Państwowe media irańskie wyrażają zadowolenie z powodu utraty oka przez Salmana Rushdiego podczas ataku z 12 sierpnia.
To było pracowite lato dla Islamskiej Republiki Iranu, pośród doniesień, że Iran jest bardzo blisko bomby atomowej, a Zachód jest bardzo blisko porozumienia nuklearnego z reżimem w Teheranie. [1] Po miesiącach spekulacji, że administracja Bidena zamierzała usunąć irański Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC) z listy Zagranicznych Organizacji Terrorystycznych (FTO), Departament Sprawiedliwości Biden oskarżył członka IRGC o spiskowanie w celu zabicia byłego doradcy ds. bezpieczeństwa Johna Boltona i byłego sekretarza stanu Mike’a Pompeo. [2]
Pojawił się również nowy spisek wymierzony w znaną krytyczkę reżimu, Masih Alinejad na Brooklynie w celu jej zabicia (w 2021 r. rząd USA ujawnił udaremnienie skomplikowanego spisku mającego na celu porwanie jej i przemycenie do Iranu przez Wenezuelę). A 12 sierpnia amerykański obywatel pochodzenia libańskiego, szyita, (którego strona na Facebooku była wypełniona obrazami i pochwałami dla irańskiego reżimu i jego przywódców) próbował zamordować brytyjskiego pisarza Salmana Rushdiego, będącego celem głośnej fatwy z 1989 r. (islamskie orzeczenie prawne) ajatollaha Ruhollaha Chomeiniego, wzywającego do zabicia Rushdiego pod zarzutem bluźnierstwa. W przeciwieństwie do słynnej irańskiej fatwy nuklearnej, orzeczenie w sprawie Rushdiego faktycznie istnieje. [3]
To dopiero początek, ale dla Waszyngtonu nie mogło wydarzyć się to w gorszym momencie. Administracja spędziła większość ostatnich dwóch lat na łagodzeniu presji na Iran w dążeniu do zawarcia nowego porozumienia nuklearnego. Zaniechanie ścisłego egzekwowania sankcji przyniosło Iranowi co najmniej dodatkowe 17 miliardów dolarów w latach 2021-2022, co stanowi wzrost o 77% w porównaniu z poprzednim rokiem. [4] Administracja Bidena zaoferowała również marchewki marionetkom Iranu w Jemenie i Libanie, usuwając tych pierwszych z amerykańskiej listy terroryzmu, jednocześnie nęcąc tych drugich możliwością pozyskania nowo odkrytego bogactwa z podmorskich złóż gazu ziemnego.
Początkowa reakcja administracji Bidena na zamach na Rushdiego była wyciszona. Początkowo nie było słowa z Departamentu Stanu (ponad 48 godzin po ataku, w przeciwieństwie do Sullivana i Bidena, sekretarz stanu Blinken wydał oświadczenie, w którym wspomniał nawet o Iranie [5]). Pierwsze oświadczenie wysokiego rangą urzędnika, doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego Sullivana w noc ataku, było interesujące – nie ma wzmianki o Iranie, fatwie czy islamizmie, tylko to, że atak był „oburzający”. [6] W oświadczenie dzień po ataku prezydent Biden chwalił ofiarę, ale nie mówił nic o napastniku ani jego możliwej motywacji, i zauważył, że Rushdie „reprezentuje podstawowe, uniwersalne ideały. Prawdę. Odwagę. Odporność. To są podstawy każdego wolnego i otwartego społeczeństwa”. [7]
Natomiast oświadczenie prezydenta Francji Emmanuela Macrona pojawiło się dzień wcześniej i było nieco ostrzejsze, opisujące Rushdiego jako ucieleśnienie „walki z obskurantyzmem” i ofiarę „tchórzliwego ataku sił nienawiści i barbarzyństwa” (niektórzy na prawicy we Francji wciąż krytykowali Macrona za to, że nie użył słów „radykalny islamizm” [8] ). Premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson również zareagował ostro w dniu ataku – w przeciwieństwie do wiekowego Bidena.
