Platforma mediów społecznościowych Gab jest wylęgarnią radykałów i bramą do radykalizacji postaw i przemocy. Organy ścigania i ci, którzy badają nienawiść w Internecie, doskonale znają treści publikowane na Gab. Jednak nic nie zostało z tym zrobione – nawet po tym, jak Robert Bowers wszedł do synagogi Tree of Life w Pittsburghu z wieloma sztukami broni palnej 27 października 2018 r., krzycząc: „Wszyscy Żydzi muszą zginąć” i zabił 11 osób.
Bowers był aktywnym konsumentem i szerzycielem nienawiści na Gab; kilka minut przed szałem morderstwa napisał na tym forum: „Nie mogę siedzieć bezczynnie i patrzeć, jak moi ludzie są mordowani. Pieprzyć optykę, wchodzę”. Jego słowa są teraz okrzykiem bojowym dla podżegaczy nienawiści na platformie, gdzie został kanonizowany jako neonazistowski „święty”, do naśladowania którego aspirują inni.
Gab szczyci się tym, że jest „ośrodkiem wolności słowa w Internecie”. Ale to naprawdę oznacza, że jego użytkownicy mogą otwarcie i bezkarnie nawoływać do morderstwa. Niedawno opublikowany tam mem głosił: „Władza żydowska nienawidzi wolności słowa, ponieważ kiedy ludzie mogą mówić prawdę, najbardziej oczywistą prawdą jest to, że Żydzi stanowią zagrożenie dla naszych społeczeństw”. Jak napisała jedna z kobiet na swoim koncie: „Dołączyłam do Gab w zeszłym roku i po raz pierwszy dowiedziałam się o Żydach… Teraz ujawniamy Żyda, wieszamy swastyki i codziennie walczymy”.
Większość po raz pierwszy usłyszała o Gab po ataku na synagogę Tree of Life, którego przypominanie stało się wezwaniem bojowym na platformie i podsyca używanie jej przez neonazistów, zwolenników białej supremacji i przeciwników rządu jako bezpiecznej przystani online. Każdego 27 października użytkownicy świętują rocznicę ataku wpisami wspierającymi Bowersa i jego działania, a także wezwaniami do morderstwa, takimi jak „Poświęć chwilę, aby zastanowić się nad jego dzisiejszą ofiarą” i „[synagogi] są uzasadnionym celem wojskowym, w którym Żydzi wszystkich odmian spiskują, aby pozbawić nasz lud jego przyrodzonego prawa”. Ponadto na platformie odbywają się coroczne obchody urodzin Bowersa, które podkreślają jego „odwagę, by podjąć walkę z 11 żydłakami w jego dniu akcji” oraz jego „inspirację dla tysiąca kolejnych świętych”.
W tchórzliwej próbie zdystansowania się od ataku Gab wystosował półprzeprosiny, stwierdzając, że „jednoznacznie wypiera się i potępia wszelkie akty terroryzmu i przemocy” oraz że jest „zasmucony i zniesmaczony wiadomościami o przemocy w Pittsburghu”. Oświadczenie zostało od tego czasu usunięte przez firmę i nie było dnia bez niezliczonych gróźb na platformie przeprowadzenia ataków podobnych do masakry w Tree of Life.
Przeskoczmy o pięć lat. 12 czerwca 2023 roku, dziewiątego dnia procesu Bowersa, kiedy postawiono mu 63 zarzuty federalne, a rząd domagał się dla niego kary śmierci, otwarcie antysemicki dyrektor generalny Gab, Andrew Torba, został zmuszony do złożenia zeznań. Powiedział sądowi, że wolność słowa, dla której założył swoją platformę, może obejmować treści antysemickie, „jeśli jest chroniona przez Pierwszą Poprawkę”. Zapytany, czy na Gabie są antysemickie posty, Torba odpowiedział: „Myślę, że to zależy od tego, jak zdefiniujesz antysemityzm”. Zapytany, czy osobiście publikuje „szalone” lub antysemickie treści na Gab, skłamał i zaprzeczył.
