zmarły, będąc w ich rękach, i przetrzymywała Leah Szaribu, która odmówiła przejścia na islam… [Boko Haram] przeprowadziła inne masowe uprowadzenia ze szkół w Kankara w Katsinie, gdzie w grudniu 2020 r. porwano ponad 300 uczniów; w Kagara w Nigrze, gdzie w lutym 2021 r. porwała 21 uczniów i nauczycieli; oraz w Dżangebe w Zamfarze, gdzie porwano ponad 300 uczniów, również w lutym 2021 r. W marcu 2024 r. terroryści porwali 137 uczniów ze szkoły podstawowej Lea i rządowej szkoły średniej Kuriga w Kaduna… Chociaż wielu ofiarom tych porwań udało się wrócić do domu, do swoich bliskich, niektórzy stracili życie podczas ataków lub w niewoli.
„… Efekt domina polega na tym, że reakcją rządu na wydarzenia na szczeblu Chibok była mieszanką obojętności i wyraźnego braku strategii. Niewłaściwe zarządzanie nie odbiega zbytnio od sposobu, w jaki rząd Nigerii zazwyczaj zarządza wszystkim innym, niemniej jest to bolesne, zwłaszcza ze względu na to, jak fatalne jest to dla wielu osób i jak ogólnie dezorientujący jest stan rzeczy dla ogółu społeczeństwa. Wydarzenia miary Chibok stanowią wyraźne i pilne zagrożenie, lecz przez 10 lat rządowi nie udało się skoordynować przekonującego działania, by chronić życie i mienie…
Podczas transportowania 276 dziewcząt z Chibok do bazy operacyjnej Boko Haram w lesie Sambisa, 57 z nich uciekło, wyskakując z ciężarówek i biegnąc do lasu, zanim znalazły drogę do domu.
[Były prezydent Nigerii Muhammadu] Buhari, dla którego odzyskiwanie dziewcząt stanowiło główną część zwycięskiej kampanii wyborczej w 2015 r., wynegocjował z Boko Haram uwolnienie części dziewcząt – 21 z nich w październiku 2016 r. i 82 kolejnych w maju 2017 r. w zamian za okup w wysokości 3 mln euro i uwolnienie pięciu dowódców Boko Haram.
Od tego czasu odnaleziono oddzielnie kilkanaście dziewcząt lub uciekły one z grupy terrorystycznej, ale 10 lat później nadal nie odnaleziono 91 [niektóre media podają, że 96] z nich …
Jeśli Nigeria teraz, już o 10 lat za późno, nie zacznie poważniej myśleć o skutecznym rozwiązaniu problemu, nic nie powstrzyma kolejnego wydarzenia jak w Chibok, które może zdarzyć się jutro. To prawdziwa tragedia”.
[1] Truthnigeria.com/2024/05/rescued-chibok-girls-married-off-to-repentant-boko-haram-commanders-christian-leader/, April 14, 2024.
[2] Leadership.ng/chibok-girls-a-decade-of-anguish/, April 14, 2024.
[3] Leadership.ng/chibok-girls-a-decade-of-anguish/, April 14, 2024.
[4] Ttruthnigeria.com/2024/05/rescued-chibok-girls-married-off-to-repentant-boko-haram-commanders-christian-leader/, May 22, 2024.
[5] Truthnigeria.com/2024/05/rescued-chibok-girls-married-off-to-repentant-boko-haram-commanders-christian-leader/, April 14, 2024.
[6] See MEMRI Daily Brief No. 287, „Security Concerns In Nigeria Follow Death Of Boko Haram Leader Abubakar Shekau,” by Ali Karami, June 16, 2021.
[7] See MEMRI Special Dispatch No. 5746, Pakistani Columnists On Boko Haram’s Abduction Of Girls: 'There Is A Mini Boko Haram… In Every Neighborhood In Muslim Societies’; 'Muslim Countries Burn Themselves With Rage Owing To Cartoons But There Is A Complete Lack Of Outrage For Heinous Acts Like These’, May 16, 2014.
[8] Leadership.ng/chibok-girls-a-decade-of-anguish/, April 14, 2024.
[9] Pulse.ng/news/local/boko-haram-kidnapped-chibok-girls-10-years-ago-in-2014/tpbkm6j, April 14, 2024.
[10] See MEMRI Daily Brief No. 287, „Security Concerns In Nigeria Follow Death Of Boko Haram Leader Abubakar Shekau,” by Ali Karami, June 16, 2021.
