Podczas podróży po Bliskim Wschodzie z okazji Ramadanu Sekretarz Generalny ONZ, Antonio Guterres, 24 marca 2024 r. spotkał się w Kairze z Szejkiem Al-Azhar, Ahmadem Al-Tajjebem, najwyższym autorytetem religijnym w świecie sunnickim. W poście na swoim koncie X po tym spotkaniu Guterres pochwalił Al-Tajjeba, mówiąc, że „jego nieustanne zaangażowanie na rzecz wspierania pokoju i solidarności musi być przykładem dla wszystkich”. Zrobił to mimo bezwarunkowego wsparcia wyrażonego przez Al-Tajjeba i kierowaną przez niego instytucję dla organizacji terrorystycznej Hamas. Natychmiast po ataku terrorystycznym Hamasu z 7 października, w którym zginęło około 1200 ludzi, a 240 zostało wziętych jako zakładników, Al-Azhar wydał oświadczenie, w którym stwierdził, że instytucja „z największą dumą oddaje hołd wysiłkom oporu dumnego narodu palestyńskiego”. [1] W innym oświadczeniu kilka dni później Al-Azhar ponownie pogratulował niezłomności Palestyńczyków w Gazie w ich walce z Izraelem i ich gotowości do poniesienia męczeńskiej śmierci na jego ziemi. [2] Co więcej, od 7 października inni pracownicy Al-Azhar często podburzali przeciwko Izraelowi i USA, używając zjadliwie antysemickiej retoryki, nazywając Żydów „potomkami małp i świń”, „zabójcami proroków” i „wrogami ludzkości” ” i wyrażając nadzieję na ich śmierć. Dziekan wydziału islamistyki i arabistyki na Uniwersytecie Al-Azhar, Muhammad Omar Al-Kady, ostro skrytykował Stany Zjednoczone, nazywając je „największym Szatanem” i „globalną mafią”.

Należy zauważyć, że Ahmad Al-Tajjeb znany jest z ekstremistycznego stanowiska oraz wsparcia dla terroryzmu i organizacji terrorystycznych, a także odmawia promowania umiarkowanego dyskursu religijnego w ramach walki z ekstremizmem. Mimo to często bierze udział w dialogu międzywyznaniowym i mimo podpisania przez niego wraz z papieżem Franciszkiem „Dokumentu o braterstwie ludzkim” w 2019 r. W przeszłości stwierdził m.in., że męczeńskie ataki Palestyńczyków na cele izraelskie są uzasadnionymi aktami samoobrony, ponieważ jak długo Izrael, „barbarzyński wróg”, atakuje Palestyńczyków przy wsparciu Zachodu i Ameryki, Palestyńczycy mają prawo „wysadzać w powietrze, co chcą”. Powiedział także, że nie ma dowodów na to, że Osama bin Laden był odpowiedzialny za ataki z 11 września 2001 r. i zasugerował, że mogli za nimi stać Izraelczycy. Przy innej okazji stwierdził, że fundamentalistyczne grupy terrorystyczne są wytworem imperializmu w służbie globalnego syjonizmu. Co więcej, Al-Azhar pod rządami Al-Tajjeba odmawia oskarżania muzułmańskich terrorystów o herezję – co pozbawiłoby ich religijnego uzasadnienia dla ich brutalnych działań – podważając w ten sposób wysiłki egipskiego prezydenta Abd Al-Fattaha Al-Sisiego na rzecz promowania umiarkowanego dyskursu religijnego. [3]

Al-Tajjeb przyznaje Guterresowi Tarczę Muzułmańskiej Rady Starszych (Zdjęcie: Facebook.com/OfficialAzharEg, 24 marca 2024 r.)

Al-Tajjeb przyznaje Guterresowi Tarczę Muzułmańskiej Rady Starszych (Zdjęcie: Facebook.com/OfficialAzharEg, 24 marca 2024 r.)

