Decyzja tureckiego prezydenta Recepa Tayyip Erdogana z 10 lipca 2020 r., poparta przez turecki sąd, by zamienić Hagia Sophia z museum z powrotem w meczet, wywołała radosne reakcje w prasie katarskiej. W katarskich gazetach i na witrynie internetowej wspieranego przez Katar Międzynarodowego Związku Uczonych Muzułmańskich (IUMS)  opublikowano wiele artykułów witających to posunięcie i chwalących za nie Erdogana.

Katarscy dziennikarze wyrażali także aprobatę tego kroku w mediach społecznościowych i odrzucali krytykę tego na Zachodzie i w krajach arabskich[1]. Katarska autorka, Ibtisam Aal Sa’d, tweetowała 19 lipca 2020 r.: “Ten muzułmański prezydent [Erdogan] zasłużył na to, by być dumny z zamiany chrześcijańskiego kościoła [Hagia Sophia] z powrotem na muzułmański meczet, którego historia wiąże się z wielkimi islamskimi podbojami, mimo szczekania Europejczyków i wrzasków prosyjonistycznych Arabów”[2].

Pierwsza modlitwa w nowootwartym meczecie w piątek 24 lipca 2020 r., którą prowadził sam Erdogan, także była relacjonowana bardzo pozytywnie w prasie katarskiej, która świętowała okazję jako „historyczny dzień”, który wywołał „radość w całym świecie muzułmańskim”.  

Numer katarskiej gazety “Al-Raja” z 25 lipca 2020 r. świętuje pierwszą modlitwę piątkową w Hagia Sophia. Tytuł na górze brzmi: „Historyczny piątek [z] tłumem wiernych w Hagia Sophia”; dolny tytuł brzmi: “Radość w całym świecie islamskim”.

Rządowa gazeta “Al-Watan” podkreśliła także, że ponowne otworzenie meczetu wywołuje nadzieje, że także Al-Aksa “wróci w pełne posiadanie” muzułmanów.

​Poniżej podajemy tłumaczenie fragmentów z dwóch katarskich artykułów na ponowne otwarcie Hagia Sophia jako meczetu.

Katarska gazeta “Al-Watan”: Historyczny dzień, który wywołuje nadzieję na powrót Al-Aksy w muzułmańskie ręce

Artykuł redakcyjny w katarskiej gazecie “Al-Watan” z 25 lipca, dzień po pierwszej modlitwie w meczecie, nosił tytuł Historyczny dzień i napisano w nim:  „Nowa karta została odwrócona w annałach historii wraz z ponownym otwarciem meczetu Hagia Sophia dla modłów 86 lat po zamianie go w muzeum. Wczoraj był historycznym dniem dla Turcji i świata islamskiego, kiedy ten unikatowy artystyczny i architektoniczny monument powrócił na łono islamskiego narodu [dając nam] nadzieję, że ten wielki naród odzyska swoją pełną chwałę.

Hagia Sophia wróciła do nas jako meczet pełen wiary i recytacji Koranu, i raz jeszcze słychać stamtąd wezwania do modłów… [To daje nam] nadzieję, że błogosławiony meczet Al-Aksa [również] wróci do naszej pełnej własności, bez przeszkód, inwazji ekstremistycznych osadników, zamknięć i [kroków] izraelskiego okupanta przeszkadzającego [wiernym ] w modleniu się tam.

Hagia Sophia w dzielnicy Sultanahmet Stambułu służyła jako meczet przez 481 lat, aż została zamieniona w muzeum w 1934 roku. Jest to jeden z najważniejszym architektonicznych monumentów [zbudowanych] w historii Bliskiego Wschodu. Jej powrót do swej pierwotnej [funkcji] jako muzułmańskiego meczetu wskrzesza ducha tego wielkiego narodu. Decyzja z 10 lipca 2020 r. [tureckiego] Najwyższego Sądu Administracyjnego, anulująca decyzję z 24 listopada 1934 r., która zamieniła Hagia Sophia w muzeum, jest historyczną decyzją, która uradowała serca nie tylko narodu tureckiego, ale całego narodu islamskiego… Radość narodu islamskiego jest bezgraniczna, jak też radość naszych braci, narodu tureckiego, co widać z faktu, że około 350 tysięcy [wiernych] uczestniczyło w [pierwszych] modłach piątkowych w meczecie Hagia Sophia, świętując ten wspaniały, historyczny dzień, w którym tęsknota islamskiego narodu [by modlić się Hagia Sophia] stała się rzeczywistością, chwała Bogu”[3].