Oczywiście wszyscy trzej politycy – Macron, Johnson i Biden – stoją na czele rządów, które prowadzą gorączkowe działania na rzecz porozumienia, które obsypie Iran, fons et origo mali [9] ataku na Rushdiego, dziesiątkami miliardów dolarów w gotówce (do 131 miliardów dolarów) w celu spowolnienia postępów w zdobywaniu bomby jądrowej. [10] Obrońcy praw człowieka, tacy jak Amnesty International, Human Rights Watch i Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka, natychmiast zamilkli na temat ataku (chociaż gdy orzeczenie w sprawie aborcji Roe vs. Wade zostało unieważnione przez Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, Wysoki Komisarz ONZ Praw Człowieka potępił to natychmiast). [11]
Jeśli chodzi o ilość pochwał online za atak, większość z nich pochodziła z Pakistanu, gdzie przepisy dotyczące bluźnierstwa są często polityczną maczugą używaną przez islamistów. Pochodziły też z Libanu i oczywiście z samego Iranu, gdzie oficjalne media szalały z pochwałami. [12] Oficjalna irańska agencja informacyjna Fars opublikowała wywiad z profesorem teologii z Uniwersytetu Szahed w Teheranie, który wyjaśnił, że zabicie Salmana Rushdiego nie było terroryzmem, ale całkowicie legalną egzekucją apostaty. [13]
Zachód i Stany Zjednoczone stoją przed kilkoma wyzwaniami w odpowiedzi na to i inne niedawne oburzające działania, czy to przez zainspirowanego Iranem „samotnego wilka”, czy też pośrednio przez Iran lub jednego z jego pełnomocników, takich jak Hezbollah. Pierwszym wyzwaniem jest nieustanna próba przekupienia Iranu, by nie spieszył się tak bardzo do broni nuklearnej. Nagrodzenie Iranu teraz oznacza nagrodzenie tych, którzy kibicują zamachowi, którzy również wzywają, by się w pełni udał i którzy zabijają wolne głosy w regionie, takie jak Libańczyk Lokman Slim i Irakijczyk Hiszam Al-Haszemi. Jest to nagradzanie Iranu za powstrzymywanie się od broni nuklearnej, a jednocześnie finansowanie ulepszenia jego rakiet balistycznych i dronów, szwadronów śmierci i operacji terrorystycznych na Zachodzie.
Drugie wyzwanie jest nawet większe, jeśli to możliwe, niż ryzyko i korzyści związane z nową umową jądrową JCPOA. Jest to wewnętrzne wyzwanie związane z Zachodem, zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi, które, jak wydaje się, zgubiły drogę, jeśli chodzi o „prawdę i zdolność do dzielenia się myślami bez strachu”, do których nawołuje Biden w oświadczeniu w sprawie Rushdiego.
Wolność słowa w Stanach Zjednoczonych i ogólnie na Zachodzie podupada, w porównaniu nawet do czasu, gdy Chomeini wydał swoją fatwę ponad 30 lat temu. [14] Kultura „anulowania” spowodowała, że ludzie tracili środki do życia z powodu niepopularnej mowy lub niechcianych uwag, a nawet pewnych gestów. [15] Sondaż z 2021 r. wykazał, że 80% amerykańskich studentów, przynajmniej przez część czasu, stosuje autocenzurę. Jedna trzecia – 33% – uważała, że dopuszczalne jest użycie siły w celu zlikwidowania pewnych rodzajów mowy na terenie kampusu. [16]
Wydaje się, że rząd USA i duże firmy zajmujące się mediami społecznościowymi podzielają przekonanie, że niektóre rodzaje wypowiedzi – na temat COVID-19, polityki, płci – muszą być ściśle nadzorowane, a „niewłaściwi” ludzie, którzy rozpowszechniają „dezinformacje”, powinni być uciszeni (podczas gdy najwyższy przywódca Iranu ma konto na Twitterze, były prezydent Trump został uciszony na Twitterze, co spotkało się z szerokim uznaniem głosów liberalnych [17] ). Zbyt często wydaje się, że wolność słowa jest w praktyce uważana za sprawę „prawicową”, a nie narodową. [18] A gdy konsensus w sprawie wolności słowa spada wśród Amerykanów, nowi przybysze z zagranicy mogą tylko przyspieszyć ten spadek. [19]
To pogorszenie przestrzeni nadanej „mowie obraźliwej” oznacza, że linie zostały zatarte. Niektóre religie i niektóre grupy etniczne wydają się zasługiwać na większą ochronę i szacunek niż inne. Stany Zjednoczone są nadal bardziej wolne niż kraje Europy Zachodniej, ale na Zachodzie panuje tendencja do większej kontroli, sprawdzania i karania za obraźliwe lub niepopularne wypowiedzi. [20] Lista „fobii”, które należy zwalczać, wydaje się nieubłaganie wydłużać.
