W artykule gazecie londyńskiej “Al-Hayat” intelektualista egipski Walid Mahmoud 'Abd Al-Nasser starał się obalić powszechną teorię w świecie arabskim, według której tylko wojna taka jak europejska Wojna Stuletnia, która wyprowadziła kontynent z Średniowiecza do epoki naukowej i technicznej, uratuje Arabów z ich obecnej, tragicznej sytuacji.
Wyliczając cztery punkty dla poparcia swojego wywodu, Abd Al-Nasser napisał, że po pierwsze, nie ma żadnej gwarancji, że to, co zdarzyło się w Europie tak dawno temu, zdarzy się dzisiaj w świecie arabskim z powodu różnic środowiska i okoliczności, takich jak nowoczesna technologia informacyjna. Po drugie, podczas gdy Wojna Stuletnia miała miejsce tylko w Europie i udział w niej brały tylko ludy europejskie, wojny w regionie arabskim obejmują uczestników tak regionalnych, jak międzynarodowych. Po trzecie, sądząc z minionych doświadczeń, także kiedy świat arabski przewidywał pozytywne rezultaty, rzeczywiste rezultaty były negatywne. Po czwarte, orędownicy tej teorii w praktyce chcą wprowadzić w życie teorię „kreatywnego chaosu”, „co z pewnością nie wróży dobrze Arabom”.
Abd Al-Nasser wezwał następnie Arabów, by ignorowali tę teorię i wyswobodzili się z obecnej sytuacji przez głęboki namysł i poważne działania oparte na „realistycznych zasadach wypływających z marzenia arabskiego, które jeszcze nie zniknęło”.
Walid Mahmoud 'Abd Al-Nasser (Źródło: Youm7.com)
Poniżej podajemy fragmenty jego artykułu [1].
Niektórzy ludzie w świecie arabskim, zarówno entuzjastyczna młodzież, jak intelektualiści i analitycy, argumentują obecnie… że, być może, jedynym sposobem, w jaki Arabowie mogą wyłonić się z obecnej, katastrofalnej sytuacji, jest przejście najpierw przez doświadczenie podobne do Wojny Stuletniej, jaka miała miejsce w Europie między 1337 a 1453 rokiem. Niektórzy mogliby uzasadniać ten argument przez nazwanie tego wynikiem pesymistycznej atmosfery i oczekiwaniem nadejścia czegoś gorszego…
Rozumiem logikę u podstaw tej teorii: jej sednem jest, że europejska Wojna stuletnia dała początek szeregowi pozytywnych zjawisk, które przygotowały grunt pod jakościowy zwrot w historii Europy od epoki ciemności do epoki wielkich odkryć, Nowego Świata i do rewolucji przemysłowej, które wyprowadziły kontynent z epoki feudalizmu do epoki kapitalizmu. Europa przeszła także okres przejściowy między końcem Wojny Stuletniej i początkiem nowego okresu, który przyniósł jej najwyższą pozycję na świecie. W tym okresie [przejściowym] zachodził bezprecedensowy rozwój uzbrojenia i konsolidacja uczuć narodowych, które położyły solidne fundamenty pod ustanowienie europejskich państw narodowych…
Ta wojna odegrała rolę w położeniu kamieni węgielnych pod to, co możemy nazwać “składnikami nowej europejskiej kultury politycznej”… która później rozwinęła się i wzmocniła. Ta wojna zrodziła [także] zrozumienie, że wojny mają niszczące skutki, nie tylko dla pokonanego, ale także dla zwycięzcy… co spowodowało [powstanie] nowych trendów społecznych w Europie, sprzyjających pokojowi i przeciwnych wojnie…
I odwrotnie, istnieją elementy obalające tę teorię i niektóre z nich naszkicuję poniżej:
1. Jeśli to błędne koło walk i wojen [w świecie arabskim]… będzie trwało lub pogorszy się, nie ma żadnych gwarancji, że to, co stało się w Europie po Wojnie Stuletniej, automatycznie zdarzy się także w ojczyźnie arabskiej. Powinniśmy być nieufni wobec porzekadła, że „historia powtarza się”, z dwóch powodów: pierwszy, ponieważ poważne teorie interpretowania historii, które mówią, że historia powtarza się, nie oznaczają, że robi to dokładnie w ten sam sposób, ale że wydarzenia powracają na znacznie bardziej skomplikowanym i zaawansowanym poziomie. Po drugie, kiedy porównujemy dwa różne regiony geograficzne i dwa różne okresy czasowe… musimy wziąć pod uwagę różnice środowiska i wpływowe zmienne… na przykład, przyspieszoną i bezprecedensową rewolucję w technologii informacyjnej w naszym nowoczesnym świecie w porównaniu do średniowiecznej Europy…
2. Wojna Stuletnia toczyła się na kontynencie europejskim i między siłami europejskimi, głównie między Brytanią a Francją, bez interwencji lub udziału sił nieeuropejskich. W naszej rzeczywistości wojny i konflikty szalejące obecnie w świecie arabskim… nie są wyłącznie między stronami arabskimi; wielu graczy regionalnych interweniuje w nich bezpośrednio lub pośrednio… i to samo czyni wielu aktorów międzynarodowych… nie z miłości do Arabów, ale w celu realizowania własnych interesów narodowych. [W rzeczywistości] Arabowie często otrzymują pomoc od niearabskich graczy regionalnych lub międzynarodowych w celu przeciwstawienia się innym grupom arabskim w wojnach i konfliktach, które szaleją obecnie na ziemi arabskiej.
3. Jeśli chodzi o zaufanie, że obecna sekwencja wydarzeń w regionie arabskim „z konieczności” da początek czemuś lepszemu dla Arabów, jak to zdarzyło się w Europie po Wojnie Stuletniej… według naszego szerokiego doświadczenia przez ostatnich kilka dziesięcioleci z arabską ummah w sprawie „z konieczności” pozytywnych rezultatów … większość tych doświadczeń prowadziła do rezultatów negatywnych, często katastrofalnych dla Arabów, albo na arenie krajowej, albo międzynarodowej…
4. Ci, którzy uważają, że Arabowie muszą przejść przez doświadczenie podobne do Wojny Stuletniej w celu dotarcia do lepszej sytuacji… nie przygotowują gruntu do polepszenia sytuacji Arabów, ale raczej realizują teorię „kreatywnego chaosu”… Ta pewność nie wróży dobrze Arabom [szczególnie] dzisiaj, kiedy wszystko, czego chcemy, to żeby nasze państwa narodowe istniały nadal i kiedy unikamy nawet wyrażenia marzenia o jedności arabskiej, która przez wieki rozpalała wyobraźnię milionów Arabów …
Być może te cztery punkty nie w pełni wyjaśniają wszystkie powody, dla których powinniśmy opierać się porównywaniu obecnej zawieruchy w ummah arabskiej z Wojną Stuletnią w Europie… ale stanowią one znaczne i ważne wskazówki obalające główne punkty tej teorii. Tym, co jest potrzebne, jest głęboki namysł i poważna akcja, by wyłonić się z obecnej, tragicznej sytuacji arabskiej [i iść naprzód] ku lepszej, opartej na realistycznych zasadach wypływających z marzenia arabskiego, które jeszcze nie zniknęło.
Przypis:
[1] „Al-Hayat” (Londyn), 15 stycznia 2016.
Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org .