W niniejszym raporcie dokonano przeglądu niedawnego spotkania Sekretarza Generalnego ONZ Guterresa z Szejkiem Al-Azhar Al-Tajjebem oraz stanowisk wyrażonych przez tego ostatniego oraz przez instytucję, którą kieruje, na cześć Hamasu i przeciwko Izraelowi od 7 października.

Guterres o Al-Tajjebie: jego zaangażowanie na rzecz pokoju jest przykładem dla wszystkich

Jak powiedziano, 24 marca 2024 r., mimo wsparcia wyrażonego przez Szejka Al-Azhar, Ahmada Al-Tajjeba i innych pracowników jego instytucji dla Hamasu i masakry z 7 października, Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres wraz z komisarzem generalnym UNRWA Philippe Lazzarinim i koordynatorką-rezydentką ONZ w Egipcie Eleną Panovą zdecydował się odwiedzić Al-Tajjeba w jego siedzibie w Kairze. Według Al-Azhar podczas spotkania Guterres powiedział Al-Tajjebowi: „Jestem zaszczycony, że mogę pana poznać. Doceniamy pana nieustanne wysiłki na rzecz wspierania pokoju i solidarności; jest pan przykładem dla wszystkich. Pragnę przekazać nasze uznanie dla Al -Azhar, który jako silny głos broni i wspiera naród palestyński.” [4]

Ze swojej strony Al-Tajjeb pochwalił stanowisko Guterresa w sprawie wojny w Gazie i przestrzegł, że jeśli obecna sytuacja w Gazie będzie się utrzymywać, „będziemy świadkami bezprecedensowego szerzenia się przestępczości, nienawiści, zniszczeń, wojen i przemocy na całym świecie, co będzie miało wpływ na Zachód i USA”. Ostrzegł także, że wojna w Gazie zagraża „wysiłkom na rzecz zbliżenia między Wschodem a Zachodem”.

Podczas spotkania Al-Tajjeb wręczył Guterresowi tarczę od Muzułmańskiej Rady Starszych jako wyraz uznania ze strony Al-Azhar za jego odważne stanowisko w sprawie konfliktu w Gazie i wysiłki na rzecz zwalczania islamofobii. Rada Starszych, na której czele stoi sam Al-Tajjeb, składa się z uczonych islamskich i została założona przez Zjednoczone Emiraty Arabskie w celu promowania tolerancji i dialogu z Zachodem.

Po spotkaniu Guterres zamieścił zdjęcie na swoim koncie X i napisał: „Ważnym momentem mojej misji solidarnościowej w ramach Ramadanu było przyjęcie przez Wielkiego Imama Al-Azhar @alimamaltayeb w Kairze. Jego stałe zaangażowanie na rzecz wspierania pokoju i solidarności musi być przykładem dla wszystkich – teraz bardziej niż kiedykolwiek.” [5]

Tweet Guterresa
Tweet Guterresa

Al-Azhar „salutuje” atakowi terrorystycznemu Hamasu z 7 października

Jak powiedziano, od 7 października Szejk Al-Azhar, Ahmad Al-Tajjeb i inni członkowie tej instytucji wychwalali atak, oddając hołd atakowi oraz „odwadze” i „niezłomności” Palestyńczyków oraz wychwalając wielu, którzy „osiągnęli męczeństwo”.

Już 7 października Al-Azhar wydał oświadczenie, w którym podziękował Palestyńczykom za „danie nadziei” muzułmanom. W oświadczeniu napisano między innymi: „Al-Azhar składa serdeczne kondolencje z powodu naszych męczenników, męczenników narodu islamskiego i arabskiego, męczenników dumnej Palestyny, którzy osiągnęli męczeństwo w obronie swojej ojczyzny, swojego narodu i jego sprawy, [która jest także] naszą sprawą i sprawą wszystkich szanownych ludzi na świecie: sprawy palestyńskiej. Al-Azhar modli się do Allaha, by dał narodowi palestyńskiemu niezłomność w obliczu syjonistycznej tyranii i terroru.