Jak na ironię, niektórzy z najbardziej zaciekłych neonazistów i zwolenników białej supremacji na Gab zaczęli teraz atakować Torbę, jednocześnie atakując i wyrażając nienawiść do Żydów i mniejszości. Po zeznaniach Torby coraz więcej użytkowników Gaba szydzi z niego na platformie. Ich ataki obejmują nazywanie go „hipokrytycznym narcyzem”, który „jest kłamcą i szerzy kłamstwa” oraz „sprzedał nasze metadane żydłakom”. Gab, jak twierdzono, „blokuje lub ukrywa wszystko, co niszczy” jego własne argumenty, i „jest przekrętem dla gotówki”, na którym „oprogramowanie innych firm profiluje i bazuje wszystko”. Inni dodali, że skoro Gab szuka inwestorów, „wyprzedaje się żydłakom”. Były tam wpisy: „Możesz pożegnać się ze swoją wolnością słowa”.
Jeszcze inni przyjrzeli się pochodzeniu etnicznemu Torby, twierdząc, że jest Turkiem i stwierdzając, że „Torba jest turkiem, turcy i żydzi zawsze oszukują Białych”. Ta teoria spiskowa najprawdopodobniej wywodzi się od współzałożyciela Gab, Ekrema Büyükkayi, który ma siedzibę w Stambule, oraz jego byłego dyrektora operacyjnego, Utsava Sanduja, który na swoim koncie na Twitterze mówi, że jest „indyjskim analitykiem”. Obaj opuścili firmę w 2018 roku – Sanduja przed atakiem na Tree of Life, po tym, jak użytkownicy Gab zagrozili życiu jego i jego żony, która pracowała w synagodze, oraz Büyükkaya krótko po tym. PRZECZYTAJ WIĘCEJ O UŻYTKOWNIKACH GAB ATAKUJĄCYCH TORBĘ TUTAJ.
Po tym, jak Bowers przeprowadził atak na Tree of Life, jego przyjaciele na Gab kontynuowali swoją misję i kontynuują ją do dziś. Jeden z nich, który od lat groził atakami na Żydów, chwalił się, że był przesłuchiwany przez FBI w sprawie jego relacji z Bowersem i na swoim koncie Gab regularnie dzieli się swoim planem „eksterminacji Żydów”, w tym – zaledwie w zeszłym tygodniu – bliskimi atakami na synagogi. Inny napisał, że czytał o procesie i chwalił się, że Bowers „był cały czas w mojej skrzynce odbiorczej na moim ostatnim koncie Gab” i „lubił” wszystkie jego posty.
Wielu innych na Gab świętuje Bowersa jako „więźnia politycznego”, który musi „zostać uwolniony”, nazywając jego proces „całkowitą hipokryzją i nadużyciem sądowym”. Jeden z użytkowników powiedział, że ma nadzieję, że pewnego dnia „uwolni” Bowersa z więzienia, a inny obiecał w tym tygodniu „jednego martwego Żyda” za każdy dzień spędzony przez niego w więzieniu.
Podkreślając powiązania Bowersa z Gabem, w poście zauważono, że „jeden z Gaba idzie dziś przed sąd”, z jego dużym zdjęciem z podpisem „ROBERT BOWERS NIE ZROBIŁ NIC ZŁEGO”. Po ogłoszeniu werdyktu – winny wszystkich 63 zarzutów, w tym 11 zarzutów przestępstw z nienawiści skutkujących śmiercią – inny użytkownik podsumował jego znaczenie dla wielu użytkowników platformy jako „bohatera Ameryki i przewodnie światło dla ruchu i dla wszystkich Gabbersów”.
Nie jest niespodzianką, że od czasu wydania werdyktu codziennie nawoływano na Gab do ataków na Żydów: „oko za oko”; „będziemy walczyć o odzyskanie naszego kraju, wszyscy Żydzi muszą zginąć”; i „Żydzi muszą zostać schwytani i wyeliminowani. Ich majątek skonfiskowany. Ich ‘biznesowe’ twory zniszczone. Ich dziedzictwo unicestwione”.
Posty z kilku dni poprzedzających werdykt zawierały ostrzeżenie: „Idziemy po was, żydłaki. Nie będzie dokąd uciekać. Dni rasy żydowskiej są policzone”. Inny stwierdził: „Nie martwcie się, pieprzone gobliny z haczykowatymi nosami. W końcu dopadniemy każdego z was. Prawdziwy nadchodzący holokaust sprawi, że wasz fałszywy będzie wyglądał jak pieprzony podwieczorek”.
