Pośród obaw, że przewidywany odwet Iranu za zabójstwo przywódcy Hamasu Isma’ila Hanijji w Teheranie 31 lipca 2024 r., które przypisuje się Israelowi, doprowadzi do regionalnej eskalacji, a także pośród obaw Jordanii, że irańska broń wystrzelona w kierunku Izraela przejdzie przez jej przestrzeń powietrzną, królestwo przekazuje, za pośrednictwem oficjalnych kanałów i w swojej prasie rządowej, że zapobiegnie wszelkim inwazjom na swoją przestrzeń powietrzną, tak jak miało to miejsce podczas poprzedniego ataku Iranu na Izrael. Podczas tego ataku, 14 kwietnia 2024 r., Jordania wzięła udział w przechwytywaniu irańskich dronów i pocisków i wyjaśniła, że traktuje naruszenie swojej przestrzeni powietrznej jako naruszenie swojej suwerenności i że jedynie broni swoich granic. [1]
W zeszłym tygodniu Jordania i Iran wymieniły oficjalne wiadomości, a jordański minister spraw zagranicznych Ajman Al-Safadi odwiedził Teheran 4 sierpnia i spotkał się ze swoim irańskim odpowiednikiem, pełniącym obowiązki ministra spraw zagranicznych Alim Bagherim Kanim. W wywiadzie dla irańskiej telewizji Al-Safadi wyjaśnił, że król Jordanii Abdullah polecił mu „przyjąć zaproszenie do odwiedzenia Teheranu”, aby rozwiązać „nieporozumienia” między dwoma krajami „w sposób, który będzie służył ich interesom”, w oparciu o wzajemny szacunek i nieingerencję w sprawy drugiej strony. [2] Jordańska prasa rządowa poinformowała, że Al-Safadi wyjaśnił Iranowi, że jego kraj przechwyci każdą broń naruszającą jego przestrzeń powietrzną. [3] W wywiadzie dla Al-Arabiya z 10 sierpnia Al-Safadi dodał, że „nie będziemy areną dla Iranu ani Izraela… Poinformowaliśmy [ich], że nie pozwolimy nikomu na infiltrację naszej przestrzeni powietrznej i narażanie naszych ludzi na niebezpieczeństwo… Przechwycimy wszystko, co przelatuje przez naszą przestrzeń powietrzną i uznamy to za zagrożenie dla nas samych i naszych obywateli”. [4]
Z kolei libańska gazeta „Al-Akhbar”, która jest blisko związana z Hezbollahem, doniosła 6 sierpnia, dwa dni po wizycie Al-Safadiego w Teheranie, że „Amman otrzymał stanowcze sygnały od Iranu, że musi zachować neutralność w każdej wymianie ognia [między Izraelem a Iranem]”. Według gazety „Teheran [również] przekazał jasne komunikaty krajom regionu, że nie mogą brać udziału w obronie Izraela i zasugerował, że może to narazić je na niebezpieczeństwo”. Dodał, że Al-Safadi próbował uspokoić Iran w tej kwestii. [5]
Należy zauważyć, że stosunki między Jordanią a Iranem są bardzo napięte, zwłaszcza od czasu wybuchu wojny między Izraelem z jednej strony a Hamasem i wspieranymi przez Iran milicjami w regionie z drugiej. Jordania uważa, że Iran działa w celu podważenia jej stabilności i obalenia jej reżimu, między innymi poprzez przemyt broni i narkotyków do królestwa i aktywizację tam elementów Bractwa Muzułmańskiego (BM) i Hamasu, które od wybuchu wojny organizują masowe protesty w Jordanii w ramach solidarności z Palestyńczykami, podczas których słychać wezwania przeciwko reżimowi jordańskiemu.
W rzeczywistości w ostatnich miesiącach wspierane przez Iran milicje w Iraku otwarcie zadeklarowały swój zamiar uzbrojenia elementów w Jordanii i przyspieszenia działań militarnych przeciwko Izraelowi z tego kraju. Na przykład 1 kwietnia Abu Ali Al-Askari, urzędnik milicji Brygad Hezbollahu, ogłosił, że jego organizacja jest gotowa uzbroić 12 tysięcy bojowników w Jordanii, „abyśmy mogli połączyć siły w obronie naszych palestyńskich braci”. Ali Fadhlallah, iracki poseł w imieniu Brygad Hezbollahu ogłosił, że milicje zamierzają utworzyć siły w Jordanii, które pomogą im również działać przeciwko USA. „Jordania jest bardzo ważna dla osi oporu” — powiedział i dodał, że intencją było „aktywowanie martwego frontu w Jordanii, aby wspierał frakcje w Palestynie”. [6]
Na tle napięć między Jordanią a Iranem, jordańska gazeta rządowa „Al-Rai” opublikowała artykuły, w których ostrzega Iran przed wykorzystywaniem przestrzeni powietrznej królestwa do ataków na Izrael. Podkreśla, że byłoby to naruszeniem suwerenności Jordanii.
