Poniższy raport jest darmową próbką MEMRI’s Jihad and Terrorism Threat Monitor (JTTM). Informacje o prenumeracie JTTM znajdują się tutaj.
Wprowadzenie
Od czasu zdobycia dużych obszarów w Iraku i proklamowania kalifatu, Państwo Islamskie (IS) nasiliło wysiłki narzucenia islamskiego szariatu na obszary pod swoim panowaniem. W Mosulu w muhafazie (gubernatorstwie) Niniwa, najstarszym i drugim co do wielkości mieście Iraku, chrześcijanie uciekli z domów po tym, jak IS dał im trzy dni na opuszczenie terytorium kalifatu. Według IS rozkaz ten został wydany, kiedy przywódcy społeczności chrześcijańskiej w mieście odmówili stawienia się na wezwanie do dyskusji o ich pozycji i nie odpowiedzieli na żądanie organizacji, by albo przeszli na islam, zapłacili dżizję (pogłówne), albo „stanęli przed mieczem”. Exodus chrześcijan z miasta, w którym jest 13 kościołów i klasztorów, jest podobno pierwszym wypadkiem w historii Iraku, kiedy cała społeczność chrześcijańska uciekła en masse. Według doniesień IS spaliło starożytny kościół w Mosulu [1] , a jego ludzie przejęli własność chrześcijan, czasami przy pomocy ich muzułmańskich sąsiadów. Inne źródła informują, że kościoły w mieście zostały zamienione na meczety [2] .
Pożar kościoła w Mosulu (zdjęcie: Al-Arabiyya.net, 19 lipca 2014)
Należy wspomnieć, że w Syrii chrześcijanie żyjący na obszarze kontrolowanym przez IS, nie zostali wygnani, ale zostali zmuszeni do płacenia podatku dżizja. W lutym 2014 r. IS podpisało “porozumienie dhimma” z chrześcijanami z Al-Rakka, zgodnie z którym podjęło się chronić ich i ich własność w zamian za płacenie dżizji i podporządkowanie się rozmaitym restrykcjom. Według doniesień każdy chrześcijanin ma płacić między 178 a 715 dolarów rocznie, zależnie od dochodu.
Reagując na wydarzenia w Mosulu na portalach społecznościowych, poplecznicy IS bronili traktowania chrześcijan przez IS przez podawanie religijnych i politycznych uzasadnień wygnania ich z terytorium IS. Jeden z nich napisał nawet, że obecność chrześcijan w Iraku jest niepożądana, tak jak obecność Żydów w Niemczech i w Polsce była niepożądana podczas II wojny światowej [3] .
Poniżej przedstawiamy przegląd traktowania chrześcijan przez IS w Iraku i w Syrii oraz wypowiedzi w tej sprawie samej organizacji i jej zwolenników:
IS wygania chrześcijan z Mosulu
17 lipca IS wydał trzydniowe ultimatum do chrześcijan w Mosulu i wyjaśnił, że jego przywódca, Abu Bakr Al-Baghdadi, jest łaskawy dając im tak dużo czasu [4] . Według doniesień, chrześcijanie uciekli z tego miasta en masse, wielu z nich do sąsiedniego autonomicznego regionu Kurdystanu [5] . Sara Jousef, chrześcijanka z Mosulu, która została zmuszona do ucieczki wraz z rodziną do pobliskiego miasta Ankawa (niedaleko Irbil), powiedziała, że muzułmanie z jej dzielnicy doprowadzili IS do jej domu. Inni chrześcijanie opowiadali, że IS zabrało im pieniądze, dobytek, paszporty, a w jednym wypadku lekarstwa dla chorej dziewczynki i wygnali ich z miasta piechotą [6] . Według doniesień IS przewozi ukradziony dobytek chrześcijański z Mosulu do swojego syryjskiego bastion w Al-Rakka, rzekomo w celu zniesienia nierówności między ludźmi żyjącymi pod ich panowaniem w Syrii i Iraku [7] .
Były także doniesienia o atakach na miejsca święte chrześcijan; według alarabiya.net IS spaliło starożytny kościół w Mosulu [8] . W okręgu Al-Chadhir na południe od Mosulu IS podobno zajęło klasztor Mar Behnam, wyganiając mnichów, których – 10 kilometrów dalej – zabrał patrol jednostki Peszmerga [9] .
Według doniesień, w mieście Sindżar w muhafazie Niniwa IS umieściło flagę organizacji na szczycie kościoła [10] .
Wojownicy IS umieszczają swoją flagę na kościele w Sindżar
Informowano także, że w mieście Tel Afar na zachód od Mosulu bojownicy IS schwytali 100 rodzin chrześcijan i jazydów [11] , zabili mężczyzn, a potem sprzedali kobiety i dziewczynki jako niewolnice [12] .
Chrześcijańskie domy w Mosulu oznaczone jako “Własność Państwa Islamskiego”
Przed wygnaniem IS oznaczyło domy i nieruchomości chrześcijan arabską literą N od Nasara (chrześcijanin) i tekstem “Własność Państwa Islamskiego” [13] .
Twitter.com/sonawa1, 17 lipca 2014.
