Wprowadzenie
Zainspirowane powstaniami Wiosny Arabskiej cztery kobiety arabskie rozpoczęły kampanię zatytułowaną “Powstanie Kobiet w Świecie Arabskim”, mającą na celu zdobycie “wolności, niezależności i bezpieczeństwa” dla kobiet arabskich. Kampania propaguje równość płci zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka i wzywa do przyznania kobietom wolności wypowiedzi, myśli, nauki, zatrudnienia oraz wolności ubierania się, jak chcą, a także praw politycznych. Strona Facebooka kampanii [1] zawiera pełen tekst Deklaracji Praw Człowieka po arabsku, mają także oficjalne konto na Twitterze [2] .
Logo kampanii (włosy kobiety są mapą świata arabskiego) [3]
Kampania, zapoczątkowana online 1 października 2012 r. otrzymała jak dotąd poparcie ponad 55 tysięcy kobiet i mężczyzn z całego świata, włącznie ze znanymi działaczkami kobiecymi, takimi jak laureatka Pokojowej Nagrody Nobla z 2011 r. Tawakkol Karman; egipska lekarka i pisarka dr Nawal Al-Saadawi; Samira Ibrahim, egipska działaczka, która ujawniła sprawdzanie dziewictwa dokonywane przez egipskiego lekarza wojskowego protestujących kobiet podczas rewolucji; saudyjska działaczka praw kobiet Manal Al-Sharif; i tunezyjska aktorka Hend Sabry.
Po sugestii organizatorek kampanii zwolennicy zamieszczają własne zdjęcia z plakatami wyjaśniającymi, dlaczego popierają kampanię (patrz poniżej). Zwolennicy wyrażają protest przeciwko patriarchalnemu charakterowi społeczeństwa arabskiego i postawie, która uprzedmiotowia kobiety i uważa je za służące mężów i rodzin; protestują przeciwko uciskowi i dyskryminacji kobiet i przeciwko takim zjawiskom jak małżeństwa dzieci, wykorzystywanie seksualne i napastowanie oraz obrzezanie dziewczynek. Należy wspomnieć, że wśród zwolenników, którzy zamieścili swoje zdjęcia, jest wielu mężczyzn, którzy podają te same powody.
Amal Arabii Saudyjskiej: “Popieram Powstanie Kobiet w Świecie Arabskim, ponieważ mam dość czekania na pozwolenie opiekuna na wszystko, włącznie z otwarciem konta w banku, podróżowaniem, szukaniem opieki medycznej, pracowaniem, kupowaniem nieruchomości, prowadzeniem transakcji biznesowych i wzywaniem kierowcy. Dość!” [4]
Saba z Jemenu: „Mimo że jestem całkowicie zakryta, nadal mnie molestują i dlatego popieram Powstanie Kobiet w Świecie Arabskim” [5] .
Motywy rozpoczęcia kampanii
Inicjatorkami kampanii są działaczki praw człowieka i praw kobiet Diala Haidar i Yalda Younes z Libanu; Farah Barqawi, Palestynka; i Sally Zohney z Egiptu. Według Barqawi, główną motywacją do rozpoczęcia tej kampanii jest potrzeba uzupełnienia i dokończenia rewolucji Wiosny Arabskiej przez zdobycie praw dla kobiet. Powiedziała ona: „Po tym, jak kobiety wzięły udział w rewolucjach i po zmianie reżimów w ich krajach, raz jeszcze zostały wygnane z areny politycznej i rozpoczął się atak na ich prawa” [6] .
W szeregu artykułów działaczka praw kobiet, Nawal Al-Saadawi, podkreślała, że po pojawieniu się reżimów islamskich kobiety cierpią z powodu dyskryminacji i ucisku, wspominając reżim talibów w Afganistanie i islamskie reżimy po Wiośnie Arabskiej w Tunezji i Egipcie. Mówiąc o rewolucji egipskiej Al-Saadawi zapytała: „Czy jest to [tj. ucisk kobiet] wynik powszechnej, masowej rewolucji w Egipcie, która usunęła przywódcę poprzedniego, skorumpowanego reżimu? Czy wyszliśmy na ulice i place 25 stycznia 2011 r. po to, żeby zakrywać twarze dziewcząt lub [narzucać] tak zwane dyrektywy szariatu?” Według Al-Saadawi „religia musi być oddzielona od edukacji, kultury, sztuki, konstytucji i kodeksu praw – szczególnie od prawa rodzinnego” [7] .