Poniżej znajdują się przetłumaczone fragmenty niektórych z tych artykułów:
Jordański publicysta: Nasza przestrzeń powietrzna to czerwona linia; jej naruszenie spowoduje ostrzejszą reakcję niż dotychczas
Dwa dni po wizycie jordańskiego ministra spraw zagranicznych Ajmana Al-Safadiego w Iranie, jordański dziennikarz Alaa Al-Qarala, publicysta gazety „Al-Rai”, napisał ostry artykuł, w którym wezwał Iran, nie wymieniając go z nazwy, aby unikał naruszania przestrzeni powietrznej Jordanii i ostrzegł, że reakcja Jordanii, jeśli to nastąpi, będzie bardziej zdecydowana niż w kwietniu. Powiedział, że jest to część obrony suwerenności i obywateli Jordanii, ponieważ irańskie rakiety często chybiają celu i mogą wylądować na terytorium Jordanii. Zasugerował, że jeśli Iran chce zaatakować Izrael, może wykorzystać przestrzeń powietrzną Syrii.
Napisał: „Jordania z pewnością nie pozwoli każdemu smarkatemu i trędowatemu byle komu, ani żadnemu krajowi na świecie, na korzystanie z jej przestrzeni powietrznej jako pola bitwy lub jako sceny do pokazu siły. Jordania ma sokoły, które mogą polować na nietoperze, naruszycieli suwerenności i tym podobnych. Nasza przestrzeń powietrzna jest zamknięta dla każdego nikczemnego agresora. Czy przesłanie jest jasne, czy chcecie nas przetestować? Tak jak Jordania nie pozwoliła i nie pozwoli państwu okupacyjnemu [tj. Izraelowi] korzystać ze swojej przestrzeni powietrznej do atakowania innego kraju, tak nie pozwoli żadnemu [innemu] krajowi używać jej jako pola bitwy. Bezpieczeństwo naszych obywateli i mieszkańców jest ponad wszelkimi [innymi] względami lub sentymentami… Jesteśmy dumnym i honorowym państwem suwerennym i nie pozwolimy nikomu wejść do naszej przestrzeni powietrznej bez naszej zgody. Ojczyzna jest naszym honorem i nie pozwolimy nikomu jej skrzywdzić, za żadną cenę.
[1] See MEMRI Special Dispatch No. 11277, Jordan Explains Its Participation In Thwarting Iran’s Attack On Israel: We Defended Our Borders And People, Oppose Any Iranian Attempt To Violate Our Sovereignty, April 15, 2024.
[2] Al-Rai (Joran), August 4, 2024.
[3] Al-Ghad (Jordan), August 6, 2024; Al-Rai (Jordan), August 5, 2024.
[4] Al-Arabiya.net, August 10, 2024.
[5] Al-Akhbar (Lebanon), August 8, 2024.
[6] See MEMRI reports: Special Dispatch No. 11251 – Jordanian Regime Furious With Hamas, Muslim Brotherhood: They Are Acting To Foment Chaos In Kingdom In Service Of Iran – April 4, 2024; Inquiry & Analysis Series No. 1746 – Jordan Increasingly Concerned About Iran Amid Activity Of Iran-Backed Militias On Its Northern Border – February 20, 2024; Special Dispatch No. 11117 – Former Jordanian Ambassador To Iran: We Must Form Ties With Minorities And Oppositionists In Iran In Order To Repel Its Attempts To Undermine Jordan – February 5, 2024; Inquiry & Analysis Series No. 1778 – The Iran-Backed Iraqi Militias – Another Component Of The Iranian Threat To Israel From The East And The North – August 6, 2024; MEMRI JTTM Report, Elements In The Iran-Led Resistance Axis: 'Jordan Is A New Resistance Front, April 5, 2024.