Al-Azhar z największą dumą oddaje hołd wysiłkom oporu dumnego narodu palestyńskiego i żąda, aby cywilizowany świat i społeczność międzynarodowa zbadały w duchu racjonalności i mądrości syjonistyczną okupację Palestyny, która jest najdłużej trwającą okupacją we współczesnej historii. Ta okupacja jest plamą na czole ludzkości i społeczności międzynarodowej, która praktykuje dyskryminację i zna jedynie podwójne standardy w kwestii palestyńskiej.

Al-Azhar wspiera serca i ręce dumnego narodu palestyńskiego, który nasycił nas duchem i wiarą oraz przywrócił nas do życia, chociaż myśleliśmy, że to się nigdy nie stanie, i modli się, aby Allah dał im wytrwałość, spokój ducha i siłę. Podkreśla, że ​​każda okupacja prędzej czy później zanika, niezależnie od tego, czy zajmuje to dużo, czy mało czasu.” [6]

11 października 2023 r. Al-Azhar wydał kolejne oświadczenie, w którym oddawał hołd Palestyńczykom w Gazie za ich niezłomność, mówiąc: „Lepiej umrzeć na swojej ziemi jako rycerze, bohaterowie i męczennicy, niż ją porzucić i pozostawić uzurpatorskim imperialistom. Wiedzcie że porzucenie waszej ziemi oznacza śmierć waszej i naszej [palestyńskiej] sprawy i jej eliminację na zawsze”. [7]

Fatwa Al-Azhar: „Okupujący twór zginie, a życie męczenników będzie dłuższe niż życie ich morderców”

Po bezwarunkowym poparciu dla ataku terrorystycznego Hamasu z 7 października Al-Azhar i jego członkowie wydali podżegające oświadczenia, w których wyrażali nadzieję na upadek Izraela, nazwali Stany Zjednoczone „największym Szatanem” i używali zjadliwej antysemickiej retoryki. [8] Na przykład 18 października 2023 r. „Globalne Centrum Fatw Internetowych” Al-Azhar zamieściło na swojej stronie na Facebooku fatwę (orzeczenie religijne), w której stwierdza, że ​​„termin ‘cywile’ nie stosuje się do syjonistycznych osadników w okupowanej ziemi”, co można odczytać jako religijne pozwolenie na atakowanie ich. Fatwa zachęcała także izraelskich Arabów do przyłączenia się do walki przeciwko Izraelowi, nazywając go „rakiem w sercu islamskiego narodu arabskiego”, skazanym na zagładę. Fatwa głosiła: „…W swojej niezłomności, oporze i wytrwałym trzymaniu się swojej ziemi, naród palestyński w dalszym ciągu stanowi wzór bohaterstwa, mimo niebezpieczeństwa arbitralnego bombardowania syjonistycznego… Świat celowo ignoruje fakt, że okupujący syjoniści to rak w sercu narodu islamskiego i arabskiego. Zgodnie z międzynarodowymi konwencjami i prawem siły okupacyjne nie mają prawa do ziemi, zasobów i świętych miejsc [które okupują], a ich agresja musi koniecznie spotkać się z oporem wobec ich uzurpacji, ucisku i tyranii.

Obecna działalność oporu jest nowym ogniwem w trwającym łańcuchu walki narodu palestyńskiego z terroryzmem okupującego i uzurpującego sobie [ziemię] tworu syjonistycznego…

Wnętrze palestyńskie [tj. izraelscy Arabowie] musi dołączyć do szeregów przeciwko temu nikczemnemu okupantowi i trzymać się swojej słusznej [palestyńskiej] sprawy, nie obawiając się okrutnych środków i sposobów okupanta… którego przeznaczeniem jest zniknięcie…

O dumna Palestyno i nasza błogosławiona Jerozolimo… w czasach udręki Allah zapewni wsparcie. Okupujący twór zginie, a życie męczenników będzie dłuższe niż życie ich morderców. Obietnica Allaha jest prawdziwa i nadejdzie Jego zwycięstwo…” [9]

