W wywiadzie opublikowanym 4 kwietnia 2011 r. w wychodzącej w Londynie gazecie “Al-Sharq Al-Awsat”, którego tytuł brzmiał „Al-Assad powinien ustąpić i powrócić do stomatologii”, syryjska działaczka na rzecz praw człowieka Muntaha Al-Atrasz mówi: „Kiedy tylko prosimy o wolność i demokrację, oni mówią nam, że konfrontacja z Izraelem jest ważniejsza niż wąskie sprawy krajowe. Wymawiają się tą konfrontacją z Izraelem, a teraz mówią, że reżim syryjski jest nacjonalistyczny i nie kłania się Zachodowi ani nie akceptuje naruszania czyjejkolwiek godności. Godność i duma Syrii nie pokłonią się, niezależnie od tego, kto rządzi”.
Poniżej podajemy ten artykuł wraz ze spisanym wywiadem w tłumaczeniu z angielskiego oryginału [1] :
Baszar Al-Assad igra z ogniem zajmując się złożoną sytuacją polityczną w sposób sekciarski
„Al-Sharq Al-Awsat” rozmawiał ze znaną działaczką praw człowieka Muntahą Al-Atrasz, która jest także córką generała dowodzącego rewolucją syryjską, Sułtana Paszy Al-Atrasza. Sułtan Pasza Al-Atrasz odegrał wybitną rolę w rewolcie arabskiej i prowadził rewolucję syryjską przeciwko Mandatowi Francuskiemu (1925-27). W jego pogrzebie w 1982 r. uczestniczył ponad milion ludzi.
Muntaha Al-Atrasz ukończyła wydział sztuk Uniwersytetu w Kairze w 1967 r. i jest oficjalną rzeczniczką Syryjskiej Organizacji Praw Człowieka (Swasija). W wywiadzie telefonicznym dl „Al-Sharq Al-Awsat”, udzielonym z Damaszku, Al-Atrasz zaprzecza, jakoby był jakiś obcy spisek przeciwko Syrii i podkreśla, że protestuje syryjska młodzież, która chce demokracji. Powiedziała także, że prezydent syryjski Baszar Al-Assad igra z ogniem i że powinien ustąpić i powrócić do stomatologii.
Poniżej podajemy tekst wywiadu:
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Jaki jest pani pogląd na obecną scenę polityczną w Syrii?
[Al-Atrasz] Niektórzy ludzie są optymistami, że reżim syryjski przeprowadzi prawdziwe reformy, ale ja zupełnie nie jestem optymistką, bowiem prezydent Baszar Al-Assad zajmuje się złożoną i drażliwą sytuacją polityczną w sposób sekciarski. Igra on z ogniem, ponieważ rozgrywanie [karty] sekciarstwa w Syrii tylko zapewni, że sytuacja wymknie się spod kontroli i że magia może zwrócić się przeciwko magikowi.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Czy boi się pani, że Syria stanie się nowym Irakiem?
[Al-Atrasz] W Syrii wszyscy jesteśmy jedną rodziną i nie ma różnic między Druzem, sunnitą lub alawitą, wszyscy jesteśmy Syryjczykami, wszyscy żyjemy w tych samych dzielnicach… jednak to, co dzieje się teraz, jest zupełnie inne, bo reżim Syrii używa dewizy „dziel i rządź”, a więc alawici obawiają się o swoją przyszłość, jeśli sunnici dojdą do władzy, podczas gdy młodzież alawicka otrzymuje 15 tysięcy funtów syryjskich, by chwyciła za broń przeciwko sunnitom w Doma [przedmieście Damaszku]. Jest tak, by można było przedstawić sytuację jako zamieszki sekciarskie; jednak ten ciasny pogląd na kryzys zatopi kraj.
„Absolutnie żadne obce strony” nie są zamieszane w powstanie
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Reżim syryjski wielokrotnie stwierdzał, że obce ręce są odpowiedzialne za to, co dzieje się w kraju. Jaki jest pani pogląd na to twierdzenie?
[Al-Atrasz] Całkowicie temu zaprzeczam, nie ma absolutnie żadnych obcych stron zamieszanych [w powstanie], to jest rewolucja młodzieży, która jest głodna demokracji i wolności, młodzieży, która żyje w okresie historycznym, jaki wszystkie ludy świata przeszły dziesiątki lat temu. Nie ma spisku; spisek jest knuty przeciwko ludowi syryjskiemu; w Banias demonstranci schwytali czterech gangsterów z Szabiha, którzy przyznali, że zostali wynajęci do zabijania demonstrantów.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Czy wierzy pani, że ręce irańskie poruszają się za kulisami w Damaszku?
[Al-Atrasz] Nie mogę mówić o tym, czego nie wiem, a nie wiem, co dzieje się za kulisami [w Damaszku], ale Iran silnie popiera reżim syryjski i są oni związani silnymi interesami strategicznymi.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Czy obawia się pani powtórzenia masakry w Hama?
[Al-Atrasz] To, co zdarzyło się w Doma i Deraa jest podobne do tego, co zdarzyło się w Hama; siły bezpieczeństwa, które powinny chronić ludzi i pokojowych demonstrantów, zamiast tego strzelają do nich kulami. W Doma aresztowali rannych w szpitalach i zabijali rannych na ulicach z zimną krwią. Sam Izrael nie działa w taki sposób, to dlaczego jest tu taki rozlew krwi?
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Dlaczego, pani zdaniem, Syryjczycy buntują się właśnie teraz?