Meelad_Qaseera, 18 lipca 2014
IS nakłada dżizję na chrześcijan z Al-Rakka po podpisaniu z nimi „Porozumienia Shimma”
W Syrii, gdzie IS panuje na dużych częściach gubernatorstwa Al-Rakka, chrześcijanie kooperowali z tą organizacją i w ten sposób uniknęli wygnania ze swoich domów. W lutym 2014 r. IS poinformowało, że chrześcijanie w tym mieście zaakceptowali prawa dhimma (ochrony) i podpisali „porozumienie dhimma”. Zgodnie z tym porozumieniem życie, własność i miejsca święte chrześcijan są chronione, ale zobowiązują się oni do płacenia dżizji i są poddani wielu restrykcjom, włącznie z zakazem budowania nowych kościołów i odbudowywania zniszczonych, dzwonienia w dzwony, pokazywania krzyży i tekstów religijnych, głośnego czytania tekstów religijnych w obecności muzułmanów i okazywania jakichkolwiek oznak religii poza kościołem, jak też noszenia broni. Mają też zakaz przeciwdziałania przechodzeniu na islam jakiegokolwiek członka swojej społeczności i wymaga się od nich honorowania islamu i muzułmanów i powstrzymania się od obrażania ich w jakikolwiek sposób. Porozumienie stwierdza, że jeżeli naruszą te warunki, będą traktowani jak wrogowie, chrześcijanie zaś, którzy uciekli z Al-Rakka, mogą powrócić, tylko jeśli nawrócą się na islam lub zaakceptują warunki dhimma; w przeciwnym razie czeka ich wojna [14] .
Porozumienie Dhimma między IS i chrześcijanami z Al-Rakka
Kampania zwolenników IS na rzecz narzucenia dżizji
Po wydarzeniach w Mosulu zwolennicy IS online rozpoczęli kampanię na rzecz narzucenia dżizji na chrześcijan. Fundacja Medialna Al-Battar związana z pro-dżihadystyczntm forum Szumoukh Al-Islam, zamieściła afisz w języku arabskim (który potem przetłumaczono na angielski) [15] wyjaśniający znaczenie porozumienia dhimma i podatku dżizja oraz wymieniający sumy, jakie chrześcijanie muszą płacić co roku.
Twitter.com/Battar1_IS, 21 lipca 2014
Poniżej podajemy fragment z afisza angielskojęzycznego:
Natura porozumienia dhimma:
„Jest to materialny dowód akceptacji przez nie-muzułmanów podporządkowania się państwu i jego prawom, zawiera je Imam lub ktoś przez niego delegowany”.
Kogo wiąże porozumienie:
„To są ludzie, którzy płacą dżizję z chętną uległością i czują się podporządkowani, ludzie księgi, tj. Żydzi i chrześcijanie”.
Suma podatku dżizja do zapłaty:
„[Sumę] określa Imam lub ten, którego delegował, zgodnie z ubóstwem i wielkim bogactwem, ze złota, srebra lub pieniędzy. Jednym z przykładów jest to, do czego kalif muzułmanów [przywódca IS] Imam Abu Bakr Al-Baghdadi – niechaj Allah go chroni – zobowiązał chrześcijan [Al]-Rakka…”
Afisz podaje następujące sumy: bogaci muszą płacić “4 dinary czystego złota” czyli około 715 dolarów rocznie; ludzie o przeciętnym dochodzie muszą płacić “2 dinary” czyli około 375 dolarów; a biedni muszą płacić “dinara” czyli około 178 dolarów.
Kwestia dżizji wywołała także pewną krytykę IS ze strony zwolenników dżihadu. Choć dżihadyści na ogół popierają narzucenia dżizji na nie-muzułmanów (ponieważ jest to część prawa szariatu), niektórzy członkowie forum Al-Fida, które w ostatnich miesiącach pozwala na pojawianie się znacznej krytyki IS, kwestionowali moment wprowadzenia tego podatku przez IS, mówiąc, że może być przedwczesne, szczególnie dlatego, że organizacja nie osiągnęła jeszcze pełnej tamkeen (tj. zdolności sprawowania totalnej władzy na swoim terytorium) [16] . Na przykład, członek forum podpisujący się „Al-Somali” napisał: „Pośpiech Państwa Islamskiego w tej sprawie przyszedł w złym momencie i jest uważany za ruch błędny i nierozważny, przeprowadzony bez planu lub celu, który może nawet [źle] odbić się na państwowości Państwa Islamskiego w najbliższej przyszłości” [17] .
Szejk Hussein bin Mahmoud: Allah zarządził, że chrześcijanie mają zostać upokorzeni; Walka chrześcijan jest wynikiem spisku przeciwko Państwu Islamskiemu
Odpowiadając na wzburzenie wywołane działaniami IS, szejk Hussein bin Mahmoud, znany autor z forów dżihadystycznych, napisał artykuł popierający narzucenie dżizji przez IS i wygnanie chrześcijan z Mosulu. Argumentował, że ponieważ chrześcijanie z Mosulu żyli pod rządami IS, byli zobowiązani do płacenia dżizji. Wyraził zaskoczenie, że niektórzy uczeni muzułmańscy sprzeciwiali się temu posunięciu: „Myśleliśmy, że [muzułmańska] ummah nie będzie posiadała się z radości na odrodzenie tej prawomocnej tradycji, która zniknęła na dziesięciolecia [tj. narzucenia dżizji na nie-muzułmanów]… ale zdziwiliśmy się, że niektórzy ludzie wiedzy [islamskiej] [18] odmawiają mudżahedinom [prawa] do narzucenia dżizji na ludzi dhimma”.