Dziekan wydziału Uniwersytetu Al-Azhar: Niechaj Allah sprowadzi zatracenie na „przeklętych”, „zdradzieckich” Żydów, „potomków małp i świń”

Mówiąc o ataku Hamasu z 7 października w serii postów na swoim osobistym koncie na Facebooku, Muhammad Omar Al-Kady, dziekan Wydziału Studiów Islamskich i Arabskich na Uniwersytecie Al-Azhar, pochwalił atak Hamasu i życzył śmierci Żydom, których nazwał „potomkami małp i świń”. Napisał: „[Kiedy mówię] opór, mam na myśli bojowników dżihadu w Palestynie, którzy bronią swojego honoru i ziemi, tych, którzy walczą ze swoim i naszym wrogiem, mianowicie z Żydami… Proszę Allaha, aby wzmocnił Swoich żołnierzy i Swój obóz i udzielił naszym braciom w Gazie, w Palestynie i w pozostałych krajach muzułmańskich zwycięstwo nad ich wrogiem i naszym, wrogiem Allaha i ludzkości, przeklętymi potomkami małp i świń [tj. Żydami]”. [10]

W innym poście Al-Kady napisał: „Allahu, sprowadź zatracenie na przeklętych i zdradzieckich [Żydów], morderców proroków, władców i przyzwoitych ludzi, oraz na każdego, kto im pomagał i godził się na ich czyny…” [11]

W poście zatytułowanym „Największy szatan!” Al-Kady ostro skrytykował Stany Zjednoczone, pisząc: „Naiwnością i głupotą jest oczekiwać zwycięstwa lub sprawiedliwości od [Stanów Zjednoczonych] – państwa, którego przodkami byli przestępcy, mordercy, złodzieje, gwałciciele, rabusie i złoczyńcy, hołota z całego świata, którą Kolumb wypuścił z więzień Europy – lub z matki tego szatana, [mianowicie] Wielkiej Brytanii. [Kolumb] sprowadził ich na kontynent amerykański, a oni wymordowali jego lud i dokonali eksterminacji jego właścicieli, Indian. Potem utworzyli państwo przypominające bardziej gang przestępców lub globalną mafię, która stała się bandytą świata i największym szatanem, a kraje Europy stały się jego gangami… Po II wojnie światowej kraj ten osiągnął szczyt fabrykacji i uzurpacji. Dziś zwiększyli swoją tyranię [jeszcze bardziej], wykorzystując strach przed innymi krajami, które podążają za nimi jak owce. Widzieliśmy ich pijanego prezydenta Bidena, arogancko i bezmyślnie udzielającego absolutnego wsparcia uzurpatorom i niemoralnemu państwu potomków małp i świń [tj. Żydów] i dając im pozwolenie na dokończenie eksterminacji nieszczęsnego ludu Gazy…” [12]

Inne ekstremistyczne wypowiedzi Ahmada Al-Tajjeba

Publiczne oświadczenia Al-Tajjeba na różne tematy wygłaszane na przestrzeni lat, z których wiele zostało przetłumaczonych i opublikowanych przez MEMRI, zawierały dodatkowe wypowiedzi ekstremistyczne. Powiedział na przykład, że nie ma dowodu na to, że Osama bin Laden był odpowiedzialny za ataki z 11 września, i zasugerował, że mogło to być dzieło Izraelczyków. Powiedział dalej, że muzułmanie początkowo potępili ataki, ale od tego czasu ich uczucia zmieniły się i Stany Zjednoczone wykorzystują to do wyrządzania szkody muzułmanom. [13] Przy innej okazji powiedział, że fundamentalistyczne ruchy terrorystyczne są nowym produktem stworzonym przez imperializm w służbie globalnego syjonizmu. [14]