[Al-Atrasz] [Jest tak z powodu] 40 lat niesprawiedliwości, 40 lat ucisku, 40 lat ujarzmiania, 40 lat strachu, 40 lat wykrwawiania ojczyzny i dławienia wolności. Zapewniam pana, że rewolucja, która wybuchła w Tunezji, rozszerzy się na cały świat arabski. Ludy arabskie mają jedną kulturę i jesteśmy dziećmi jednego narodu arabskiego, i buntujemy się razem.
Baszar Al-Assad nadal rządzi jak jego ojciec – “dlatego jego reżim upadnie wcześniej czy później”
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Jak można obalić reżim syryjski?
[Al-Atrasz] Z łatwością. Reżim syryjski jest reliktem reżimu sowieckiego… epoka rządów jednej partii należy do historii. Jestem zdumiona, że Baszar Al-Assad, jako lekarz, nie jest zdolny do poradzenia sobie z olbrzymimi zmianami, jakie zachodzą w naszym regionie. Oni nadal używają przemocy, mimo że ta karta już jest rozegrana i wie to cały świat. Jednak taktyka domu Al-Assadów, domu Machloufów i domu Szalaszów nie rozwinęła się.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] W świetle ostatnich wydarzeń w Syrii… co powiedziałaby pani prezydentowi Baszarowi Al-Assadowi?
[Al-Atrasz] Zwracałam się już do niego poprzednio, podczas wywiadu, jako matka albo starsza siostra, mówiąc mu, że młodzież ma żądania i że powinien wysłuchać ich, jak również rozmawiać z nimi. Jednak teraz, po tym rozlewie krwi, mogę tylko powiedzieć, że byłoby lepiej dla niego i dla Syrii, gdyby ustąpił i oddał władzę. Powiedziałabym mu: uczcij krew swoich ludzi i ustąp od władzy z wysoko podniesioną głową. Jesteś dentystą, możesz wrócić i ponownie otworzyć klinikę i pracować jako dentysta. Przypomniałabym mu także, jak mój ojciec, Sułtan Pasza Al-Atrasz, jako przywódca wielkiej rewolucji syryjskiej, nie szukał miejsca [u władzy], chociaż oferowano mu wysokie stanowiska, ale wolał być jednym z ludu i troszczył się tylko o interesy państwa.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Czy pani zdaniem reżim Baszara Al-Assada zbliża się do upadku?
[Al-Atrasz] Logika mówi, że takie przegniłe systemy muszą zawsze upaść. Autokratyczne reżimy nie potrafią dotrzymywać kroku czasom. Wierzę, że wszystko jest możliwe. [Baszar] Al-Assad nadal rządzi w ten sam sposób jak rządził jego ojciec, używając tego samego starego myślenia, które jest przestarzałe, i dlatego reżim upadnie wcześniej czy później.
„Kiedy tylko prosimy o wolność i demokrację – oni mówią nam, że konfrontacja z Izraelem jest ważniejsza niż wąskie sprawy krajowe”
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Zwolennicy prezydenta Baszara Al-Assada mówią, że odmawia on pokłonienia się Zachodowi i Izraelowi i że jest strażnikiem arabskiego nacjonalizmu. Jaki jest pani pogląd na to?
[Al-Atrasz] Kiedy tylko prosimy o wolność i demokrację, oni mówią nam, że konfrontacja z Izraelem jest ważniejsza niż wąskie sprawy krajowe. Wymawiają się tą konfrontacją z Izraelem, a teraz mówią, że reżim syryjski jest nacjonalistyczny i nie kłania się Zachodowi. Ale my także nie kłaniamy się Zachodowi ani nie akceptujemy naruszania czyjejkolwiek godności. Godność i duma Syrii nie pokłonią się, niezależnie od tego, kto rządzi.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Gdyby upadł reżim Al-Assada, jaka wiarygodna postać może wystąpić i rządzić krajem?
[Al-Atrasz] Wszyscy w Syrii są kwalifikowani, włącznie, ale nie ograniczając się do dra Arifa Dalilu, który jest wybitnym ekonomistą i ma wyjątkową wizję, jak również dra Haithama Al-Maleha, dobrze znaną postać syryjskiej opozycji. Są także Syryjczycy za granicą, jak dr Burhan Ghailoun, który jest profesorem politologii, wszystkie te nazwiska mają wagę, polityczną i są popularne na ulicy syryjskiej. Jest wielu innych, którzy byliby zdolni do rządzenia Syrią z godnością, bowiem rządzenie Syrią nie jest monopolem rodziny Al-Assadów.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Czy może pani przedstawić umiarkowane rozwiązanie tego kryzysu?
[Al-Atrasz] Prawdą jest, że krew męczenników zakłóciła moje myślenie, ale damy mu [Al-Assadowi] do 25 kwietnia, co jest terminem ostatecznym, by przedstawił pakiet reform… a potem zobaczymy, co się zdarzy.
[“Al-Sharq Al-Awsat”] Jaki rodzaj reform zadowoli lud syryjskie pani zdaniem?
[Al-Atrasz] Zorganizowanie narodowej konferencji do badania różnych poglądów i wizji na przyszłość [kraju] syryjskich myślicieli i intelektualistów oraz odsunięcie [sił] bezpieczeństwa od zwykłego życia w Syrii i zakończenie rozlewu krwi.
[1] “Al-Sharq Al-Awsat” (Londyn), 4 kwietnia 2011. Tekst został nieznacznie zredagowany dla wiekszej jasności.