Rysunek w katarskiej gazecie świętuje ponowne otwarcie meczetu Hagia Sophia jako tureckie zwycięstwo (Al-Quds Al-Arabi, Londyn, 13 lipca 2020)

Katarski publicysta: Ponowne otwarcie meczetu jest komunikatem dla Zachodu, że era tureckiej uległości skończyła się

Madżed Al-Ansari, dziennikarz i politolog z uniwersytetu w Katarze poświęcił artykuł z 13 lipca 2020 r. w gazecie “Al-Sharq” sprawie Hagia Sophia, skupiając się na politycznych aspektach decyzji Erdogana. Napisał:  “Lata temu odwiedziłem meczet Hagia Sophia i meczet w Kordobie [w Hiszpanii] podczas dwóch różnych podróży. Oba razy czułem to samo: można niemal wyczuć kąty budynku tęskniące do bicia czołem [przez muzułmańskich wiernych]… W obu miejscach można sobie wyobrazić ten sam moment, w którym ustały modły i zamknięto bramy, i efekt, jaki miało to na serca muzułmanów. Jeden z tych meczetów podjął dzisiaj wydawanie wezwania do modłów. Modlimy się, by znowu usłyszeć [także] wezwania do modłów z minaretu Wielkiego Meczetu w Kordobie…

Ponowna zamiana [Hagia Sophia] w meczet… jest kulminacją wyzwolenia Turcji spod europejskiej dominacji… Stopniowe przekształcanie Turcji w samowystarczalne mocarstwo regionalne w obecnym wieku; napięcie, jakie powstało [w jej stosunkach] z Europą, szczególnie po próbie zamachu stanu [w Turcji w 2016 r.] i odmowa europejskich krajów zaakceptowania niezależnego podejmowania decyzji przez Turcję – [wszystko to] zmienia ponowne otwarcie [meczetu Hagia Sophia] w polityczny komunikat [skierowany] na zewnątrz, że era tureckiej uległości wobec Zachodu skończyła się…

Krytyczne reakcje rządów na Zachodzie i na Wschodzie na tę decyzję Erdogana można tylko zrozumieć jako część [ich] sprzeciwu wobec dwóch rzeczy: osiągnięcia przez Turcję pełnej niezależności w podejmowaniu decyzji oraz jej centralnej roli na arenach dyplomatycznej i islamskiej. Dlatego widzimy, że oświadczenia [potępiające decyzję Erdogana] nie przychodzą tylko z krajów o prawosławnej większości, ale od tych wszystkich, którzy odnosili korzyści ze słabości Turcji [w przeszłości], takich jak kraje Unii Europejskiej i kraje arabskie, które sprzeciwiają się islamskiej pozycji Erdogana…

Widok pierwszej modlitwy [w Hagia Sophia] zdarzy się równocześnie z rocznicą nieudanej próby zamachu stanu [w 2016 r.], którą popierało wiele krajów, które teraz sprzeciwiają się decyzji [Erdogana].  [Ten widok będzie więc] cierniem w boku [tych krajów] i prosimy Allaha, by ta [sytuacja] trwała przez długi czas”[4].


[1]  For criticism of Erdogan’s decision by Al-Azhar sheikhs, see MEMRI Special Dispatch No. 8853 – Al-Azhar Sheikhs: Turning Hagia Sophia Back Into A Mosque Is Forbidden By Islam, July 21, 2020.

[2]  Twitter.com/Ebtesam777, July 19, 2020.

[3]  Al-Watan (Qatar), July 25, 2020.

[4]  Al-Sharq (Qatar), July 13, 2020.