Powiedział, że „operacje męczeńskie, podczas których Palestyńczycy wysadzają w powietrze cele izraelskiej okupacji, są działaniami w 100% dozwolonymi zgodnie z islamskim prawem religijnym”, że samobójcze ataki Palestyńczyków na cele izraelskie są uzasadnioną formą samoobrony i że jak długo „barbarzyński wróg” Izrael będzie ich atakował przy wsparciu Zachodu i Ameryki, Palestyńczycy mają prawo „wysadzać w powietrze, co chcą”. [15] Stwierdził także, że na Zachodzie panuje islamofobia, która jest efektem „nowoczesnego kolonializmu” i chęci przejęcia zasobów muzułmanów. [16]

Al-Tajjeb, który dziś często uczestniczy w dialogu międzywyznaniowym, a nawet spotyka się z papieżem Franciszkiem, w przeszłości wypowiadał się przeciwko takiemu dialogowi, nazywał chrześcijan „niewiernymi” [17] i stwierdził, że niemuzułmanin nie może przewodzić krajowi muzułmańskiemu, ponieważ to jest sprzeczne z religią, zdrowym rozsądkiem i demokracją. [18] Oświadczył także, że zatwardziałych apostatów należy zabijać. [19]

Oprócz nazwania wolności seksualnej i homoseksualizmu na Zachodzie chorobami [20], potępił także to, co nazwał wysiłkami Zachodu mającymi na celu zmuszenie muzułmanów do zaakceptowania „perwersji” homoseksualizmu pod przykrywką promowania praw człowieka i dodał, że Zachód zostanie ukarany jak Sodoma i Gomora za zezwolenie na małżeństwa osób tej samej płci. Odnosząc się do bicia żony w islamie, powiedział, że dotyczy to tylko „zbuntowanych kobiet” i że „w rzeczywistości nie jest to bicie, raczej uderzanie pięścią… To jakby ją popychać lub szturchać”. [21]


[1] See MEMRI Special Dispatch No. 10834 – Egypt’s Al-Azhar Salutes Hamas Terror Attack In Which Over 600 Israelis Were Killed, Over 100 Were Kidnapped, And Over 2,000 Were Wounded, October 8, 2023.

[2] Facebook.com/OfficialAzharEg, October 11, 2023.

[3] See MEMRI reports and clips: Special Dispatch No. 7598, Egypt’s Al-Azhar Sheikh Al-Tayyeb, In Official U.K. Visit, Meets With Queen, Archbishop Of Canterbury, Discusses Interfaith Coexistence: Al-Tayyeb’s Antisemitic, Anti-Christian, Anti-Shi’ite, Anti-Gay Statements From The MEMRI Archives, July 31, 2018; Inquiry and Analysis Series No. 1326 – In Egypt, Clashes Between The Institution Of The Presidency And The Institution Of Al-Azhar – August 21, 2017. Clip No. 4488, Sheik of Al-Azhar: Global Zionism Behind Islamist Terror Organizations,  September 8, 2014; Special Dispatch No. 7376 – Egyptian Religious Establishment Continues To Refuse To Accuse Islamic Terrorist Organization Activists Of Heresy – March 9, 2018; Inquiry & Analysis Series No. 1505, Dispute At Al-Azhar’s 'International Conference On The Renewal Of Islamic Thought’ Reflects Institution’s Long-Standing Rejection Of Religious Reforms In Egypt, March 20, 2020;  Special Dispatch No. 5910 – Al-Azhar: The Islamic State (ISIS) Is A Terrorist Organization, But It Must Not Be Accused Of Heresy – December 21, 2014.

[4] Facebook.com/OfficialAzharEg, March 24, 2024.

[5] Twitter.com/antonioguterres, March 24, 2024.

[6] See MEMRI report: Special Dispatch No. 10834 – Egypt’s Al-Azhar Salutes Hamas Terror Attack In Which Over 600 Israelis Were Killed, Over 100 Were Kidnapped, And Over 2,000 Were Wounded, October 8, 2023.