Dla podkreślenia prawomocności dżizji bin Mahmoud przytoczył “werset dżizji” (Koran 9:29) – „Zwalczajcie tych, którzy nie wierzą w Allaha… – spośród tych, którym została dana Księga – dopóki oni nie zapłacą daniny własną ręką i nie zostaną upokorzeni” – i dodał: „To jest jasny tekst boży, który widzi każdy czytający Koran. Czy więc muzułmanin może sprzeciwiać się narzuceniu dżizji na chrześcijan…?!” Zakończył stwierdzeniem, że wszyscy muzułmanie, którzy sprzeciwiają się temu podatkowi, powinni być uważani za apostatów.
Bin Mahmoud powiedział następnie, że odmowa płacenia podatku przez chrześcijan w Mosulu i ich ucieczka z miasta są częścią spisku wrogów islamu, którego celem jest wywołanie regionalnego i międzynarodowego oburzenia przeciwko IS. […]
Dalej wyjaśnił: “[Stan] degradacji, jaki Allah narzuca na ludzi dhimma jest spowodowany ich niewiarą. Niewierny jest niskiego stanu i godny pogardy i musi być tak traktowany. To nie znaczy, że ci spośród nich, którzy nie walczą, powinni być traktowani niesprawiedliwie…”
Szejk Ahmad Bawadi: Chrześcijanie w Mosulu zostali słusznie ukarani za odmowę płacenia podatku
Inny szejk, Ahmad Bawadi, który jest bardzo aktywny na swoim blogu (ahmadbawadi.blogspot.com) i na koncie Twittera (@a_bawadi), także napisał w artykule, że chrześcijanie z Mosulu zasłużyli na karę za odmowę płacenia podatku dżizja. Powiedział, że decyzja co do tego, na jaką karę zasłużyli, jest kwestią idżtihad, czyli niezależnego rozważania prawoznawczego, a więc duchowni muzułmańscy nie mieli żadnej podstawy do krytykowania IS za karę, którą zdecydowało: „Jest niewłaściwe dla du’at [kaznodziei] przytaczanie epizodów i wydarzeń z historii [muzułmańskiej], kiedy chrześcijanie i Żydzi byli traktowani przez kalifów zgodnie z normami ich epoki, a potem stosowanie tego do [obecnej] rzeczywistości, ponieważ… co było właściwe w tamtej epoce, może nie być właściwe teraz i odwrotnie. [Dlatego] kwestia ukarania tych buntowniczych [chrześcijan, którzy] sprzeciwili się płaceniu dżizji, jest kwestią idżtihadi, o której decyduje kalif tak, jak uważa za stosowne…”
* M. Khayat jest pracownikiem badawczym w MEMRI
Przypisy (nie spolszczone):
[1] Alarabiya.net, July 19, 2014.
[2] Masihyomasr.com, July 22, 2014.
[3] Alplatformmedia.com, July 22, 2014.
[4] See MEMRI JTTM report, Islamic State (IS) Gives Christians Of Ninawa Province, Iraq Three Day Ultimatum: Leave The 'Caliphate,’ Convert To Islam, Remain Christian And Pay The Jizya Poll Tax – Or Face 'The Sword’, July 18, 2014.
[5] Raialyoum.com, July 18, 2014; alarabiya.net, July 18, 2014.
[6] aawsat.com, July 25, 2014.
[7] Daraddustour.com (Iraq), August 5, 2014.
[8] Alarabiya.net, July 19, 2014.
[9] Middle-east-online.com, July 21, 2014.
[10] Facebook.com/iraq.videoes/photos/pb.229871760392255.
2207520000.1407263199./742477895798303/?type=1&theater, accessed August 5, 2014.
[11] The Yazidis are members of an ancient religion related to Zoroastrianism.
[12] Al-nhar.com (Iraq), August 5, 2014.
[13] Twitter.com/sonawa1, July 17, 2014.
[14] See MEMRI JTTM report, Islamic State In Iraq And Syria (ISIS) Forces Poll Tax (Jizya) On Christians Of Al-Raqqa/Syria, February 28, 2014.
[15] https://twitter.com/Battar1_IS/status/491292455099449344/photo/1, July 21, 2014.
[16] The issue of tamkeen has also been brought up in the larger context of the IS’s decision to proclaim a caliphate and appoint a caliph.
[17] Al-fidaa.com, July 27, 2014. [18] Bin Mahmoud may be referring to Saudi clerics Dr. Khalid Al-Mosleh and Dr. Walid Al-Huweirini, both of whom denounced the expelling of the Mosul Christians.
