Władimir Putin z pakistańskim premierem Yousufem Razą Gilanim (Zdjęcie za zezwoleniem: brecorder.com)
W niedawnym artykule były ambasador pakistański Tajjab Siddiqui nakłaniał Pakistan do uczynienia “nowego początku” w stosunkach z Rosją w obliczu zmieniającej się sytuacji w Azji Południowo-Wschodniej i Środkowej. Siddiqui służył jako ambasador Pakistanu w Zimbabwe (1986-1999 i Szwajcarii (1999-2003).
Stosunki pakistańsko-rosyjskie ucierpiały w ciągu ostatnich trzydziestu lat, szczególnie w czasie rosyjskiej okupacji wojskowej Afganistanu w latach 1980. i niepokojów Pakistanu, że Sowieci mogą wejść na terytorium pakistańskie. Także przed rokiem 1980 Pakistan był przeciwnikiem Związku Radzieckiego, ponieważ był on bliskim sojusznikiem Indii.
Jako barometr lodowatych stosunków Pakistan-Rosja, Pakistan w ciągu ostatnich pięciu lat odrzucił dwie prośby rosyjskie o przeprowadzenie wywiadu zAchlakiem Ahmedem Achlasem, terrorystą Al-Kaidy narodowości rosyjskiej. Achlas został skazany na śmierć w 2005 r. przez sąd wojskowy w Pakistanie za rolę w próbie zamachu na ówczesnego prezydenta Pakistanu generała (emerytowanego) Perveza Muszarrafa 25 grudnia 2003 r. W listopadzie 2010 r. Rosja „po cichu odwołała” zaplanowaną wizytę delegacji rosyjskiej w Islamabadzie w proteście przeciwko odmowie Pakistanu na prośbę o przesłuchanie Achlasa przez Rosjan [1] .
Od czasu do czasu były jednak wezwania do wzmocnienia stosunków pakistańsko-rosyjskich, ostatnio podczas szczytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SCO) 25 listopada 2010 r. w Duszanbe w Tadżykistanie. SCO grupuje Chiny, Rosję, Kazachstan, Tadżykistan, Kirgistan i Uzbekistan z Pakistanem i kilkoma innymi narodami o statusie obserwatorów. Na spotkaniu SCO Pakistan i Rosja wyraziły pragnienie kooperacji.
W Pakistanie narasta zrozumienie, że wobec zmieniającej się sytuacji bezpieczeństwa w Azji Południowo-Środkowej Pakistan będzie musiał zmienić swoje stosunki z Rosją. W artykule zatytułowanym „Stosunki Pakistan-Rosja – nowy początek” Tajjab Siddiqui wezwał do nowego startu w stosunkach dwustronnych „przez zbudowanie silnego gmachu kontaktów skierowanych na zbieżność strategiczną, polityczną i gospodarczą poprzez konsultacje…”
Poniżej podajemy fragmenty tego artykułu [2]:
W listopadzie 2010 r. Władimir Putin powiedział pakistańskiemu premierowi: “Bez żadnych warunków, jesteśmy waszym sojusznikiem w pełnym sensie tego słowa”
„Bez żadnych warunków, jesteśmy waszym sojusznikiem w pełnym sensie tego słowa” – tak premier rosyjski Władimir Putin przekazał swoje ciepłe uczucia swojemu pakistańskiemu odpowiednikowi Yousafowi Razie Gilianiemu, kiedy spotkali się 25 listopada 2010 r. w kuluarach na szczycie Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Duszanbe.
Obaj powtórzyli przekonanie, że istnieją olbrzymie możliwości wzajemnie korzystnych stosunków i kooperacji, które muszą zostać wykorzystane dla wzajemnego dobra. Putin powiedział Gilianiemu, że firmy rosyjskie są zainteresowane inwestowaniem w rozmaitych sektorach w Pakistanie, co powiedział w reakcji na [wyrażoną] chęć Gilianiego „starania się o wszechstronne partnerstwo z Rosją” i jego propozycję dwustronnego dialogu w sprawach dotyczących pokoju i stabilności w Afganistanie.