Zachodnia retoryka na temat wolności wciąż może błyszczeć po ataku na Rushdiego. Ale po Charlie Hebdo i śmierci Samuela Paty’ego i wielu innych przypadkach to głosy krytyków, szyderców i reformatorów są ostatecznie uciszane na Zachodzie, a z czasem wszyscy będziemy się sami cenzurować w naszych społeczeństwach, tak jak ci amerykańscy studenci. [21] Jeśli chodzi o muzułmańskich reformatorów i heterodoksyjnych myślicieli na Zachodzie, atak będzie miał nieunikniony efekt mrożący, podczas gdy salafici i islamscy rywale Iranu nabiorą otuchy i będą starać się zwrócić na siebie taką samą uwagę.
Najlepszą zemstą za atak na Salmana Rushdiego jest zapewnienie, że na Zachodzie będzie więcej wolności słowa, nie zaś mniej. Wymaga to odważnych zachodnich przywódców, gotowych iść pod prąd. Niestety, trajektoria – od kampusu uniwersyteckiego przez platformy mediów społecznościowych, przez rząd do sali konferencyjnej korporacji – od jakiegoś czasu zmierza w złym kierunku.
*Yigal Carmon jest prezesem MEMRI; Alberto M. Fernandez jest wiceprezesem MEMRI.
[1] Twitter.com/AlArabiya/status/1558516403799572481, August 13, 2022.
[2] Washingtonpost.com/business/energy/bolton-plot-should-be-a-warning-on-iran-nuclear-talks/2022/08/11/65a76cc2-19de-11ed-b998-b2ab68f58468_story.html, August 11, 2022.
[3] MEMRI Special Dispatch No. 9983, Fatwa By Iranian Grand Ayatollah: There Is No Ban On Acquiring Knowledge And Practical Capability To Produce A Nuclear Bomb; Iranian Politician: „When We Began Our Nuclear Activity, Our Goal Was Indeed To Build A Bomb,” April 29, 2022.
[4] Unitedagainstnucleariran.com/blog/july-2022-iran-tanker-tracking, August 1, 2022.
[5] State.gov/the-attack-against-salman-rushdie, August 14, 2022.
[6] Twitter.com/JakeSullivan46/status/1558271499915632642, August 12, 2022.
[7] Whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2022/08/13/statement-by-president-joe-biden-on-the-attack-on-salman-rushdie, August 13, 2022.
[8] Twitter.com/GilbertCollard/status/1558370021990051840, August 12, 2022.
[9] Oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195369380.001.0001/acref-9780195369380-e-793.
[10] Fdd.org/analysis/2022/03/09/new-nuclear-deal-tehran-131-billion-foreign-assets, March 9, 2022.
[11] Ohchr.org/en/statements/2022/06/bachelet-us-ruling-dobbs-v-jackson-womens-health-organization, June 24, 2022.
[12] MEMRI JTTM report Supporters Of Hizbullah And Iran-Backed Shi’ite Militias On Twitter And Telegram Praise Attack On Salman Rushdie, August 14, 2022.
[13] Twitter.com/arash_tehran/status/1558434409363243009, August 13, 2022.
[14] Newyorker.com/news/daily-comment/ayatollah-khomeini-never-read-salman-rushdies-book, August 14, 2022.
[15] Nbcsandiego.com/news/local/sdge-worker-fired-over-alleged-racist-gesture-says-he-was-cracking-knuckles/2347414, June 15, 2020.
[16] Reports.collegepulse.com/hubfs/2021_SpeechRankings_Report.pdf, 2021.
[17] Wsj.com/articles/biden-and-twitter-censorship-alex-berenson-covid-vaccines-white-house-social-media-11660335186, August 12, 2022.
[18] Intellectualtakeout.org/2018/05/since-when-is-free-speech-a-right-wing-idea, May 1, 2018.
[19] MEMRI Special Dispatch No. 10109, Shi’ite Children In Houston, Texas Pledge To Be The Soldiers Of Iranian Supreme Leader Ali Khamenei: Salute, Commander! We Make An Oath To Be Your Martyrs!, August 1, 2022.
[20] Bbc.com/news/uk-england-lincolnshire-59727118, December 20, 2021.
[21] MEMRi Special Dispatch No. 9026, Egyptian Writer Living In Germany: Pluralistic Europe, Which Renounced Religious Wars, Is Now Surrendering To The 'Monster’ Of Extremist Political Islam, November 12, 2020.