W innym artykule, który także został zamieszczony na stronie kampanii na Facebooku, Al-Saadawi napisała, że “wolność, sprawiedliwość i honor [Egipcjan ogólnie, a egipskich kobiet w szczególności] będą osiągnięte tylko przez wpajanie tych wartości od dzieciństwa… tak by Egipcjanie respektowali je automatycznie, nie zaś z pragnienia zdobycia nagrody lub ze strachu” [8] .
W jeszcze innym artykule Al-Saadawi napisała: „Wyzwolenie kobiet nie jest odrębne od wyzwolenia Egiptu jako całości… Można by pomyśleć, że kwestia kobiety egipskiej będzie wśród kwestii politycznych, społecznych, kulturowych [podnoszonych] po rewolucji Stycznia 2011 r…. ponieważ kobiety uczestniczyły w [tej rewolucji] obok mężczyzn… [Ale problem polega na tym, że] kobiety są wykluczone z [nowego] reżimu. Większość z nich siedzi w domu, nosi hidżab, jest poddana absolutnej kontroli swoich mężów, jak dyktuje patriarchalne prawo rodzinne …” [9]
Należy wspomnieć, że podobnie jak Al-Saadawi, która wiąże wyzwolenie kobiet egipskich z wyzwoleniem kraju jako całości, kampania otrzymała poparcie rozmaitych sił politycznych, które głoszą rewolucję przeciwko uciskającym reżimom arabskim. Na przykład, wśród jej zwolenników jest grupa o nazwie „Młode kobiety dla Syrii”, która opisuje się jako syryjska organizacja młodzieżowa przeciwstawiająca się reżimowi syryjskiemu i która założyła stronę na Facebooku wyrażającą poparcie dla kobiet syryjskich, które ogłosiły strajk głodowy w Egipcie we wrześniu 2012 r., żeby wyrazić solidarność z Syrią [10] .
Samira Ibrahim, która ujawniła sprawdzanie dziewictwa dokonywane przez lekarza wojskowego kobiet uczestniczących w protestach egipskich: “Popieram Powstanie Kobiet w Świecie Arabskim, ponieważ to [one] są łonem rewolucji” [11] .
Alia Magda Al-Madhi z Egiptu, która opublikowała swoje nagie zdjęcia podczas rewolucji w proteście przeciwko uciskowi i atakom na wolność wypowiedzi: “Popieram Powstanie Kobiet w Świecie Arabskim, ponieważ grożono mi gwałtem, aresztem i zamordowaniem. Porwano mnie, maltretowano i niemal zgwałcono za umieszczenie moich artystycznych zdjęć nago oraz za dyskutowanie praw kobiet na moim blogu; za uprawianie seksu z moich ukochanym; i za opuszczenie domu moich rodziców” [12] .
Hend Sabry, tunezyjska aktorka i działaczka międzynarodowa w walce przeciwko globalnemu głodowi: “Jestem z Powstaniem Kobiet w Świecie Arabskim, ponieważ wolne kobiety wychowują wolnych mężczyzn… a rewolucja, która nie uznaje praw kobiet, nie jest rewolucją, jest regresją” [13] .
Sprawa Dany Bakdounis – Facebook częściowo cenzoruje kampanię
Jako część kampanii Dana Bakdounis, młoda opozycjonistka syryjska, zamieściła swoje zdjęcie, na którym trzyma swoje zdjęcie paszportowe, gdzie nosi hidżab. Napisała: “Popieram Powstanie Kobiet w Świecie Arabskim, ponieważ przez 20 lat nie wolno mi było poczuć powiewu wiatru na skórze i we włosach”. Według organizatorów kampanii kilka dni później zdjęcie to zostało usunięte ze strony kampanii przez Facebook z powodu skarg elementów islamskich, które opisywały je jako „obraźliwe”. Ponadto inicjatorka strony Facebooka, Diala Haidar, która przesłała zdjęcie Bakdounis na stronę kampanii, została zawieszona na 24 godziny [14] .
Zdjęcie Dany Bakdounis, które zostało usunięte ze strony Facebooka [15] .
Incydent ten wywołał wzburzenie, szczególnie w sieciach społecznościowych, i wielu ludzi wyraziło solidarność z Bakdounis. Kilka dziewcząt poszło za jej przykładem i zamieściło swoje zdjęcia z hidżabem i bez niego.
Kobieta o imieniu Fatima zamieściła swoje zdjęcia z i bez hidżabu, jako wyraz solidarności z Bakdounis [16] .