Pragnienie rozszerzenia dwustronnych stosunków między Moskwą a Islamabadem powinno być zbadane pod kątem nowego początku przez zbudowanie silnego gmachu kontaktów skierowanych na zbieżność strategiczną, polityczną i gospodarczą poprzez konsultacje w sprawie „rozwinięcia nowej architektury bezpieczeństwa w rejonie Azji Południowo-Wschodniej, jak również Wielkim Regionie Eurazji”.
„Stosunki między Pakistanem a byłym ZSRR były, historycznie, oziębłe, wręcz antagonistyczne, podczas dziesięciolecia radzieckiej okupacji Afganistanu”
Stosunki między Pakistanem a byłym ZSRR były, historycznie, oziębłe, wręcz antagonistyczne, podczas dziesięciolecia radzieckiej okupacji Afganistanu oraz wcześniej, z powodu przyjaźni indyjsko-radzieckiej. Po dezintegracji Związku Radzieckiego i powstaniu Federacji Rosyjskiej, stosunki stopniowo poprawiały się, szczególnie w dziedzinie gospodarczej. Umowa w sprawie zmiany harmonogramu spłat długu [w wysokości] 127 milionów dolarów została podpisana w marcu 2005 r. Rosja poparła także prośbę Pakistanu o status obserwatora w SCO i przywódcy pakistańscy spotykali się od tego czasu ze swoimi rosyjskimi odpowiednikami na spotkaniach SCO w różnych stolicach.
Jednak stosunkom między tymi krajami brakowało głębi i siły mimo możliwości wzajemnej kooperacji. Zostało to przełamane w kwietniu 2007 r., kiedy ówczesny premier, Michaił Fredkow, odwiedził Pakistan z pierwszą wizytą przywódcy radzieckiego od niemal czterdziestu lat. Fredkow określił swoją wizytę jako „ważny krok” dla wzmocnienia dwustronnych stosunków między Pakistanem a Rosją, ze specjalnym naciskiem na scementowanie więzi gospodarczych.
Od wizyty Fredkowa stosunki były stabilne, ale bez postępu. Możliwości współpracy w sektorze naftowym były badane wraz z podpisaniem MoU [memorandum porozumienia] 19 listopada 2007 r. podczas wizyty pakistańskiego ministra naftowego w Moskwie. Za kontaktami ekonomicznymi jak dotąd nie stało silne pragnienie polityczne zbudowania bliskich stosunków. Doroczny obrót handlowy wynosi żałosne 700 milionów dolarów.
„Polityka zagraniczna Pakistanu słusznie grawituje obecnie ku Azji Środkowej i bliskie stosunki z Rosją odpłaciłyby się… wysokimi dywidendami”
Stosunki obronne między Moskwą a Islamabadem są nieistniejące, poza jedną nietypową umową o helikopterach z 1969 r. [zawartą] podczas wizyty ówczesnego prezydenta Jahji Khana w Moskwie. Pakistan wyraził obecnie zainteresowanie nabyciem helikoptera bojowego MI-35 do walki z terroryzmem. Rozważa się także MoU w sprawie współpracy obronnej, żeby zintensyfikować ogólną kooperację.
Pakistan zajmuje ważne miejsce w polityce zagranicznej Rosji, będąc jednym z najbardziej wpływowych krajów muzułmańskich. Polityka zagraniczna Pakistanu słusznie grawituje obecnie ku Azji Środkowej i bliskie stosunki z Rosją odpłaciłyby się nam wysokimi dywidendami. Pakistan powinien rozpocząć dialog na wysokim szczeblu o kwestiach strategicznych i politycznych i zbudować mechanizm do skupienia się na kooperacji gospodarczej poprzez rozszerzony dostęp rynkowy do produktów pakistańskich w Rosji oraz budowanie połączeń w sektorach handlowym i energetycznym.
Przyjacielskie stosunki współpracy z Moskwą pomogą nam także przy uzyskaniu pełnego członkostwa w SCO i otwarciu drzwi dla znaczącej działalności gospodarczej z wszystkimi państwami Azji Środkowej, bogatymi w zasoby ropy i energii.
[1] “The Express Tribune” (Pakistan), 29 listopada 2010.
[2] “The Express Tribune” (Pakistan), 30 listopada 2010. Tekst artykułu został nieznacznie zredagowany dla większej jasności.