Jeden z użytkowników napisał na swoim koncie Gab, że atak Bowersa był uzasadniony, podczas gdy inni nazwali jego działania „dopuszczalnymi” i dodali, że działał w samoobronie. Jeszcze inni zamieszczali wiersze: „Witaj we dnie i w nocy, dzielny bohaterze, twoja sława rozeszła się daleko po wszystkich miejscach na ziemi”.
Gdy zbliżał się wyrok skazujący Bowersa, liczba wspierających go postów na Gab wzrosła. Jeden z użytkowników wyraził nadzieję na „sprawiedliwość” dla Bowersa, stwierdzając, że „samoobrona nie jest przestępstwem ani ratowanie życia dzieci poprzez neutralizację członków satanistycznego kultu gwałcącego dzieci, który gromadzi się w twojej społeczności. Wolność dla Roberta Bowersa !” Odpowiedzi na post zawierały: „Niech jego słowa: ‘Pieprzyć optykę, wchodzę’ będą naszym wezwaniem do czynu. Bowers to człowiek, który żyje i umiera od miecza w miłości do naszego ludu”.
W kilka chwil po wydaniu wyroku na Bowersa użytkownicy Gab opublikowali swoje oburzenie wraz z dalszymi groźbami. Nazywając werdykt „perwersją prawną za zabicie 11 żydłaków”, wezwali do „święta federalnego” na cześć Bowersa, którego czyny były heroiczne i „zasługiwały na paradę”. Inny stwierdził: „Pieprzyć Żydów” i przepowiedział, że Bowers „będzie męczennikiem”.
Ta fala intensywnego wsparcia na Gab jest podobna do tego, co wydarzyło się bezpośrednio po ataku, kiedy użytkownicy zaczęli umieszczać Bowersa jako swojego awatara i poświęcać mu całe konta fanów. Konto „Robert Bowers @ SquirrelHillKilla” – które jest nadal aktywne – zawiera zdjęcie profilowe przedstawiające czaszkę ze swastyką na czole; jego awatar to Bowers z opaską „Zabij Żydów”. Jego motto brzmi „Pieprzyć optykę, wchodzę” i udostępnia wiadomości, takie jak „Wskazówka dla profesjonalistów: jeśli zamierzasz #zabijaćżydów, musisz ćwiczyć”. Inny stwierdził: „Robert Bowers jest TYLKO JEDNYM z wielu w naszej awangardzie zbawienia rasy. Ci patrioci są czubkiem włóczni i ostrzem noża”.
Z pozoru Gab wygląda jak wiele innych platform społecznościowych, na których ludzie publikują zdjęcia swoich dzieci, domów, jedzenia i zwierząt domowych. Ale jeśli przyjrzysz się trochę bliżej, zobaczysz swastyki, zdjęcia Hitlera i w kółko słowa takie jak „Żyd”, „Czarni”, „wypędzić”, „eliminować”, „lincz” i „powiesić”, i inne wyraźne wezwania do przemocy. Widzisz posty przedstawiające Żydów jako robactwo nadające się do zabicia i komentarze takie jak „gdybym [tylko] miał guzik, który mógłby zabić każdego Żyda”. Jak niedawno napisał jeden z użytkowników: „Myślę, że w tym momencie najlepszą rzeczą jest eksterminacja tych obrzydliwych, kłamiących świń”.
W całym Gab rozwieszono wiele stwierdzeń, takich jak „jedynym dobrym Żydem jest martwy Żyd” i że „należy ich zagazować i upiec”, wraz z nawoływaniami do „ponownego rozpalenia pieców”. Sam Bowers zamieścił te oświadczenia na swoim koncie Gab, jak ujawniono podczas procesu – w tym 152 razy użył słowa „Żyd”.
Aby lepiej zrozumieć użytkowników Gab, wystarczy przejrzeć wiele ankiet opublikowanych na platformie, które zapewniają wgląd w ich ideologię. W odpowiedzi na jedną ankietę dotyczącą identyfikacji politycznej 66% odpowiedziało „Biały nacjonalista / NatSoc”. W odpowiedzi na inny sondaż temat przynależności ideologicznej 90% powiedziało „naziści”. W innym, dotyczącym „wartości”, 99% stwierdziło, że ich wartości są „aryjskie”, a w jeszcze innym 95% respondentów opowiedziało się za zakazem zatrudniania Żydów w „ważnych instytucjach w krajach Białych”. Odpowiedzi na inne sondaże obejmowały żądania zajęcia majątku żydowskiego i wydalenia Żydów, a także sterylizacji, sądzenia i egzekucji.