Informacja zamieszczona przez inicjatorki kampanii, wzywająca zwolenników do dalszego przekazywania zdjęcia Bakdounis przez Twitter.
Mężczyźni także popierają kampanię
Egipski reżyser filmowy Omar Salameh: „Popieram Powstanie Kobiet w Świecie Arabskim. Jak możemy udawać, że walczymy z dyktaturą, skoro każdy z nas zachowuje się jak dyktator w stosunku do swojej matki, siostry, żony lub córki? Jeśli my traktujemy je jak niewolnice, one wychowają tylko niewolników” [17] .
Palestyńczyk Muhammad Nasser i jego córka Nour: „Jak mogę nie popierać Powstania Kobiet w Świecie Arabskim, skoro większość ludzi upiera się przy nazywaniu mnie ‘Abu Watan’ zamiast ‘Abu Nour’, bo Watan jest chłopcem, a Nour dziewczynką, chociaż Nour jest najstarsza [?]” [18]
Monther z Jordanii: „Jestem z Powstaniem Kobiet w Świecie Arabskim, ponieważ ludzkość składa się z dwóch płci, kobiet i mężczyzn. Jak ludzkość może rosnąć przez ulepszanie tylko jednej części, podczas gdy druga jest ignorowana?” [19]
* B. Chernitsky jest pracownikiem badawczym w MEMRI.
Przypisy (nie spolszczone):
[1] http://www.facebook.com/#!/intifadat.almar2a/info
[2] https://twitter.com/UprisingOfWomen
[3] http://www.facebook.com/intifadat.almar2a
[4] http://www.facebook.com/intifadat.almar2a/photos_stream?ref=ts#!/photo.php?fbid=480152365348925&set=pb.279245495439614.-2207520000.1351421301&type=3&theater
[5] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=481012311929597&set=pb.279245495439614.-2207520000.1351593934&type=3&src=http://sphotos-d.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/3334_481012311929597_72837596_n.jpg&size=893,960 s
[6] Al-Masri Al-Yawm (Egypt), October 21, 2012. Yalda Younes made similar statements on the TV show „Meeting Point” on BBC Arabic. She said that women’s situation was bad before the revolutions but has since become even worse. She added that the revolution must be completed by establishing a democratic regime guaranteeing rights to all. For a video of the program, see http://www.youtube.com/watch?v=dKy8wlZIpvo .
[7] Menbar-alionline.info, October 23, 2012; Al-Ahram (Egypt), November 1, 2012.
[8] http://www.facebook.com/intifadat.almar2a
[9] Al-Hayat (London), August 29, 2012.
[10] http://www.facebook.com/soriat.mn.ajl.syria?fref=pb#!/soriat.mn.ajl.syria/info
[11] http://www.facebook.com/intifadat.almar2a#!/photo.php?fbid=479881588709336&set=a.355315527832610.85534.279245495439614&type=1&theater
[12] http://www.facebook.com/photo.php?fbid=479569425407219&set=pb.279245495439614.-2207520000.1351421301&type=3&theater
[13] http://www.facebook.com/intifadat.almar2a#!/photo.php?fbid=481031635260998&set=pb.279245495439614.-2207520000.1351426457&type=3&theater
[14] Haidar wrote on her Facebook page that the picture had been removed due to complaints by „extremist Islamist women-haters” and slammed Facebook for stifling free speech while „pretending to support it.” http://www.facebook.com/diala.haidar.9?fref=ts
[15] http://storify.com/AWID/dana-bakdounis-and-uprising-of-women-in-the-arab-w
[16] https://www.facebook.com/photo.php?fbid=482131891817639&set=pb.279245495439614.-2207520000.1351593914&type=3&src=http://sphotos-b.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/395081_482131891817639_58485340_n.jpg&size=960,601 . The case was also mentioned by websites opposing the Syrian regime. See http://www.aksalser.com/?page=view_articles&id=7cea9c69318e39d3939171f36343c261&ar=632919317 .
[17] https://www.facebook.com/photo.php?fbid=480583581972470&set=a.355315527832610.85534.279245495439614&type=1&theater
[18] https://www.facebook.com/photo.php?fbid=477855678911927&set=pb.279245495439614.-2207520000.1351421301&type=3&theater
[19] https://www.facebook.com/photo.php?fbid=482847585079403&set=pb.279245495439614.-2207520000.1351424558&type=3&theater