[7] Facebook.com/OfficialAzharEg, October 11, 2023.

[8]  See MEMRI Special Dispatch No. 10952, Virulent Incitement By Al-Azhar: Praise For Palestinian Jihad Fighters; Israel Is Destined To Perish; U.S. Is The Greatest Satan; Jews Are Descendants Of Apes And Pigs, November 10, 2023.

[9]  Facebook.com/fatwacenter, October 18, 2023.

[10]  Facebook.com/drmalqady, October 17, 2023.

[11] Facebook.com/drmalqady, October 18, 2023.

[12] Facebook.com/drmalqady, October 18, 2023.

[13]  See MEMRI Special Dispatch No. 2868, President Mubarak Appoints Dr. Ahmad Al-Tayyeb as the New Al-Azhar Sheikh; In a 2002 Interview from MEMRI Archives, Dr. Al-Tayyeb Said: 'We Condemned the September 11 Attacks – But Since Then Our Feelings Have Changed’, March 19, 2010.

[14]  See MEMRI TV Clip No. 4488, Sheik of Al-Azhar: Global Zionism Behind Islamist Terror Organizations, Sept 8, 2014.

[15] See MEMRI Special Dispatch No. 7598, Egypt’s Al-Azhar Sheikh Al-Tayyeb, In Official U.K. Visit, Meets With Queen, Archbishop Of Canterbury, Discusses Interfaith Coexistence: Al-Tayyeb’s Antisemitic, Anti-Christian, Anti-Shi’ite, Anti-Gay Statements From The MEMRI Archives, July 31, 2018.

[16] Special Dispatch No. 7297 – Sheikh of Al-Azhar Ahmad Al-Tayyeb: Islamophobia Took Root in the West Because of ” Modern Colonialism,” Barbaric Policies, Coveting of Arab Resources, June 2, 2019.

[17] Fath-news.com, December 19, 2016; Youtube.com/watch?v=MFmXsgUPaOE, December 17, 2016; see also MEMRI Special Dispatch No. 3158, Al-Azhar Sheikh: The West Isn’t Really Working For Peace in the Middle East, Interfaith Dialogue Is Futile; Al-Azhar Clerics Oppose Ground Zero Mosque; Al-Aqsa Research Academy Member Dr. Abd Al-Mu’ti Bayumi: Mosque Is a 'Zionist Plot’ That Could Link Islam to 9/11 August 11, 2010

[18]  See MEMRI Special Dispatch No. 2933, New Sheikh of Al-Azhar Warns Against Shi’itization of Sunni Societies, States: A Copt Cannot Become Leader of Egypt, May 1, 2010.

[19] See MEMRI TV Clip. No. 5527, Sheikh of Al-Azhar Ahmad Al-Tayyeb: In Islam, Unrepentant Apostates Should Be Killed, Homosexuality Is a Disease, June 16, 2016.

[20] See MEMRI TV Clip. No. 5527, Sheikh of Al-Azhar Ahmad Al-Tayyeb: In Islam, Unrepentant Apostates Should Be Killed, Homosexuality Is a Disease, June 16, 2016.

[21] See MEMRI Special Dispatch No. 8119 – Sheikh Of Al-Azhar Ahmad Al-Tayyeb: The West Will Be Punished For Gay Marriage Sooner Or Later, Like Sodom And Gomorrah; Islam Only Permits Wife-beating In Rare Cases, It Is Much Worse In The West, June 16, 2019; Special Dispatch No. 2868, President Mubarak Appoints Dr. Ahmad Al-Tayyeb as the New Al-Azhar Sheikh; In a 2002 Interview from MEMRI Archives, Dr. Al-Tayyeb Said: 'We Condemned the September 11 Attacks – But Since Then Our Feelings Have Changed’, March 19, 2010; MEMRI TV Clip No. 1478, President Of Al-Azhar University And Former Mufti Of Egypt Ahmad Al-Tayyeb Explains Wife Beating In Islam, May 25, 2007.