Sekretarz generalny Amano (po lewej) z Salehim z AEOI (Zdjęcie: IAEA)
Kwestia PMD (Possible Military Dimensions – Możliwych Wymiarów Militarnych), która obejmuje zbadanie podejrzeń, że Iran uprzednio prowadził militarny program nuklearny, była jedną z głównych przeszkód między Iranem a grupą P5+1, a przede wszystkim między Iranem a Stanami Zjednoczonymi i UE3. Te podejrzenia opierały się między innymi na doniesieniu Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (NAEA) z listopada 2011 r., że Agencja ma informacje o działalności Iranu związanej z rozwojem broni nuklearnej do roku 2003 i że część tej działalności może być kontynuowana [1]. Iran uparcie odmawiał odpowiedzi na wszystkie pytania MAEA i z powodu jego odmowy pełnej współpracy z MAEA Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła sześć antyirańskich rezolucji, żądających natychmiastowej kooperacji Iranu z MAEA w tej sprawie w celu ujawnienia prawdy.
14 lipca 2015 r., w dniu ogłoszenia Wspólnego Kompleksowego Planu Działania między Iranem a P5+1, sekretarz generalny MAEA, Yukio Amano i szef Organizacji Energii Atomowej Iranu, Al Akbar Salehi, jeden z czołowych negocjatorów irańskich, podpisali „porozumienie o mapie drogowej”, w którym Iran zobowiązał się dostarczyć MAEA wyjaśnień w sprawie PMD. Amano oznajmił, że jeśli Iran będzie w pełni kooperował z MAEA (w odróżnieniu od jego dotychczasowego zachowania), może przedstawić swoje wnioski do 15 grudnia 2015 r. Zgodnie z tym porozumieniem zniesienie sankcji wchodzi w życie dopiero po przedstawieniu raportu MAEA.
W wywiadzie dla irańskiej stacji telewizyjnej IRIB z 21 lipca 2015 r. Salehi ujawnił, że Iran doszedł do porozumienia z MAEA w sprawie PMD; że obecnie problemy są rozwiązywane na szczeblu politycznym, a ponieważ istnieje poparcie polityczne, MAEA nie może robić tego, co chce, jak to robiła w przeszłości, kiedy nie było takiego poparcia politycznego. Dlatego dochodzenie MAEA w sprawie PMD będzie najbardziej pozytywne dla Iranu. Salehi wyjaśnił, że MAEA musi działać rozsądnie, bo inaczej skończy jako przegrany.
Poniżej podajemy spisany wywiad Salehiego dla IRIB:
Salehi: „Do 15 grudnia, przy końcu roku, sprawa (PMD) powinna być rozstrzygnięta. MAEA przedstawi raport zarządowi. Tylko go przedstawi. Wspólny Kompleksowy Plan Działania będzie kontynuował niezależnie od wyników tego raportu. Z wolą Boga, będą to bardzo pozytywne wyniki. Nie akceptujemy problemu PMD, (podejrzenia przeciwko) Iranowi o minioną działalność (militarną w zakresie nuklearnym). Rozwiązujemy to w ramach polityczno-technicznych w celu odmówienia im jakiegokolwiek pretekstu. Gdyby było zdecydowane, że (MAEA) nie da się przekonać niezależnie od wszystkiego… Jak się to mówi: jeśli ktoś udaje, że śpi, nie możesz go obudzić. Jeśli ktoś nie chce być przekonany, nie ma znaczenia, jak bardzo próbujesz. Mówisz mu, że jest dzień, a on mówi ci, że jest noc. Jeśli MAEA nie zamierzała dać się przekonać w normalnym trybie, nigdy nie zostałaby przekonana, niezależnie od tego co byśmy zrobili. Przedstawili 18 pytań, odpowiedzieliśmy na nie (ale nie mogliśmy ich przekonać) i nie ma niczego więcej, co można zrobić. Sprawy techniczne są teraz rozwiązywane w ramach politycznych. Ustanowili ramy czasowe i, z wolą Boga, sprawa musi być rozwiązana do 15 grudnia.
Prowadzący wywiad: Ale biorąc pod uwagę złą historię MAEA w sprawie…
Salehi: Krótko mówiąc, oni będą przegranymi. Jak powiedziałem, sprawa otrzymała poparcie polityczne. Praca (MAEA) musi być rozsądna. Nie mogą zrobić niczego nierozsądnego. Kiedy nie było poparcia politycznego, robili, co chcieli, ale teraz jest poparcie polityczne i sprawa powinna zostać rozwiązana i, z wolą Boga, będzie.
Przypis:
[1] Iaea.org, 14 lipca 2015.
Visit the MEMRI site in Polish: http://www2.memri.org/polish/
If you wish to reply, please send your email to memri@memrieurope.org .
