Po zajęciu Palmiry w Syrii przez ISIS, Al-Azhar wydał oświadczenie, w którym wyraził niepokój wobec takiego rozwoju sytuacji i wezwał społeczność międzynarodową do podjęcia szybkich kroków, by nie pozwolić ISIS na zniszczenie starożytnych ruin i pomników. W oświadczeniu stwierdzono, że niszczenie pozostałości archeologicznych i kulturowego dziedzictwa ludzkości, jak również handel skradzionymi zabytkami, są zabronione według islamskiego szariatu. Następnie stwierdzono, że niszcząc zabytki ISIS i inne organizacje terrorystyczne wprowadzają w życie ideologię kolonialną, której jedynym celem jest usunięcie z krajów arabskich i islamskich ich dziedzictwa, kultury i historii [1].
Potępienie niszczenia zabytków przez ISIS wydała także Dar Al-Ifta, oficjalna instytucja Egiptu odpowiedzialna za wydawanie fatw. Jako część kampanii przeciwko radykalnemu islamowi Dar Al-Ifta kieruje organem reagującym na fatwy elementów radykalnych. Organ ten, założony w grudniu 2013 r., reaguje przez wydawanie własnych fatw, które odrzucają twierdzenia radykałów i wyjaśniają poprawne orzeczenia. Po zniszczeniu przez Państwo Islamskie wykopalisk archeologicznych i muzeów w Iraku i Syrii, jak również zakazie nauczania archeologii na uniwersytecie w Mosulu [2], Dar Al-Ifta wydał fatwę wyjaśniająca, że te działania sprzeczne są z prawem i duchem [3].
Poniżej podajemy główne punkty fatwy Dar Al-Ifta.
ISIS niszczy zabytki w Iraku (Zdjęcie: english.alarabiya.net)
Fatwa wyjaśnia, że Koran nakazuje zabezpieczenie miejsc archeologicznych, by ludzkość mogła uczyć się z przeszłości: „Allah nakazał nam w więcej niż jednym wersecie koranicznym, byśmy jeździli po ziemi, oglądali pozostałości po naszych poprzednikach i wyciągali z nich naukę. [Koran 30:9] mówi: ‘Czyż oni nie wędrowali po ziemi i nie widzieli, jaki był ostateczny koniec tych, którzy byli przed nimi? Tamci byli silniejsi, uprawiali ziemię i zasiedlili ją, bardziej niż oni sami. I przyszli do nich ich posłańcy z jasnymi dowodami; i nie Allah wyrządził im niesprawiedliwość, lecz oni sami ją sobie wyrządzili’. Fatwa wyjaśnia następnie, że studia archeologiczne są jednym ze sposobów uczenia się ze starożytnych pozostałości, jak nakazał Allah i że także Prorok instruował wiernych, by przechowywali starożytne pozostałości, kiedy „zabronił zniszczenia zamków Al-Medina”.
Fatwa ogłasza, że działania ISIS i jego postawa wobec zabytków odzwierciedla “całkowitą ignorancję tych radykałów, którzy nie studiują Koranu i dziedzictwa Proroka…” Ponadto opinie, na których opierają swoje poglądy, są „bezpodstawne i wprowadzające w błąd… i nie zawierają przekonujących argumentów, zakotwiczonych w dowodach religijnych”. Zachowanie ISIS, dodaje fatwa, także stoi w sprzeczności z zachowaniem towarzyszy Proroka, którzy mają służyć muzułmanom jako wzór, ponieważ „starożytne pozostałości istnieją we wszystkich ziemiach, które podbili muzułmanie [w epoce Proroka], ale oni [tj. Prorok i jego towarzysze] nie rozkazali ich zniszczenia, a nawet pozwolili [ludziom] podejść do nich blisko… Kilku towarzyszy Proroka przybyło do Egiptu w czasie podboju muzułmańskiego i znalazło piramidy i Sfinksa. Nie wydali żadnej fatwy ani orzeczenia religijnego w sprawie tych zabytków, które mają olbrzymią wartość historyczną”.
Fatwa odnosi się także do twierdzenia ISIS, że te zabytki, jeśli nie zostaną zniszczone, mogą zachęcać do politeizmu. Podkreśla, że „prawo muzułmańskie nie zabrania doceniania innych rzeczy poza Allahem, a jedynie oddawanie im czci, jak to robili ludzie w epoce przed-islamskiej, którzy wierzyli, że przedmioty, które czczą były bogami…”
Przypisy:
[1] Alarabiya.net, 21 maja 2015.
[2] Edition.cnn.com, 21 kwietnia 2015.
[3] Dar-alifta.org, 2 maja 2015.
Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org .