Było wiele prób ukarania Gab, w tym dochodzenie wszczęte dwa dni po ataku na Tree of Life przez ówczesnego prokuratora generalnego Pensylwanii, Josha Shapiro, obecnie gubernatora. Jednak porzucono tę próbę w następnym roku, co tylko ośmieliło firmę. Niemniej wiodące firmy cybernetyczne zerwały z nią wówczas powiązania – w tym, według samego Gab, „ponad 25 dostawców usług”, takich jak PayPal i GoDaddy. Firmy te wyznaczają standardy, których należy przestrzegać.
Główne firmy, które nadal służą Gabowi, powinny być teraz pod presją. Należą do nich akredytowany przez ICANN rejestrator domen Epik oraz Google i inne wyszukiwarki, które przenoszą użytkowników bezpośrednio na platformę. Gab w dużym stopniu polega również na kalifornijskim dostawcy usług cybernetycznych Cloudflare, który w styczniu 2023 r. otrzymał kontrakt o wartości 7,2 mln dolarów od amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Cybernetycznego i Infrastruktury (CISA) na świadczenie usług dla rządu USA.
Narodowa strategia przeciwdziałania antysemityzmowi, opublikowana w maju, może zapewnić więcej możliwości działania przeciwko platformie Gab. Wzywa Kongres do „pociągnięcia platform mediów społecznościowych do odpowiedzialności” za „szerzenie antysemityzmu” i „usunięcie specjalnego immunitetu dla platform internetowych”. Podkreśla również wezwanie prezydenta do „fundamentalnych reform” w sekcji 230 ustawy Communications Decency Act. Chociaż ta strategia jest pozytywnym posunięciem, nie rozwiązuje problemu złych aktorów – takich jak Gab.
Do dziś Gab może swobodnie służyć jako wylęgarnia przemocy, a Robert Bowers pokazał, co się dzieje, gdy nie robi się niczego, by temu zapobiec. Teraz, gdy jego proces skończył się skazaniem, sprawiedliwość powinna zostać rozszerzona o zamknięcie platformy, na której wylewał swoją nienawiść i gdzie podobnie myślący ekstremiści nadal gromadzą się, grożąc zza fałszywych nazw kont i zdjęć awatarów oraz planując kolejne ataki.
Oprócz Bowersa, wielu innych użytkowników Gab neonazistów i zwolenników białej supremacji jest zaangażowanych w działalność przestępczą – a kilkunastu z nich zostało aresztowanych. Między innymi podżegali do przemocy wobec grup mniejszościowych, w tym Czarnych, Żydów i gejów; grozili czarnemu kandydatowi do rady miejskiej; grozili, że zabiją pracowników wyborczych i ich dzieci po wyborach w 2022 r.; grozili, że zabiją czarnych mężczyzn spotykających się z białymi kobietami, wysadzą w powietrze agentów IRS i zabiją byłego demokratycznego polityka Beto O’Rourke i jego zwolenników; oraz grozili FBI.
Istnieją precedensy pozwalające na zamknięcie Gab. Na przykład w 2019 roku Cloudflare, która świadczy usługi pomagające w utrzymaniu działania stron internetowych, w tym Gab, przestała obsługiwać witrynę 8chan po strzelaninie w Walmart w El Paso w sierpniu 2019 roku, stwierdzając, że bandyta „wydaje się być zainspirowany” treściami na niej i „opublikował elaborat na stronie bezpośrednio przed rozpoczęciem swojego przerażającego ataku”. 8chan natychmiast przeszedł w tryb offline. W 2017 roku Cloudflare zrobił to samo z neonazistowską witryną Daily Stormer; ona też przeszła w tryb offline. Chociaż obie firmy pojawiły się ponownie, zawieszenie usług było początkiem. Cloudflare powinien teraz zakończyć swoje usługi na rzecz Gab.
Torba sądzi, że uszło mu na sucho dostarczanie przestrzeni, która sprzyja morderstwom. Zamknięcie Gab może zapewnić dalszą sprawiedliwość.
*Dr Steven Stalinsky jest dyrektorem wykonawczym MEMRI.