7 grudnia 2016 r. Komisja Parlamentarna Administracji i Sprawiedliwości Libanu uchyliła paragraf 522 libańskiego kodeksu karnego, który umożliwiał gwałcicielowi uniknięcie kary przez ożenek ze swoją ofiarą. Decyzja komisji oczekuje obecnie na jej zaaprobowanie przez parlament.
Ta decyzja nastąpiła po kilkuletnich kampaniach organizacji praw kobiet w Libanie w sprawie legislacji poprawiającej położenie kobiet i zapewniającej im prawa – na przykład, legislacji paragrafu, który podniesie kary dla mężów mordujących swoje żony, jak też prawa zapewniającego obywatelstwo libańskie dzieciom, których matki są Libankami, ale ojcowie nie są, w dodatku do ostrzejszego prawa przeciwko przemocy domowej i wykorzystywaniu seksualnemu. Te kampanie wywołały debatę medialną i społeczną w kwestii statusu i praw kobiet i wydaje się, że przyczyniły się do energiczniejszych działań w tych sprawach ze strony władz.
Decyzja komisji o uchyleniu paragrafu 522 była ważnym kamieniem milowym w walce tych organizacji i znaczącym osiągnięciem w sytuacji, w której wiele praw w Libanie dyskryminuje kobiety i narzuca łagodne kary, które niewystarczająco odstraszają mężczyzn od popełniania przestępstw wobec kobiet, a nawet zachęcają ich.
W kampanii o uchylenie paragrafu 522 w ostatnich miesiącach wybijała się organizacja Centrum Równości Płci Aba’ad, która poruszała tę sprawę na stronie Facebooka i rozpoczęła kilka związanych z nią hashtagów, w tym „uchylić paragraf 522”, „nie dla gwałtów” i „nie dla przemocy”. Zainicjowała także i uczestniczyła w kilku wydarzeniach publicznych w celu podniesienia świadomości o tej sprawie.
Na początku listopada Aba’ad zorganizowała kobiecy mecz futbolowy, podczas którego piłkarki nosiły koszulki z napisem „Uchylić [paragraf] 522″[1]. 13 listopada członkowie organizacji biegli w maratonie w Bejrucie w tunikach z tym samym hasłem[2]. Według organizacji „kobiety, które zostały zgwałcone, mają prawo odmówić poślubienia gwałciciela i społeczeństwu nie wolno oczerniać ich reputacji [za to, że są ofiarami]… Trzeba zaprząc opinię publiczną do popierania tej sprawy przez uczynienie rozróżnienia między przestępstwem gwałtu a tym, co społeczeństwo nazywa ‘honorem kobiety’. Zmuszanie kobiety do poślubienia jej gwałciciela jest aktem ucisku, który codziennie uświęca gwałty na kobietach. Dlatego rodziny muszą zrozumieć, że wydanie ofiary za mąż za gwałciciela nie jest rozwiązaniem i nie chroni kobiet. Gwałt jest przestępstwem i przestępca musi zostać ukarany”[3].
Mecz futbolu kobiecego zorganizowany przez Aba’ad (zdjęcie: Facebook.com/abaadmena, 9 listopada 2016)
Pod koniec listopada Aba’ad rozpoczęła kampanię zatytułowaną “Biel [sukni ślubnej] nie zakrywa gwałtu”[4], częścią której była milcząca demonstracja przed budynkiem parlamentu, podczas gdy Komisja Administracji i Sprawiedliwości dyskutowała sprawę paragrafu 522. Protestujące kobiety nosiły „suknie” ślubne zrobione z zakrwawionych białych bandaży, które miały symbolizować niesprawiedliwość wobec kobiet zmuszonych do poślubienia swoich gwałcicieli (patrz zdjęcie poniżej).
Kobiety protestujące przed budynkiem parlamentu (zdjęcie: Al-Mudum, Lebanon, 8 grudnia 2016)
Znaczna część kampanii była prowadzona na mediach społecznościowych, szczególnie na stronie Facebooka Aba’ad. Na przykład, organizacja zmieściła na swojej stronie film wideo pokazujące symbolicznie rozpacz ofiar i niegodziwość dokonaną w stosunku do nich, kiedy są zmuszone do poślubienia swoich gwałcicieli. Na filmie posiniaczone i pobite kobiety są stopniowo spowijane w białe bandaże, które w końcu tworzą suknię ślubną[5]. Organizacja rozpisała także na Facebooku petycję[6] z żądaniem uchylenia paragrafu 522. Kampania, a szczególnie film, wywołały wiele popierających je reakcji w Libanie i poza nim i były szeroko omawiane w mediach libańskich i arabskich – co mogło przyczynić się do decyzji Komisji o uchyleniu tego artykułu.
Obejrzyj klip MEMRI TV o kampanii Aba’ad tutaj lub poniżej:
Dziennikarka libańska: paragraf 522 jest czarną plamą na libańskim systemie prawnym
W artykule w gazecie libańskiej “A-Mudun” Rima Ibrahim napisała o paragrafie 522 i kampanii Aba’ad’s przeciwko niemu: „Szokujący film wideo [krążący jako część kampanii] czyni, że widz czuje się, jakby to on – nie zaś panna młoda, ofiara – był duszony. W niespełna minutę udaje się spowodować, że widz doświadcza tragedii, przez jaką przechodzi każda kobieta, która [znajduje się] w takiej sytuacji, schwytana między młotem – gwałcicielem – a kowadłem – swoją rodziną – gwałcicielem, który zgwałcił jej ciało, a rodziną, która może nawet nie rozumieć, że właśnie gwałci psychikę swojej córki [przez zmuszanie jej do poślubienia gwałciciela]. Pora, by takie rodziny zrozumiały znaczenie ich czynu. Zmuszanie kobiety do poślubienia [jej gwałciciela] jest [przestępstwem] nie mniej poważnym niż sam gwałt. W rzeczywistości uzupełnia gwałt, pozwala na jego powtórzenie i niszczy to, co pozostało z ducha ofiary. Najgorszym aspektem tego jest, że jest to robione z błogosławieństwem systemu [prawnego], który ma chronić [ofiarę, ale zamiast tego] legalizuje uniknięcie kary [przez gwałciciela]”.
Następnie pisze: “Mottem kampanii [Aba’ad] jest “Biel nie kryje gwałtu’. Pozornie [to motto] brzmi prosto, ale na głębszym poziomie wstrząsa sumieniem naszego drzemiącego społeczeństwa, które od dawno jest całkiem chętne do poświęcania kobiet na ołtarzu fałszywego [pojęcia] honoru [rodziny]. Gdzie jest honor w redukowaniu kobiety do… rozdartej błony dziewiczej, to jest, do uszkodzonego towaru, który musi zostać rzucony temu, który go uszkodził? Zostaje wręczona temu, który uszkodził jej godność i człowieczeństwo, który brutalnie ją zgwałcił, zmuszając ją do aktu, który ma być aktem miłości…
Pora, by ustawodawca zrozumiał koszmarną [naturę] paragrafu 522, który jest czarną plamą na [naszym] systemie prawnym…”[7]
[1] Facebook.com/abaadmena, November 9, 2016.
[2] Facebook.com/abaadmena, November 13, 2016.
[3] Middle-east-online.com, December 7, 2016.
[4] Facebook.com/abaadmena, November 29, 2016.
[5] Facebook.com/abaadmena, November 29, 2016.
[6] Facebook.com/abaadmena, December 11, 2016.
[7] Al-Mudun (Lebanon), December 8, 2016.
Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org.
